Læknablaðið - 01.09.1943, Blaðsíða 19

LÆKNABLAÐIÐ
45
gangsefni og flytja aö súrefni, þá
myndast mjólkursýra.
Hið sama á sér stað þegar statiskt
starf vöövanna stígur yfir visst
mark þ. e. vöðvinn helzt svo
lengi spenntur (í contraction) að
hann lokar fyrir blóðstrauminn.
Sé nú vöðvastarfinu haldið áfram,
þreytast vöðvarnir, sem mest hafa
erfiðað og verða jafnvel aumir. —
Mjólkursýra hefir safnast fyrir í
þeim. Fái vöðvarnir að hvílast, t.
d. við svefn, hverfur þreytan þ. e.
mjólkursýran hefir hreinsast burtu,
ef til vill hefir vöðvinn orðið ei-
lítið fyrirferðarmeiri. Þetta lög-
mál gildir svo lengi sem þreytan
er fysiologiskt fyrirbrigði, þ. e.
þreytan hverfur við hvíld eða fer
ekki fram úr vissu marki.
Aukist nú vinnuhraðinn svo mik-
iö að vöðvinn fær ekki að jafna
sig á milli þ.e. nægilega hvíld held-
ur er ofboðið, myndast i honum
einskonar autointoxication, myosis,
myopathia e functione.
Er talið líklegt að þær l>reyting-
ar sem um er að ræða sé vökva-
aukning bundin í sarcoplasma
viiðvacellanna, þannig skoðast
myosis, myopathia e functione,
jratho-fysiologiskt en ekki patho-
anatomiskt fyrirbrigði. Algengast
er að breytingarnar séu í mörgum
vöðvum og þá eðlilega í þeim
vöðvum eða vöðvahlutum sem
vinna saman (synergi) við að
framkvæma ákveðna hreyfingu eða
ákveðið starf. Það þarf ekki alltaf
mikið erfiði til þess að fá myosis,
myopathia e functione, miðað við
líkamskrafta einstaklingsins í
heildj en starfið getur verið ofviða
viðkomandi synergi t. d. getur
sjúkl. fengið functionsmyosis við
að sauma i höndunum ef viðkom-
andi svnergi er ofboðið, eða við
að skrifa á ritvél, svo dæmi séu
nefnd.
Tvennt kemur til greina, er styð-
ur að aukningu myosis, myopathia
e functione, þ. e. vinnuhraði
(tempo) og einhæfni (specialisa-
tion) vinnunnar.
Kraía nútímans er sem mest af-
köst á sem skemmstum tíma (Teyl-
or-kerfið, Amerika. Stroganoff-
kerfið, Rússland) en það þýðir að
vinnuhraðinn er aukinn eins og
frekast er unnt og um leið eru
störfin gerð svo einhæf sem hægt
er, þ. e. a. s. tiltölulega fáar vöðva-
synergiur eru notaðar.
Fái synergian ekki nægilega
hvild, en við slíku má búast þegar
störfin verða einhæf og vinnuhrað-
inn aukinn eins og framast má
verða, er hætt við autointoxication
eins og áður hefir verið minnst
á. Er þá þegar fengin orsök fyrir
myosis, myopathia e functione.
Sérstaklega er það ýmiskonar
verksmiðjuvinna er getur orðið
all þýðingarmikil sem orsök til
myosis.
Við þær tegundir myosis þar
sem orsökina mun vera að finna
í truflun á metabolismus líkam-
ans cg innri secretion eru ein-
kennin að jafnaði dreifð um líkam-
ann, truncus og extremitates.
Þessar myosis haga sér oft þann-
ig að þegar þær hverfa i einum
stað koma þær fram í öðrum. I
slíkum tilfellum verður að fá sem
nákvæmastar upplýsingar um en-
docrin starfsemi líkamans og
reyna að ráða bót á þeirri truflun
um leið og ráðist er á hinar myo-
tisku breytingar. Trufluð maga-
og garnastarfsemi virðist tíðum
vera samfara þessum kvörtunum,
hvort sem skoða ber slíkt sem or-
sök eða ekki. Ennfremur álítur F.
Back að arthritis urica geti verið
orsök til myosis. Verður ekki vik-
ið nána'r að því hér.
í sumum tilfellum af of háum