Læknablaðið - 01.09.1943, Blaðsíða 21

LÆKNAB LAÐ IÐ
47
Úr erlendum læknaritum.
Hreinar hendur. Allir vita aö
húðin er dásamleg vörn gegn alls-
konár meiöslum og áverkum, seig
og teygjanleg likt og togleSur og
þó gengur vatn, vatnsgufa og ým-
is önnur efni gegn um hana, sem
líkaminn þarf aS losa sig við.
Jafnframt er hún þó svo þétt, að
yfirleitt komast sýklar ekki gegn
um hana. ViS þetta bætist aS þekj-
an, sem slitiS lendir á, endurnýj-
ast sífellt og aS því skapi örar sem
slitiS er meira. Þá er þaS ekki þýS-
ingarlítiS aS bornefniS, keratíniS,
í yztu þekjufrumunum, þolir furSu
vel áhrif flestra annara efna, bæSi
súrra og lútarkenndra, sérstaklega
ef húSfitan fær aS njóta sín.
En húSin starfar einnig margt
annaS. Hún er margbrotiS skyn-
færi, ræSur miklu um líkamshitann
o. fl. Hinu hefir veriS lítt á lofti
haldiS, að hún dTepur einnig sýkla
og sníkla. Colebrook fann (1930)
aS svo var þetta um festarsýkla
(streptococci), og þaS var ekki
aSeins þurrkur og birtan, sem
drap sýklana, heldur virtist þaS
vera húSin sjálf. Fitusýrur og
sápur hörundsins drápu og sýkl-
ana í prófglösum (in vitro). Um
ýmsa aSra (gram-neikvæSa) sýkla
og snikla kom þaS í ljós, aS húS-
hreinsunin gekk greiSast er hör-
undiS var hreint og fitulítið. Sum-
ir hafa haldiS aS hörundssúrinn
ætti mestan þátt í sýkladrápinu,
en hann kvaS vera mestur í beru
hörundi.
Svo er sagt, aS þessi sjálfhreins-
un húSarinnar nái ekki til hrúgu-
sýkla (staphylococca), og vantar
þá mikiS á aS hreinsunin sé full-
komin, enda finnst ætíS fjökli
sýkla á hörundinu. (Lancet 4. júli
’42). G. H.
Arfgengi syfilis. ÞaS er almennt
haldiS, aS syfilis erfist aSeins í
annan liS. Þó halda sumir aS hún
geti og erfst í 3. liS, aS barna1>örn
geti fæSst sjúk. D. Nabarro birti
t. d. skýrslu (1933) um 16 fjöl-
skyldur meS syfilis í 3. liS og
auk þess 6 fjölskyldur, sem voru
sennilega eins á vegi staddar. Fá-
gætt mun þetta þó vera. (Lancet
25/7 ’42) G. H.
— MeSal annara orSa: Hver
getur fundiS heppilegt íslenzkt
heiti á syfilis? „Sárasótt" á ekki
viS. Sársótt væri skárra. „Skítur"
og „fransós“ eru heldur ekki not-
hæf. G. H.
Liðagigt, þrifaefni (vitamin) og
kirtlavakar (bormon). AS sjálf-
sögSu hafa menn reynt aS lækna
gigt meS þessum nýju læknislyfj-
um, en aS áliti R. H. Freibergs
hefir þaS ekki tekizt. Hann hefir
reynt þetta á fjölda sjúklinga og
niSurstaSan var sú, aS hvorki
þrifaefni né vakar hefSu áhrif á
gigtina, nema sjúklingurinn þjáS-
ist beinlínis af skorti á þessum
efnum, auk gigtarinnar. ÞaS hefir
þá helzt veriS aS tala um D-þrifa-
efni. (J.A.M.A. % '42).
Eg nefni hér vitamin þrifaefni,
því aS þrif manna eru mjög undir
þeim komin og hormon vaka.
Ferment kalla eg kljúfa. G. H.
Kláði. Hreinsun fata. Eftir ensk-
um rannsóknum gerist þess ekki
þörf aS dauShreinsa föt kláSa-
sjúklinga, ef benzyl benzoat eSa
brennisteinn er notaS viS lækn-
inguna. Miklu meiru varSar aS
lækna heimilismenn sjúkl. eSa þá,
sem hafa sýkt hann. (Lancet 27.
febr. ’43).