Læknablaðið - 01.06.1948, Side 32

40
L Æ K N A B L A Ð I Ð
að fara, að ýmsir þeirra veikt-
ust af öðrum sjúkdómum, á svo
löngum tíma. Það fór því svo,
að læknirinn fékk alltilbreyting-
armikið starf að vinna á spítal-
anum.
Sú varð líka raunin á, að
ekki reyndist eins vonlaust um
árangur af starfi lioldsveikra-
læknisins, og áhorfðist í fvrstu.
Eins og vænta mátti, hefui
læknir spítalans gert sér far um
að fylgjast sem bezt með öllum
tilraunum, sem annars staðar
hafa verið gerðar til þess að
lækna holdsveika menn, eða
bæta líðan þeirra með læknis-
aðgerðum, en að slíkum tilraun-
um hefur fjöldi ágætra lækna
unnið þrotlaust og kappsamlega
um langan aldur víða um heim,
þar sem holdsveiki liggur í
landi. Og jafnskjótt og nýjung-
ar hafa komið fram, sem ein-
hverjar vonir vöktu í þá átt,
hafa þær óðar verið reyndar
hér. Flestar hafa þær nýjungar,
því miður reynzt með öllu
gagnlausar í baráttunni við
holdsveikina, en þó skal nefna
nokkur lyf, sem frumherjar
holdsveikralækninga í ýmsum
löndum hafa vænzt verulegs
gagns af á síðari tímum.
Kvikasilfur (súblímat) dælt í
vöðva. Silfur (kollargol), spýtt
í æðar. Tuberculin, sem um eitt
skeið vakti vonir um góðan á-
rangur í haráttunni gegn
herklaveiki, var auðvitað einnig
reynt við holdsveiki af því að
berklagerillinn og lioldsveikis-
gerillinn virðast vera náskyldir.
Nastin, eins konar bóluefni,
unnið úr gerlum ,sem svipar að
sumu leyti til holdsveikisgerils-
ins. Salvarsan, hið ágæta sára-
sóttarlyf, var alls staðar þraut-
reynt. En um öll þessi lyf er
það að segja, að jafnvel þeir,
sem góðs væntu al' þeim í upp-
hafi, komust fyrr eða síðar að
raun um, að þau eru litils eða
einskis megnug í baráttunni
gegn holdsveikinni. Og hið
sama má segja um nær því ó-
teljandi lyf önnur, sem reynd
hafa verið, og þar á meðal um
penicillin, sem hráðdrepur viss-
ar tegundir gerla, en vinnur
ekki vitund á holdsveikisgerl-
inum.
Þó er ótalið eitt lyf, lúð eina
ineðal, sem öllum kemur, nú
orðið, saman um, að stórmikill
árangur hafi sézt af í viðureign-
inni við holdsveikina. Það er
chaulmoograolían og fleiri olíur
henni skyldar. Lyfið er þekkt
fyrir langa löngu, en átti lengi
erfitt uppdráttar. Olían er unn-
in úr fræi jurtar einnar af ætt-
inni Bixaceæ, scm vex í
Suðaustur-Asíu, Filippseyjum,
Borneo, Java og víðar þar um
slóðir. En margar tegundir eru
til af jurtinni og ekki sama úr
hverri þeirra olían er unnin. En
síðan um aldamótin síðustu
hafa menn komizt að raun um
að heztu holdsveikilyfin fást úr
tegundunum taraktogenes