Læknablaðið - 01.12.1955, Blaðsíða 6

146
LÆKNABLAÐIÐ
á hjartslættinum, að nokkru
leyti, og koma þá aukaslög, eða
að öllu leyti — arhythmia per-
petua.
Á meðan hjartavöðvinn er í
samdrætti, og sköminu á eftir,
er hann ónæmur fyrir nýrri
.ertingu. Þegar um arhvthmia
perpetua er að ræða, þá stjórn-
ast hjartslátturinn ekki frá
S-A hnútnum, heldur frá slerk-
ari ertingu, sem hefur mynd-
azt á einum eða fleiri stöðum
öðrum í framhólfunum. Þessi
óeðlilega erting veldur bylgju-
mynduðum og óreglulegum
samdrætti á framhólfunum,
mjög hröðum, eða frá 400—700
sinnum á mínútu. A-V linútur-
inn getur þá ekki svarað nema
3. til 5. hverri ertingu frá fram-
hólfunum, því að þess á milli
er liann og leiðslukerfið niður í
afturhólfin í viðnáms ástandi.
Skilyrðið fyrir því að hinn
tiði og óreglulegi samdrátt-
ur framhólfanna geti haldið
áfram, er að ertingin liitti
stöðugt vef, sem er .ekki í
viðnámi. Ef hægt er að lengja
það, gelur hin óeðlilega erting
ekki valdið samdrætti. á fram-
hólfunum, hún verður áhrifa-
laus, og við það hær ertingin
frá S-A hnútnum stjórninni og
hjartað fer að slá með sinus-
rhythmus.
Þetta er mjög ófuilkomin
skýring á flóknu máli, en ég
verð að draga upp þessa línu
til skilnings á því sem eftir
kemur.
Arliythmia perpetua er
venjulega fylgikvilli vefrænna
sjúkdóma i hjarta eða ann-
ars staðar, en stundum er or-
sökin ókunn. Tíðasta orsök-
in er morbus cordis rheuma-
tieus, og þá helzt stenosis
ostii mitralis, þvi næst hyper-
tensio arterialis og þá thyreo-
loxicosis. Aðrar, en mun sjald-
gæfari orsakir eru smitsýki
(infection, t. d. pneumonia),
eitrun (t. d. digitalis), lík-
amleg árevnsla og áverki á
thorax. Til skamms tíma var
selerosis arteriae coronariae
cordis talin til orsaka, en nú
viðurkenna fæstir að svo sé.
Kryptogenetisk perpetua geng-
ur oft í köstum, og getur lang-
ur tími liðið á millii þeirra. Ef
arhytmia er óstöðug, er hjart-
slátturinn sjaldan hraður,
venjulegast milli 70—90. Horf-
urnar eru góðar quo ad vitam.
Oft verða sjúklingarnir ekki
varir við óregluna fyrr en þeim
er bent á hana, ,eða að þeir
finna hana sjálfir af tilviljun.
Einkenni, sem kvartað er um,
fara þá eftir geðslagi viðkom-
andi, oft verður hann hræddur
við ástandið, fær neurosis
cordis, sem hann losnar ekki
við fyrr en arhythmian hverf-
ur sjálfkrafa eða verður lækn-
uð með lyfjum.
Bæði tachycardia og arhyth-
mia valda auknu álagi á