Læknablaðið - 01.12.1955, Síða 8

1-18
LÆKNABLAÐIÐ
chinidin meðferð. Höfuðverk-
anir digitalis eru á leiðslukerfi
hjartans og á vöðvann. Lyfið
verkar lamandi á leiðslukerf-
ið, hraðsláttur minnkar og við-
námsbilið styttist, gagnstætt
því, sem áður hefur verið liald-
ið fram, samdrátturinn styrk-
ist, útfallið (,,slagvolum,en“)
eykst, þvaglát sömuleiðis, og
minnka eða hverfa þannig
veiklunar (insufficiens) ein-
kenni hafi þau verið fvrir.
Digitalis á fj'rst og fremst að
nota, ef hjartað er veiklað og
hj artslátturinn hraður, en
margir ráðleggja að nola digi-
talis alltaf á undan cliinidini.
Það er vegna þessa: Digitalis
verkar örfandi á vagus, en
chinidin verkar letjandi á vag-
us og hjartavöðvann. Þó lyfin
verki þannig gagnstætt á vagus,
geta þau hvort um sig valdið
tachycardi og fibrillatio ventri-
culorum. Áhættan af chinidin
meðferðinni ætti að vera
minni, ef sjúklingurinn er
undir áhrifum digitalis. Það er
því óhætt að segja, að digitalis
meðf.erðin sé undirbúningur
undir cliinidin meðferð.
Chinidin verkar að ýmsu
leyti gagnstætt digitalis. Verlc-
un þess á leiðslukerfi hjartans
er þannig, að viðnámsbilið
lengist, kemur þetta í ljós á
hjarta rafriti þannig að Q-T
hilið stækkar. Lyfið verkar
letjandi á S-A hnútinn og á
leiðslukerfið hæði í fram- og
afturhólfum, og í stórum
skönnntum verkar chinidin
lamandi á spennu og samdrátt
hjartavöðvans. Með dýratil-
raunum liefur verið sýnt fram
á það, að sé viðnámshilið stytt,
þá byrja framhólfin að flökta,
sé það lengt, hætta þau að
flökta og hjartað tekur að slá
með sinusrhythmus. Þetta
skýrir þrennt. í fyrsta lagi,
hvernig á þvi slendur að digi-
talis breytir „flutter“ i fibrill-a-
lio, í öðru lagi að digitalis
breytir stundum sinusrhythm-
us í fibrillatio og i þriðja lagi
hv.ernig chinidin breytir fibr-
illatio i sinusrhytlnnus.
Árið 1914 tók þýzki læknir-
inn ‘Wenchebach eftir því, að
chinin gat liaft áhrif á arhyth-
mia perpetua, en það var Frey
sem fyrstur bvrjaði að nota
cliinidin og setti meðferðina í
kerfi árið 1918. Á næstu tveim
áratugum var það einkum í
Wien, og þar sem áhrifa þaðan
gætti mest, að chinidin var not-
að, en i engilsaxnesku löndun-
um og á Norðurlöndum var
lyfið lítið notað fram að sið-
ustu heimsstyrjöld. T. d. skrif-
ar enski hj artalæknirinn Lewis
árið 1934: „chinidin is a drug
which should not be admini-
stered often , for it somelimes
produces undesirable results“,
og árið 1938 skrifar ameriski
hjartalæknirinn Wliite: „If the
patient with auricular fibril-
lation has had no congestive