Læknablaðið - 01.02.1968, Page 48

22
LÆKNABLAÐIÐ
millilið eins og lungnaormar, sem eru ýmsar lýs. Stundum finnst
mikið af þessum bandormi í mjógörnum lamba, en ekki er talið,
að hann geri þeim neinn verulegan skaða.
Af þeim ormum, sem hér hefur verið minnzt á, hafa nokkr-
ar tegundir fundizt í mönnum:
1) Fjórar tegundir af hárormum: Trichostrongylus colibri-
formis. T. vitrinus, T. proboturus og T. axei. Af þeim eru tvær
tegundir algengar í fé hér á landi og efalítið eitthvað til af þeim
í fólki.
2) Mecistocirrus digitatus er náskyldur flækjuormi og hefur
fundizt í fólki í Austurlöndum.
3) Tvær tegundir skyldar bitorminum finnast i mönnum:
Ancylostoma duodenale og Ancylostoma braziliense.
4) Þrj ár tegundir af ættkvísl langaormsins koma fyrir í
fólki: ösophagostomum apiostomum, ö. brumpti og ö. stephan-
ostomum.
5) Loks hefur halaormur einnig fundizt í fólki og er nefnd-
ur Trichuris eða Trichocephalus hominis.
Auk þeirra orma, sem hér hefur verið greint frá, hafa fund-
izt í kindum einstakir eða fáeinir ormar af öðrum tegundum. Af
Cooperia oncophora hafa t. d. enn aðeins fundizt þrír eða fjórir
ormar í kindum hér á landi, og hafa þeir ef til vill aðeins borizt
í kindur af tilviljun, því að þessir ormar virðast vera nokkuð
algengir hér í nautgripum. önnur tegund af Cooperia er aftur á
móti alltíð í sauðfé í öðrum löndum, nefnilega C. curticei, en hef-
ur ekki fundizt hér, svo að mér sé kunnugt. Aðrir ormar þekktir
í nautgripum hér á landi eru: 0. ostertagi, O. circumcincta, O.
lyrata og T. axei. Ymsir ormar, sem eru algengir í nautgripum
erlendis, hafa ekki enn fundizt hér á landi, t. d. lungnaormar
(D. vivipai-us), bitormar (B. phlebotomum, þekktir að því að
valda sjúkdómum t. d. í Þýzkalandi), ösophagostomum (t. d. ö.
radiatum, sem gerir garnir ónothæfar í bjúgnagerð), Nematodirus
helvetianus, Hæmonchus (contortus eða placei — en ekki er fylli-
lega vitað, hvort það er sami ormurinn, sem er í fé).
Þess ber þó að geta, að lítið hefur verið gert að ormarann-
sóknum á nautgripum hér á landi. Við Agnar Ingólfsson unnum
árið 1962 að ormaathugunum í líffærum úr um 170 nautgripum
víðs vegar að af Suðurlandi. Leitað var aðallega í lungum. vinst-
ur og fremst í mjógörn, og gerði Agnar rækilega greiningu á
ormum í vinstur og mjógörn. Athuganir þessar hafa ekki verið
birtar, en þær benda eindregið til þess, að ýmsir ormar, sem al-