Læknablaðið - 15.11.1985, Blaðsíða 21

LÆKNABLAÐIÐ
297
um, allt að einu grammi á dag eða meira,
leiðréttir efnabrenglanir að hluta (13). Mudd
og Levy (6) telja að um 40% sjúklinga svari
slíkri meðferð. Sé engin virkni á systatíónín P-
syntasa fyrir hjá sjúklingi, er meðferð með
pýridoxíni gagnslaus. Nokkur hluti sjúklinga
með skerta virkni svarar og er þá sækni
ensímsins í pýridoxal-fósfat stundum skert
(14). Æskilegt er, að sjúklingar, sem gagn
hafa af pýridoxínmeðferð, séu einnig á fæði
sem er metíónínsnautt.
Enn er of snemmt að spá fyrir um árangur
ofangreindrar meðferðar, þegar til lengri tíma
er litið. Ljóst er þó, að hægt er að draga úr
vangefni og öðrum einkennum, jafnvel koma
í veg fyrir þau.
Víða um heim eru gerð skimpróf á ný-
fæddum börnum til þess að finna hómó-
systínmigu. Oftast er um að ræða mælingar á
metíóníni í blóði, sem fyrst verður afbrigði-
legt. Hómósystín finnst varla í þvagi fyrr en
tveimur vikum eftir fæðingu.
Hér á landi hefur verið framkvæmt skim-
próf á blóði fyrir amínósýrugöllum hjá
nýburum síðan 1973. Notuð er einvíð þunn-
lagslitgreining. Aðferðin miðast fyrst og
fremst við að finna fenýlketónmigu. Einungis
hluti hómósystínmigu sjúklinga uppgötvast
með því móti. Þannig var prófið, sem gert var
á stúlkunni, ranglega neikvætt. Engin önnur
börn með hómósystínmigu hafa fundist síðan
þessi rannsókn fór af stað.
Rétt er að benda á að nauðsynlegt er að
athuga öll seinþroska börn vegna mögulegra
amínósýrugalla, þar sem ekki er hægt að
treysta því, að þau hafi fundist með skimpróf-
inu.
Við klínískan grun um hómósystínmigu er
hægt að gera einfalt próf á þvagi, svokallað
sýaníð-nítróprússíðpróf. Það er hægt að gera
á hvaða rannsóknastofu sem er. Sé sýaníð-
nítróprússíðprófið jákvætt er rétt að rann-
saka amínósýrur í sermi og þvagi frekar.
Jafnframt skal mæla virkni systatíóníns 3-
syntasa í frumum sjúklings. Með slíkum
ensímmælingum má staðfesta greiningu enn
betur, finna arfblendna einstaklinga og greina
sjúkdóm á fósturstigi. Ekki hafa fundist
kannar (probes) fyrir erfðavísinn og er því
ekki hægt að beita erfðatækni að svo stöddu.
Ekki er ljóst hvort skortur á systatíónín 3-
syntasa geti stafað af fleiri en einni tegund
erfðagalla. Lífefnafræðilegar rannsóknir á
ensíminu, þar með talið mismunandi svörun
við pýridoxíngjöf, benda til að svo geti verið.
Þakkarorð. Höfundar vilja þakka erfðanefnd Háskóla íslands
sérstaklega Ólaft Jenssyni lækni og starfsfólki nefndarinnar
fyrirgreiðslu og aðstoð.
Læknarnir Þröstur Laxdal og Kristín Jónsdóttir veittu upplýs-
ingar um sjúkratilfelli.
Jóhannes Björnsson Iæknir leiðbeindi um túlkun og uppsetningu
meinafræðisýna.
Mynd 1 er birt með leyfi fósturföður sjúklings.
SUMMARY
Three patients with homocystinuria (cystathionine (5-
synthase deficiency) have been diagnosed in Iceland and
they are reported in this paper. Two of them are males
born in the early fifties. Both were severely mentally
retarded and they had physical signs which are typical for
homocystinuria in many respects. They both died around
thirty years of age, one from pulmonary embolism and
the other from bronchopneumonia. The third patient is a
female born 1974. She also suffered from neonatal
asphyxia and therefore her neurologic signs are difficult
to correlate.
According to family studies the patients were not
related.
The metabolic defect, pathology and clinical features
in homocystinuria are discussed. The prevalence of the
disease in Iceland is at least 1:50.000 suggesting that the
genetic defect might be more frequent here than in most
other countries.
HEIMILDIR
1) Magnússon B. Vestur-Skaftfellingar 1703-1966.
Reykjavík: Leiftur, 1970-1973.
2) Field CMB, Carson NAJ, Cusworth DC, Dent CE,
Neill DW. Homocystinuria, a new disorder of
metabolism. In: Proceedings of the lOth Internatio-
nal Congress of Pediatrics, Lisbon 1962. Frankfurt
A.M.: Woeller, 1964: 274-5.
3) Gerritsen T, Vaughan JG, Waisman HA. The
identification of homocystine in the urine. Biochem
Biophys Res Commun 1962; 9: 493-6.
4) Valle D, Pai GS, Thomas GH, Pyeritz RE. Homocy-
stinuria due to cystathionine (J-synthase deficiency:
Clinical manifestations and therapy. John Hopkins
Med J 1980; 146: 110-7.
5) Rosenberg LE, Scriver CR. Disorders of amino acid
metabolism. In: Bondy PK, Rosenberg LE, eds.
Metabolic Control and Disease. Philadelphia: WB
Saunders, 1980: 583-776.
6) Mudd SH, Levy HL. Disorders of transsulfuration.
In: Stanbury JB et al, eds. The Metabolic Basic of
Inherited Disease. New York: McGraw-Hill, 1983:
522-59.
7) Johnston SS. Homocystinuria. Ophthalmologica
1978; 176: 282.
8) McKusick VA, Hall JG, Char F. The clinical and
genetic characteristics of homocystinuria. In: Car-