Sagnir


Sagnir - 01.06.2006, Page 90

Sagnir - 01.06.2006, Page 90
ZÁAennincjartencjsf cffffíaníu oy jsfancfs í öllum tíðindabréfum sem félagið gaf út 1979-1983 var fjallað um sambandsslitin á milli Kína og Albaníu. Minna var um gagnrýni á Sovétríkin og endurskoðunarsinna, og lítið var fjallað um albanska menningu og listir. Birtir voru kaflar á íslensku úr bók Envers Hoxha, Hugleiðingum um Kína. Bókin er dagbók leiðtogans frá því tímabili sem vinátta Albaníu og Kína hófst, til sambandsslita þeirra. í þessum köflum var kommúnistaflokkur Kina fordæmdur fyrir svik við marx- lenínismann og fyrir að vera endurskoðunarsinnaður flokkur.30 I hátíðarriti, sem félagið gaf út í tilefni af 35 ára afmæli frelsunar Albaníu frá fasistum, 29. nóvember 1979, var menningu og listum í Albaníu gerð meiri skil en hafði verið í tíðindabréfum félagsins. I ritinu voru greinar um albanskar bókmenntir og birt voru ljóð eftir albanska höfunda. Stutt ágrip var birt um sögu Albaníu og fjallað var um jafnréttisbaráttu kvenna í landinu. Itarleg grein í ritinu íjallaði um stjómskipulagið í landinu og var því lýst sem alræði öreiganna þar sem verkalýðurinn færi með öll völd í verksmiðjum og réðu sjálfir yfir framleiðslutækjunum. Til að útiloka að þeir sem ynnu ekki við framleiðslu, eða skriffinnar eins og þeir voru kallaðir í greininni, ykju áhrif sín í landinu, vom þeir sendir í verksmiðjumar til starfa einu sinni á ári: „[Þjegar verkalýðsstéttin talar, þegja skriffinnamir“ eins og það var orðað í greininni.31 Félagið gaf út Albaníuhefti árið 1989.1 því var sérstaklega tekið fram að MAI væri ópólitískt félag og að félagsmenn ættu það sameiginlegt að hafa áhuga á menningu landsins og fomri sögu þess. Þá var átt við sögu Illerýumanna sem eru forfeður Albana. Allir þeir sem höfðu áhuga á Albaníu vora boðnir velkomnir í félagið.32 Eigi að síður var mikill pólitískur undirtónn í heftinu. I því vora lofgreinar um stjómartíð Envers Hoxha, sem lést árið 1985. Fjallað var um perestrojka og glasnost umbótaáætlun Sovétríkjanna á mjög neikvæðan hátt í grein sem tekin var úr málgagni Flokks vinnunnar. Hún var talin afsprengi þeirrar kreppu sem sovéska endurskoðunarstefnan væri í og tæki sem átti að ryðja í burtu síðustu hindranum í átt að fullkomnu kapítalísku þjóðfélagi. I greininni var fullyrt að þær efnahagsþrengingar sem Sovétríkin væru að fara í gegnum væra afsprengi endurskoðunarstefnunnar sem leiðtogar landsins höfðu fylgt frá dauða Stalíns. Félagsmenn unnu við að þýða valda kafla úr Hugleiðingum um Kína strax og félagið hafði verið endurreist 1979. Myndaðir vora þýðingahópar þar sem allir félagsmenn þýddu hluta af albönskum ritum sem stjómin hafði ákveðið. Arið 1980 var byrjað á að þýða Heimsvaldastefnuna og byltinguna eftir Enver Hoxha og lauk verkinu sex áram seinna. Þessi bók var umfangsmesta kynning félagsins á albönskum stjómmálum og jafnframt eina bókin sem það gaf út. Bókin var kynnt sem marx-lenínísk skilgreining á þróun heimsmála frá lokum seinni heimssfyrjaldar fram til 1979 og svar við „tröllheimskum ásökunum kínverskra leiðtoga á Albaníu." Enver Hoxha lýsir því hvemig endurskoðunarsinnar sviku málstað byltingarinnar, fyrst Títóistar, svo „Krjústsjeffistar“ og svo síðast kínverskir endurskoðunarsinnar. Evrópukommúnistar eru sömuleiðis mikið gagnrýndir í bókinni. Taldi hann þá vera jafn slæma og endur-skoðunarsinna.34 Stjóm MAÍ hóf að vinna að þýðingu bókarinnar Evrópukommúnismi er and-kommúnismi, en náði ekki að Ijúka henni áður en félagið var lagt niður. ferðír fjsfencfínja tif c/Bffíaníu Albanía var talin einangraðasta ríki Evrópu meðan Flokkur vinnunnar var við völd og einhverskonar stalínísk eyja. Albanskt samfélag var mjög ólíkt því sem Vestur-Evrópubúar áttu að venjast. Einkabilaeign var bönnuð og persónudýrkun á Enver Hoxha var mjög mikil. Flestar ferðir Islendinga til Albaníu í tengslum við MAI voru famar á tímabilinu 1979-1989. MAÍ hvatti fólk til að heimsækja Albaníu og kynnast með eigin augum uppbyggingu sósíalismans í landinu. í ritum frá félaginu var lögð áhersla á að landið væri ekkert líkt því sem menn áttu að hafa kynnst áður, þar sem það var algjörlega laust við verðbólgu, verðhækkanir og skriffinnsku sem hrjáði landsmenn hér.35 Auk þess var lögð áhersla á að landið væri laust við alla „kóka kóla menningu" og að ferðamenn þangað gætu ekki búist við því að vera teknir á neinn hátt fram yfir Albani sjálfa. I þessum ferðum var boðið upp á heimsóknir til verksmiðja, samyrkjubúa og til listasafna og menntastofnana. í öllum tilfellum var um að ræða hópferðir og tækist ekki að mynda hóp hér á íslandi gat viðkomandi farið sem hluti af stærri hóp frá Norðurlöndunum. Ferðimar, sem voru í boði stofnunar sem sá um menningartengsl við útlönd eða Flokks vinnunnar, vora famar á eigin spýtur. Aðrar ferðir MAI vora famar á vegum menningartengslafélaga á Norðurlöndunum. Ferðatilhögunin var mismunandi. Ymist var flogið frá Róm, Kaupmannahöfn, Búdapest eða Vín til Tírana. Þessar flugleiðir vora ekki tíðar. Oft var einungis flogið einu sinni í viku og stundum féllu þær alveg niður. Ferðimar vora seldar sem pakkaferðir og var innifalið í þeim flug til Albaníu, hótelgisting og stundum máltíðir og skoðunarferðir. MAI sá um að útvega vegabréfsáritun. Hópur fólks frá Norðurlöndunum í heimsókn í Albaníu árið 1978. Mjög misjafnt var hvemig fólk hafði skynjað eðametið heimsóknina til Albaníu. Sumum fannst þjóðfélagsgerðin heillandi og uppbyggingin í landinu til fyrinriyndar fyrir sósíalískan markaðsbúskap. Aðrir litu aðstæður í landinu gagnrýnni augum og vora ekki eins heillaðir. AAffanía ©cj vinstri fireyjinyar á fjsfancCi á niuncfa áratucjnum Menningartengsl Alfianíu og íslands vora ekki fonnleg pólitísk samtök þótt efnið sem félagið gæfi út fjallaði mikið um heimspólitík og deilur meðal sósíalísku ríkjanna frá sjónarhomi Albaníu. Baráttusamtökin fyrir stofnun kommúnistaflokks eða BSK, vora stofnuð árið 17. október 1981. Tilgangur samtakanna var að byggja upp sterkan marx-lenínískan flokk sem myndi leggjast algerlega gegn allri stéttasamvinnu og hafa stéttabaráttu verkalýðsins að leiðarljósi. I málgagni BSK, Rödd byltingarinnar, var Albanía oft í brennidepli: Því er til að svara að BSK líta á það sem skyldu sína við alþjóðahyggju öreiganna að halda uppi vöm fyrir land sósíalismans - eina föðurland verkalýðsstéttarinnar og sfyðja baráttu verkalýðs annarra landa fyrir frelsi og sósíalisma. Albanskir kommúnistar veita einnig öflugan stuðning baráttu annarra þjóða - einnig hér á íslandi, fyrst og fremst á pólitíska og hugmyndafræðilega sviðinu.36 Ekki var bara skrifað um þróun sósíalismans i Albaníu, heldur voru tilkynntar verðlagsbreytingar á nauðsynjavöram og neysluvöram í landinu og hve miklar þær vora í prósentum. Samtökin urðu ekki langlíf og störfuðu einungis í fjögur ár. Ekki voru nein formleg tengsl á milh BSK og MAÍ en flestir sem störfuðu í BSK voru virkir félagsmenn í MAI. Þeirra á meðal vora Þorvaldur Þorvaldsson, formaður félagsins, og Þorleifur Gunnlaugsson stjómarmaður. ^Star jZAfCenninyartenjsfa Z/Bffaníu oy rjsfancfsfrá jySj5 tif encfafofaJoess Jyyz Frá 1983 til 1989 var tiltölulega lítil starfsemi innan félagsins. Enginn aðalfundur var haldinn á þessu tímabili og engin tíðindabréf gefin út. Astæðan fyrir þessari lægð var ágreiningur meðal félagsmanna sern gerðu starfsskilyrði erfið innan félagsins. Einn félagsmaður, Þorvaldur SS ‘fjajj/nir 2006
Page 1
Page 2
Page 3
Page 4
Page 5
Page 6
Page 7
Page 8
Page 9
Page 10
Page 11
Page 12
Page 13
Page 14
Page 15
Page 16
Page 17
Page 18
Page 19
Page 20
Page 21
Page 22
Page 23
Page 24
Page 25
Page 26
Page 27
Page 28
Page 29
Page 30
Page 31
Page 32
Page 33
Page 34
Page 35
Page 36
Page 37
Page 38
Page 39
Page 40
Page 41
Page 42
Page 43
Page 44
Page 45
Page 46
Page 47
Page 48
Page 49
Page 50
Page 51
Page 52
Page 53
Page 54
Page 55
Page 56
Page 57
Page 58
Page 59
Page 60
Page 61
Page 62
Page 63
Page 64
Page 65
Page 66
Page 67
Page 68
Page 69
Page 70
Page 71
Page 72
Page 73
Page 74
Page 75
Page 76
Page 77
Page 78
Page 79
Page 80
Page 81
Page 82
Page 83
Page 84
Page 85
Page 86
Page 87
Page 88
Page 89
Page 90
Page 91
Page 92
Page 93
Page 94
Page 95
Page 96
Page 97
Page 98
Page 99
Page 100
Page 101
Page 102
Page 103
Page 104
Page 105
Page 106
Page 107
Page 108
Page 109
Page 110
Page 111
Page 112
Page 113
Page 114
Page 115
Page 116
Page 117
Page 118

x

Sagnir

Direct Links

If you want to link to this newspaper/magazine, please use these links:

Link to this newspaper/magazine: Sagnir
https://timarit.is/publication/1025

Link to this issue:

Link to this page:

Link to this article:

Please do not link directly to images or PDFs on Timarit.is as such URLs may change without warning. Please use the URLs provided above for linking to the website.