Árbók Reykjavíkurbæjar - jan 1946, Qupperneq 67

Mál afgreidd í Byggiiigarnefnd Keykjavíkur.
53
Leyfis- beiðnir Synjað og felt úr gildi Veitt bygginga- leyfi
Ár 1931 330 23 307
1932 335 18 317
1933 408 57 351
1934 380 41 339
1935 351 44 307
1936 399 44 355
1937 339 24 315
Ár 1938 Leyfis- beiðnir Synjað og felt úr gildi Veitt bygginga- leyfi
467 48 419
1939 ...... 427 37 390
1940 180 15 165
1941 347 50 297
1942 692 76 616
1943 405 37 368
1944 529 51 478
með tveggja og þriggja herbergja íbúðum auk eldhús3 og geymslu. 2. Félagsmenn séu íjárráða,
heimilisfastir innan kaupstaðarins og hafi eigi haft yfir 4000 kr. árstekjur, miðað við meðaltal 3
síðustu ára, er þeir gerðust félagsmenn, né yfir 4000 kr. eignir. 3. Ibúðirnar séu seldar félagsm.
fyrir kostnaðarverð, gegn a. m. k. 15% útborgun. 4. Húsin séu reist á lóðum ríkis eða bæjarfé-
lags. 5. Félagið hafi forkaupsrétt að íbúðum, sern kunna að verða seldar, og íbúðir séu ekki
framleigðar án leyfis félagsins. — Stjórn byggingarsjóðs skipa 3 menn, tveir kosnir af bæjar-
stjóm til 4 ára i senn, en einn skipaður af atvinnumálaráðuneytinu til sama tíma, og sé hann
formaður. — Helztu breytingar, sem gerðar voru á lög. um verkamannabúst. á árinu 1931, voru
þœr, sem nú skal greina: Framlög ríkis- og bæjarsj. til byggingarsjóðs voru tvöfölduð, hækkuð
úr einni kr. í tvær kr., fyrst 1932. Lán sjóðsins ábyrgist ríkissjóður með bakábyrgð bæjarsjóðs.
Lán úr byggingarsj. til byggingarfél. skulu tryggð með 1. veðrétti í húsum og lóðaréttindum,
allt að 60% af virðingarverði eignarinnar, Ennfr. veitir byggingarsj. lán gegn 2. veðrétti, þó
þannig, að samanlagður 1. og 2. veðréttur nemi mest 85% af kostnaðarverði eiguarinnar. Há-
roark árstekna félagsmanna var hækkað um 300 kr. fyrir hvern ómaga, en fari þó ekki yfir kr.
5500, og eignanna um 1000 kr. í 5000 kr. — Með breytingu laganna á árinu 1933 var hið árlega
grjald af lánsupphæðinni (3. gr., sbr. að framan) lækkað úr 6% í 5%. — Aðalbreytingarnar á
lög. um verkamannabúst., sem felast í lögunum írá 1935, eru þessar: Stofnaður var einn bygging-
arsjóður fyrir allt land, en áður var sérstakur sjóður fyrir hvern kaupstað og kauptún. Hinn nýi
byggingarsjóður skiptist þó í deildir, eina fyrir hvern kaupstað eða kauptún. 1 sjóðinn skyldu nú
og renna, auk framl. ríkis og bæjar, tekjur samkv. 14. gr. laga nr. 58, 8. sept. 1931, um einka-
sölu ríkisins á tóbaki, en þar er ákveðið, að helmingur tekna ríkissjóðs samkv. þeim lögum skuli
renna til byggingarsjóðanna, „og skiptist sá helmingur milli byggingarsjóðanna að tiltölu við
ríkisframlagið til þeirra.“ 1 lögunum frá 1935 er sérstaklega tekið fram, að byggingarsj. veiti lán
aðeins til eins byggingarfél. í hverjum kaupstað, en ákvæðin um tryggingu lánanna eru þau sömu
°» i lög. frá 1931. Stjórn byggingarsj. skipa 5 menn, 4 ár i senn. Kýs Alþingi 4, en atvinnumála-
ráðherra skipar einn, og er hann formaður. — Bráðabirgðalögin frá 1939 fjalla eingöngu um
skipun stjórnar byggingarfélaga. Með þeim lögum er sett inn nýtt skilyrði fyrir lánveitingu úr
byggingarsj. til byggingarfél., þ. e., að stjórn þess sé skipuð 5 mönnum, einn skipar félagsmála-
ráðherra, en hina fjóra kjósa þeir félagsmenn hlutb. kosn., sem fullnægja skilyrðunum um bú-
setu og tekju- og eignahámark. — Með lögunum frá 1941 var framlag ríkissj, af tekjum tóbaks-
einkasölu fellt niður, en í stað þess leggi rikissj. árlega i byggingarsjóð 150 þús. kr. Meðan
vísitala kauplagsnefndar er 110 stig eða hærri skuli framlög ríkissjóðs og bæja, sem miðast við
íbúatöluna, hækka til samræmis við vísltöluna 1. okt. þ. á., sem framlagið ber að greiða. Sömu-
leiðis skal hámark tekna og eigna félagsmanna hækkað i samræmi við meðalvísitölu næsta árs
á undan. Hið árlega gjald af lánsupphæðinni í 42 ár var ennfremur lækkað úr 5% í 4%. Lög
þessi tóku til framlags til sjóðsins á árinu 1941. —Samkv. lögmium um verkamannabústaði hafa
starfað, eða starfa, tvö byggingarfélög hér í bæ, Byggingarfélag verkamanna, stofnað 4. apr.
1930 (nefnist Byggingarfélag alþýðu síðan 14. apríl 1935), og Byggingarfélag verkamanna, stofn-
að 5. júlí 1939. — Félagið frá 1930 vildi ekki beygja sig undir hið nýja fyrirkomulag á skipun fé-
lagsstjórnarinnar, samkv. brbl. frá 1939. Félagið gat því ekki fengið lán úr byggingarsjóði til
starfsemi sinnar, og frekari útþensla þess stöðvaðist. Starfsemi þess síðan hefir verið bundin við
Það eitt, að fullnægja þeim skuldbindingum, sem það þegar hafði tekizt á hendur. Á vegum
þessa félags hafa verið alls byggð 44 hús, í þremur flokkum, (sbr. töfluna hér að framan) með
alls 172 íbúðum, 37 þús. ma að rúmmáli, eða um 216 m3 pr. íbúð. 1 þessum húsum bjuggu 862
bianns við manntal haustið 1944, eða um 5 manns í íbúð að meðaltali. Félagið fékk alls
1593962,38 kr. lán úr byggingarsjóði, í þremur flokkum, 1. fl. 1932 469463,38 kr., 2 fl. 1935 433228,00
kr. og 3. fl. 1937 691271,00 kr. Lánin eru öll veitt til 42 ára. Ársgjöldin eru nú 5% af þvi, sem
lánin voru i upphafi. — Á vegum félagsins frá 1939 hefir þegar verið byggt 31 hús, með 124 ibúð-
uai, 28,9 þús. ma að rúmmáli, eða 232 m3 pr. íbúð. Ibúatalan í þessum húsum var 718 við manntal
haustið 1944, eða um 5,8 manns í íbúð til jafnaðar. Félagið hefir nú í byggingu 10 hús, með alls
10 íbúðum. Sennilega verða allar íbúðirnar með þremur íbúðarherbergjum. Lánin, sem félagið
hefir alls fengið hjá byggingarsjóði, eru 3835 þús. kr., vegna þeirra þriggja flokka húsa, sem
þegar hafa verið byggðir. Þessi upphæð kann að breytast eitthvað, þegar endanlega verður séð,
hver byggingarkostnaður húsanna í tveimur síðustu fl. verður (hann er að nokkru leyti áætlaður
í töflunni). Til þessa hefir aðeins verið greitt af láninu í 1. fl., sem var upphaflega 590 þús. kr.
í>ess má geta, að útborgun húseigenda i tveimur síðustu fl. er miðuð við 25% af byggingar-
kostnaðinum, og hafa þeir greitt 10 þús. kr. vegna minni íbúðanna og 15 þús. kr. vegna þeirra
stærri, en endanlega upphæðin ákveðst síðar. — Afgjaldið eftir íbúðirnar er eðlilega nokkuð mis-
munandi eftir því, á hvaða tíma húsin hafa verið byggð. 1 afgjaldinu er innifalið: Vextir, afborg-
anir, lóðarleiga, skattar, brunatrygging, viðhald utanhúss o. fl. smávegis.