Árbók Reykjavíkurbæjar - jan 1946, Qupperneq 95

Kauptaxtar í verkamannavinnu í Keykjavík.
81
Verkamenn Verkakonur Afgreiðslustúlkur
Almenn Hálfs- Heils-
I. II. III. IV. V. vinna Þvottar dags dags
Ár:
1937 1/1 1/1 1/1 1/1 1/1 i/i 1/1 4/5 4/5
Krónur 1,36 1,36 1,36 1,36 1,36 0,90 1,00 105 155
Frá 24/7 24/7 24/7 24/7 24/7 — — 29/12 29/12
Krónur 1,45 1,45 1,45 1,45 2,50 — 110 160
1941 2/12 2/12
Krónur — — — — — — — 140 185
1942 22/8 22/8 22/8 22/8 22/8 14/9 2/2
Krónur 2,10 2,10 2,75 2,10 3,60 1,40 1,40 — —
1944 22/2 22/2 22/2 22/2 10/5 9/5 1/5 1/5
Krónur 2,45 2,75 2,90 3,00 — 1,64 1,70 215 290
1945 1/11 1/11 1/11 1/11 1/11 1/11 1/11 1/11 1/11
Krónur 2,45 2,75 2,90 3,00 3,60 1,64 1,70 215 290
Aths.: Töflur þær, sem hér eru birtar yfir algeugustu kauptaxta í verkamannaviimu, fiskveið-
um, farmennsku, iðju og iðnaði, eiga að sýna, hvemig (og hvenær) kaupgjald hefir breytzt hér í
Reykjavík í þessum starfsgreinum, frá því i ársbyrjun 1937. — Það skal tekið fram, að vel má
vera, að ekki sé alls staðar rétt með farið. Miklum erfiðleikum er bundið að afla upplýsinga um
kaupgjald frá liðnum árum, enda ber heimildum ekki fyllilega saman. Kaupgjald hefir ekki
alltaf á þessu tímabili verið greitt samkv. samningum, heldur sumpart eftir auglýstum töxtum,
sem erfitt er að henda reiður á, hvenær hafa gilt. — Taxtamir hér sýna eingöngu tíma-, viku-
eða mánaðarkaupið, miðað við dagvinnu, en ekkert tillit hefir verið hægt að taka til annarra
kjarabreytinga, sem orðið hafa á tímabilinu, né tilfæra taxta fyrir eftir- og helgidagavinnu, en
í landvinnu er eftirvinnan nú almennt greidd með 50% og helgidagavinnan með 100% álagi á
dagvinnutaxtann. Dagsetningarnar aftan við ártölin gefa til kynna, frá hvaða tíma viðkomandi
kauptaxti hefir gilt, og er þá oftast miðað við dagsetningu samnings, en ekki er áreiðanlegt, að
kauptaxtinn hafi gengið í gildi sama dag. — Kaup afgreiðslustúlkna, sem hér er tilfært, er há-
markskaup, sem þær fengu greitt eftir eins árs starf, samkv. samningi frá 1941, en þriggja ára
starf, samkv. samningi frá 1944. Hálfsdags stúlkur fá nú greiddar kr. 7,00 og heildagsstúlkur kr.
10,00 pr. mán. fyrir sloppa, auk kaupsins. — Rómversku tölumar yfir dálkunum í töflunni hér
að ofan sýna núgildandi flokkun kaupgjalds í verkamannavinnu. Störfin í hverjum flokki eru
þau, sem nú skal greina: I. Almenn verkamannavinna. II. Bifreiðarstjóm, útskipim á ís, vinna við
loftþrýstitæki, kant- og hellulagning, tjöruvinna, holræsahreinsun, afgreiðsla í grjót- og sand-
námi, klofningsstörf og kerruakstur í grjótnámi, símalagning. III. Sigtis- og kjafthúsvinna í
grjótnámi, vegþjöppu-, veghefils- og kranastjórn, loftpressugæzla, sprengingarvinna, setning
grafvélar, pramma- og slippvinna, kola-, salt- og sementsvinna, gæzla hrærivéla, handlöngun hjá
múrumm, hjálparvinna í vélsmiðjum, lýsisvinna (nema upp- og útskipun), vélgæzla á togumm í
höfn, fagvinna. IV. Bifreiðastjórn hjá kolaverzlunum. V. Ryðhreinsun með rafmagnstækjum, botn-
hreinsun skipa innanborðs, hreinsun með vítissóda, boxa- og katlavinna, bifreiðastjórn hjá kola-
verzlunum, ef bifreiðastjóramir bera af bifreiðunum.
hafa látið vinna, er að sjálfsögðu ekki færð hér, enda em launin þá greidd til launþeganna af
oðrum. Sama gildir um vinnu, sem bærinn greiðir til verktaka, samkv. reikningi. í>á em og fram-
lög bæjarins til ýmissa aðila (skóla, Vinnumiðlunarskrifst. o. s. frv.) að miklu leyti launakostn-
aður. Eftirlaunagreiðslur eru ekki taldar hér með. Þau útgjöld bæjarins em innifalin í framlagi til
Eftirlaunasjóðs. Á lið VII. (lýðmál) hjá bæjarsjóði, eru aðeins taldar launagreiðslur til starfs-
ynanna (starfsfólk á skrifstofu framfærslumála þar með talið), en hinum margháttuðu styrkveit-
mgum á þeim lið er eðlilega sleppt. Greiðslur til starfsmanna í fríðu (húsnæði, ljós og hiti, fæði,
fatnaður o. þ. h.) eru ekki færðar hér í launakostnaðinum. Kostnaður bæjarins vegna fatnaðar
starfsmanna, sem er einn aðalútgjaldaliðurinn af þessu tagi, er yfirleitt sýndur sérstaklega í bæj-
arreikningi (lögregla, slökkvilið, hafnsögumenn o. s. frv.) — Allir lögregluþjónar og barnakennar-
ar' sem bærinn greiðir laun, em tilfærðir hér, svo og öll laun þeirra, en bærinn fær endurgreidd-
an nokkum hluta launanna frá ríkinu, eða */, af launum lögregluþjóna og vissan hluta af laun-
nm fastra kennara. Þessar endurgreiðslur hafa numið: Vegna lögreglu 272,5 þús. kr., og vegna
kennara 1250,0 þús. kr., eða samtals 1522,5 þús. kr. Auk þess greiddi hafnarsjóður á árinu 140
Pús. kr. til bæjarsjóðs, vegna lögreglu. Ef skoða ætti þá upphæð eingöngu sem launagreiðslur
®tti að lækka launakostnað bæjarsjóðs, en hækka launakostnað hafnarsjóðs, sem þeirri upphæð
næmi. — Þess má geta, að hér em launagreiðslur til lögreglu 4,2 þús. kr., og til kennara 54,2 þús.
hi\, hærri en í bæjarreikn. Mun sá mismunur stafa af því, að í bæjarreikn. hafi nokkuð af launa-
kostnaði farið inn á aðra liði (t. d. vorpróf og heimavistarkennslu bama). — „Fastir starfs-
menn“ eru hér taldir fastráðnir mánaðar- (og viku-) kaupsmenn. Tölu þeirra ber sums staðar ekki
alls kostar vel saman við tölu starfsmanna bæjarins í töflu á bls. 69. En þar er yfirleitt talið allt
starfsfólk, sem vinnur nokkum veginn að staðaldri hjá bænum, þótt það fái ekki greidd mánað-
arlaun eða vikulaun. Hér fer margt af því fólki undir „aðrir“.