Alþýðuhelgin - 09.01.1949, Blaðsíða 9

ALÞÝÐUHELGIN
5
f
ur er Skrúðhúsið. Eru þar marg.
ir kirkjulegir gripir og ýmsar
aðrar minjar kristnihalds í landinu.
í miðjum sal er skápur með gler-
hurðum og í honum skrúði fagur.
Kristján Eldjárn skýrir frá því, hvaða
gripur þetta sé..
— Hér er biskupskápa Jóns þiskups
Arasonar, hluti af skrúða þeim hinum
mikla og glæsilega, sem Jón gaf
Hóladómkirkju og mjög var rómaður
á sínum tíma. Af þessum skrúða er
einnig til mjög fagur messuhökull,
sem við endurheimtum frá Dan.
mörku 1930. Síra Ólafur Tómasson
minnist á skrúða þennan í erfikvæði
sínu eftir Jón biskup og syni hans.
Þar segir:
„Skínandi var skrúðinn einn,
er skenkti hann heim til Hóla,
með flugel allur fagur og hreinn
flúraður í þeim skóla,
sem langt í löndin er;
aldrei borið hefur annað slíkt
enn fyrir sjónir mér;
veit ég fátt svo fólkið ríkt,
að finni hans líkann hér.“
— T-Tvpð pr hér -fleírn prrrefrn Vrina?
___ Anníir qtAm\.orVnr fnrpVrinur or
Vinr +;i rrVn.’í; Uin mUrln Vinrfí frfj TTnl.
V»t Af „InStin T-Tlin nr ÍTr'm ol onqf
fr"orrpc?Vi crrírmr opfnQnrq nrí'Tn kunn
Vifin nrlnndis "Fir rrlnfíilncrf fil Vtortq
VÍta. að b°t+n Hvt-mrntq liq+nvnrk er
nú aftur knmið Vtnim til fclnnrVq nf+ir
lanvp ú+tne‘ð TTrtrðirt or tpTin frí Vtrrf
um 12ú0 l+klega fslenzk smíði. af-
burðavel gerð. i
— Hvaða biöð og myndir eru hér
í sýninaarpúltum?
— Þetta eru blöð úr fsten-’knm
skinnhpndri+i.im. aðplleáa t.fðasönas.
bóknm. Þótt, hér sé um pi;+nr ein að
ræða. svna bau vei b’nn sniúdprl'-va
frágppfr skinnbpndritpnria og mvnd-
skrevtineu beirra. .,lvsinsarnpr“ svo.
nefndu. sem margar eru gullfallegar.
En þessi slitur minna ónotalega á
tvennt: Þau sýna hver urðu örlög
alltof margra ágætra bandrita, sem
eyðilögð voru af fáfræði eða hirðu.
leysi, — og jafnframt verður manni
hugsað til þess, að öll hin d.ýrmætu
skinnhandrit vor, sem komust hjá
skemmdum og eyðileggingu, skuli
vera niður komin í erlendum söfnum.
— Margt fleira ágætra gripa er
hér í Skrúðhúsinu, og minntist
Kristján á ýmsa þeirra, þótt hér verði
eigi fleiri nefndir. Þar eru prédik.
unarstólar, altaristöflur, róðukrossar,
skírnarföt, kirkjubekkir og útskurður
úr kirkfpm. minningatöflur og mikill
ficldi ipgsteina frá miðöldum. Eru
þeir flestir með rúnaáletrunum.
Vfn.A t.ín.q SAFNIÐ.
^ Áður en doil.d hinna kirkiulegu
rmira or kvödd að fullu. gengur mað-
ur inn í <=érstpka stofu. þar sem
gfivrnt er Vfdalínssafnið svonefnda.
Þar er p.ð f;nþa bið merka gripasafn,
sem Jón konsúll Vídalín og Helga
kona hans áftu og arfleiddu þjóð.
minjasafnið af eftir sinn dag.
— Voru gripir þessir ekki um
skeið komnir út úr landinu? spyr ég
Kristián.
— Jú. þeir voru allir komnir til
Danmerkur. Það var því ómetanleg-
ur búhnykkur að fá alla þessa muni
heim aftur, þar eð eins mátti búast
við að þeir væru horfnir úr landi
fyrir fullt og allt.
— Hér er þá ýmislegt góðra muna?
* — Já. í Vídalínssafni eru einkum
ýmsir stórmerkir kirkjugripir, svo
sem útskornar postulamyndir frá
ÞinPeyrum og prédikunarstóll úr
Hóiedómkirkiu, svo að eitthvað sé
néfnt.
F’n TTArpldl/pcrÍT* crínir?
-—=*■ Þoj-r orn hér eirmiv m-ergir Og
rn+> hpr í elire fremctv, röfi pefna fag--
urieve ‘ú+ckorinp cV-Sr>. eftir Hiálmar
.Tdnccnn c’.r-ilri í Hólu.
Tfric+ién pvndi rnór cVáriinn Og verð
rnór horlo ct.orcvnt á hennan smíðis.
vrin skéldsins Er ckónnrinn frábær-
lepp vel sknrinn ov bið ágæt.PSta lista.
verk Framblið bans skrevtir hið
nr’éð’Tevpctp rócpflúr. en á skáohurð.
ina er skorið skilningstré góðs og ills,
ásamt Adam og Evu og höggormin.
um. Nafn H+álmars er einnig rist
rúnum á skáphurðina.
.Nú kveður maður hina kirkiulegu
deild Þjóðminjasafnsins. Ef skoðand-
inn gefur sér nægan tima til að kynn.
ast hinum fjölbreytilegu kirkjugrip.
um safnsins, kemst hann í ótrúlega
Frh. á bls. 7.