Alþýðuhelgin - 18.06.1949, Blaðsíða 8

•168
ALÞÝÐUHELGIN
samkvæmiskjólnum. Hermann horfði
á visnaða og skorpna fætur gömlu
konunnar. Loks var hún klædd í
náttkjól og látin á hana nátthúfa. í
þeim búningi, sem betur hæfði aldri
hennar, var hún ekki eins andstyggi-
leg og í öllu stássinu.
Greifafrúnni var líkt farið og
mörgu gömlu fólki. Hún átti bágt
með svefn. Ilún fór því ekki beint í
rúmið, heldur settist í hægindastól
úti við gluggann. Síðan voru ljósin
slökkt, og herbergisþernurnar fóru
út. Lagði aðeins daúfan bjarma frá
lampanum, sem stóð fyrir framan ár-
salinn.
Gamla konan, bleik og skorpin,
ruggaði sér fram og aftur í hæginda-
stólnum. Hún var í Iiálfgei'ðu móki,
og stóllinn virtist ruggast algerlega
vélrænt, en ekki stjórnast af vilja
hennar.
Skyndilega færðist líf í þetta hálf-
dauða hrör. Hún hrökk upp úr móki
sínu. Fyrir framan hana stóð bráð-
ókunnugur maður!
— f guðanna bænum, verið ekki
hræddar! Það er ekkert að óttast!
sagði Iicrmann. Ég ætla ekki að gera
yður illt, heldur kcm ég hingað til
þess að biðja yður að gera mér
greiða! j •» '<*
Gamla konan horfði þegjandi á
hann, eins og hún heyrði ekki hvað
hann segði. Hermann hélt að það
stafaði af því, að hún væri orðin
heyrnarsljó. Hann laut niður að
lienni og cndurtók sömu orðin.
Greifafrúin þagði sem áður’.
— Þér getið skapað gæfu mína,
hélt Hermann áfi'am. Ég veit, að þér
þekkið nafnið á þremur spilum, sem
Hermann þagnaði. Greifafrúin
virtist nú skilja, hvert hann var að
fara. Það var eins og hún leitaði að
svari.
— Það var aðeins spaug, sagði
hún að lokum. Trúið mér, það var
spaug, og ekkert annað.
— Maður spaugar ekki með slíkt,
sagði Hermann hvasst. Og þér hjálp-
uðuð Tjaplinskij til að vinna.
Greifafrúin gerðist nú óróleg. Það
var auðséð, að orð Hermanns höfðu
komið licnni í uppnám. En þetta var
aðcins í svip. Svo féll hún aftur í
sama deyfðarmókið.
— Ætlið þér að nefna spilin?
Greifafrúin þagði. Hermann hélt
áfram.
— Hvers vegna viljið þér endilega
varðveita þetta leyndarmál? Handa
barnabörnum yðar? Þau eru nógu
rík fyrir, og kunna þar að auki ekki
að meta peninga. Eyðsluseggir hafa
ekkert að gera með leyndarmálið.
Þeir, sem ekki kunna að gæta arfs
síns, hljóta að deyja sem félausir
ræflar, þótt þeir kunni ótal djöfla-
brögð. Ég er engin eyðsluseggur, ég
kann að meta peninga. í mínum
höndum verða spilin ekki misnotuð.
Verið þér nú skynsamar!
Hermann þagnaði. Titrandi á
beinunum beið hann eftir svari.
Greifafrúin mælti ekki orð frá
munni.
Hermann féll á kné.
— Hafi hjarta yðar nokkru sinni
þekkt ástríðu ástarinnar, hafi mann-
legar tilfinningar nokkru sinni búið
yður í brjósti, þá særi ég yður við
allt, sem yður er ástfólgið og heilagt
að verða við bæn minni. Segið mér
leyndarmálið. Ef til vill hafið þér
veðdregið yður iiinu illa, fórnað
sáluhjálp yðar, selt yður djöflinum.
Gleymið eigi, að þér eruð gömul,
þér eigið ekki langt eftir ólifað, ég
er reiðubúinn að taka synd yðar á
mínar hcrðar. Trúið mér fyrir leynd-
armálinu! Lífshamingja mín er í yð-
ar höndum. Ekki aðeins ég, heldur
börn mín og barnabörn munu blessa
minningu yðar . . .
Greifafrúin þagði sem steinninn.
Hermann spratt á fætur.
—• Nornin þín! hvæsti hann. Ég
skal neyða þig til að tala!
Hann dró skammbyssu upp úr
vasa sínum og miðaði henni á gömlu
konuna. Þegar greifafrúin sá
skammbyssuna, virtist hún lifna við
aftur. Hún titraði, baðaði út hend-
inni, eins og hún vildi slá af honum
vopnið. Svo hvarf henni allur mátt-
ur, og hún hneig aftur á bak í stól-
inn.
— Hættið þessum heimskulega
þráa, sagði Hermann og greip hönd
hennar. Nú spyr ég yður í síðasta
sinn: Viljið þér nefna spilin? Já eða
nei!
Greifafrúin svaraði engu. Hún var
dáin.
Niðurlag sögunnar birtist í
næsta blaði).
SMÆLK!
IIIÐ NÝJA SKÁLDAKYN.
Svo kvað síra Björn Halldórsson í
Laufási um hið nýja skáldakyn á
sinni tíð:
Með himinljósa leiftursíum
og logpvanda reginhvin
fer hvítfyssandi á hróðrardýjum
sem hrönn hið nýja skáldakyn.
En hvar er andi, hvar er mergur
og hugvits unn, af djúpi’ er rís?
Æ, kemur enginn, er þér bergur
úr eldaflaumi, bragadís?
$ i'fi
GRUNDAR DÓMA.
Þessi snjalla sléttubandavísa, sem
breytist í hið mesta níð ef hún er
lesin aftur á bak, er af sumum talin
vera cftir Jón Sigurðsson sýslumann,
höfund Tímarímu, en kveðin um Odd
lögmann Sigurðsson:
Grundar dóma, livergi hann
hallar réttu máli.
Stundar sóma, aldrei ann
örgu pretta táli.
Sé vísan lesin öfugt, verður hún
svona, eins og allir geta séð:
Táli pretta örgu ann,
aldrei sóma stundar.
Máli réttu hallar hann,
hvergi dóma grundar.
Aðrir telja vísu þessa vera eftir
síra Jón Þorgeirsson á Hjaltabakka>
íöður Steins biskups á Hólum oS
þeirra mörgu systkina. Sira Jón átti
34 börn!
*>• * *
STÖKUR.
Fyrri vísan var kveðin þegar
skömmtun á vefnaðarvöru og fatn-
aði var tekin upp, en síðari vísan
þegar stöðvuð var sala á hvorU
tveggju:
Komin er þjóð í krappa nauð,
kelur gróðahrókinn.
Nú er orðið náðarbrauð,
náttkjóllinn og brókin.
Bráðum sérðu bóndi minn,
beran gróðahrókinn,
því nú er ei falur náttkjóllinn,
og nú fæst ekki brókin. X.