Alþýðuhelgin - 13.08.1949, Side 13
ALÞÝÐUHELGIN
221
eftir þeim, að ganga með svart flúr
um hattinn). Enginn kvenmaður má
ganga með rauð bönd um hattinn, í
engu húsi má vera dans eða hljóð-
færasláttur, og í engri kirkju er
spilað á organ, en prédikunarstólar
°g ölturu eru klædd með svörtu. Nú
er allt þegjandi og undarlegt; spila-
rnenn koma ei í garðana eftir venju
með sínar flautur og hörpur; þetta
er mikil umbreyting.
Nú þegar kóngurinn lá á böruri-
um, sem er venja að öllum standi
frítt fyrir að sjá líkið, eftir vissri
°rðu, í tvo tíma f. m. og tvo e. m.,
frá kl. 10—12 og frá kl. 4—6, fyrir
miðdag fyrir allt stríðs- og herklætt
fólk, e. m. fyrir almenning, suma
daga fyrir bændur utan af Sjálandi,
sem og brandfólk, og svo var erfitt
að komast inn að kóngsbústað, því
fólksfjöldinn var svo mikill, að
maður barst langan veg, sem maður
kom ei við jörðina, og margir gengu
kl. 12, til að verða næstir, þá upp
Væri lokið hallardyrunum, en þá
voru allareiðu svo margir komnir,
að þeir, sern komu þá, gátu ei kom-
izt þann dag, á meðal hverra Páll
Einarsson lagsmaður minn var einn.
Svo næsta dag eftir lánaði hann
sér stríðsklæði, svo komst hann inn.
Nærri lá, að ég lánaði mér líka, og
Var ferðbúinn; þá heyrði ég, að þá
sðsækti minna fólk; komst ég svo
inn siðvanalega klæddur. Jón Bern-
harðsson og Þórarinn Hafliðason,
vinir mínir, gengu með. Vorum við
þá kannske nokkuð vígalegir. Þá við
komum inn, gengum við upp ótal-
Uiargar tröppur eða stiga; það var
allt yfirklætt með svörtu klæði;
eins allir veggir og loft, svo engir
giuggar sáust, allt var svart og
hauðalegt. Þar brunnu luétir með
svörtum glerkúlum í hverju horni,
en það sendir litla birtu frá sér, því
ekkert kastaði af sér, þar allt var
svart. Þá var kveðið:
Þegar vér fórum fyrst að sjá
vorn fylki kæra, fjörvi rændan,
fylgdi oss eftir flokkur bræðra
og fjöldi manna, stórra og smá.
Þar mætti okkur sorgin svarta,
sendi ei geisla ljósið bjarta.
Líka sáum við lofðungs ná,
ijómandi gull og auðlegð hjá.
Ei taldi ég hvað mörg verelsin
v°ru, áður maður kom í þann stóra
sal, sem líkið var í, en í hverju ver-
elsi voru varðmenn og þénarar
kóngs, alvopnaðir, þénararnir með
hvít og rauð silkibönd á hægri öxl-
inni, sem ná niður undir olboga. í
næsta sal þar sem líkið var, var
fjöldi af kórklæddum drengjum (ca-
dettum) og þar með tveir lautin-
antar; þeir voru allir með nakta
korða. Svo komum við í þann há-
tíðlega sorgarsal, þar sem leifar hins
æðsta voru lagðar í eirkistuna, en
hana gátum við ei glöggt séð íyrir
því gulllega líni, sem lá út af tinkist-
unni á allar síður, það var í sínum
konunglega skrúða, sem hann var
kistulagður í. Þar brunnu undra-
mörg ljós á hér um bil 4 álna háum
silfurarmstjökum. Við höfuðið lá
hans gulllega kóróna og veldisspíra,
samt korði og sá stærsti eðalsteinn,
sem er í ríkinu. Við hverja hlið lágu
allar hans orður og heiðursteikn; ei
veit ég vissu á, hve margar þær
voru, en ég taldi 16; allt var þetta
óvenjulega fallegt. Þar stóðu þessi
orð með gulllegu letri, stóru, þegar
maður kom inn af dyrunum: Guð og
föðurlandið. Við höfðagafl kistunn-
ar stóð konungs æðsti ráðgjafi, með
eina langa spíru, sem líktist arn-
geiri, með sorgarflaggi á, en aðrir
æðstu ráðgjafar stóðu í kringum lík-
ið í gulllegum klæðum, allir þegj-
andi og hreyfingarlausir, eins og
væru dauðir hlutir, og heyrðist þar
hvorki stuna né hósti. Við fætur
konungs stóðu þrjú logagyllt silfur-
ljón, sem voru á stærð við vetrunga
(svo nærri má geta, hvort þau hafi
kostað nokkuð). Mín augu sáu fá
augnablik þessa hátíðlegu sjón, já,
yfir þá undrunarfullu prýði, og það
sæla lík, með bera ásjónu, sem
dauðinn hafði gert líkan sjálfum
sér, því í lifanda lífi var það alla
jafna, að hann sýndist að vera bros-
andi. Eins var sem ég væri í nokk-
urri leiðslu, þá ég gekk í gegnum
þessa mörgu, svörtu itali, en ég gekk
tvisvar í gegnum. í annað sinn þá
hann var kistulagður. Þá gekk ég
þangað með Þorsteini Guðmunds-
syni frænda (það er son Guðmundar
í Hlíð í Hreppum; hann er kunst-
málari); ei var þar síður hátíðlegt
uppi en fyrr; nú brunnu fleiri ljós.
Konungur lá í þrem kistum, sú
innsta var af eiri, sem fyrr segir. Sú
utasta kista var öll gulli og silfri bú-
in, yfirklædd með svörtu flaujeli,
sem var sett fast með hér um 200.
smáum krónum. Á höfðagafli kist-
unnar var einn stór silfurskjöldur
með ríkisins merki, og við fótagafl-
inn var og svo einn skjöldur stór úr
silfri, með letri, og sendi ég ykkur
máske nokkur blöð, sem þið getið
séð hvaða orð hafa staðið á skjöld-
um og á hliðum kistunnar. Yfir
höfðagafli kistunnar var hans kór-
óna, undir gulllegum himni, sem var
yfir kistunni. Undir kistunni var hér
um 8 álna langur stöpull, og 4 álna
breiður, með logagylltum myndum,
en hvað myndir þessar hafa að þýða,
má s.já í þeim Berlínsku tíðindum,
sem ég sendi hér með. . 1
Hofgullsmiður Dalhoff bjó kistuna
og steypti þær ljómandi myndir og
undrafallegu, sem voru á þessari
upphækkan, sem kistan stóð á, og
þar til hjálpaði hans bróðir, H. Dal-
hoff.
Þau stóru silfurljón stóðu eins og
áður við fótagaflinn kistunnar; þetta
var í þeim stóra riddarasal í kon-
ungsbústaðarhúsunum. Þá er það
sæla lík var í burtu flutt, föstudags-
kvöldið 25. febrúar, milli kl. 9 og 12
var allur staðurinn illumíneraður,
það er: allir gluggar fullir með Ijós-
um; hér um bil 30 ljós í hverjum
glugga í þeim stóru. Tvö skip lágu
við Nýhöfn; hvert einasta band og
mastur var alþakið með ljósum. Þá
líkfylgdin fór fyrir bí, skutu þeir af
stykkjum 40 skot. Allir stríðsmenn
og borgarar stóðu í fylkingum, allt
einn múrveggur á hvora síðu, allan
þann veg, sem sú hátíðlega líkfylgd
skyldi fara í gegnum. Allir voru al-
vopnaðir, sumir með sverðum,
korðum, byssum, arngeirum og öx-
um; eins ríðandi stríðsmenn með
nakta korða, samt pólitíe (réttar-
þjónar), allan þann langa veg voru
uppsett tré, hér um 10 faðma langt
á millum, og voru blys á endunum.
Þar var uppreist grindverk eitt, á
hverju brunnu blys; þar skyldu
söngvarar allir syngja, þá konungs-
líkfylgdin fór fyrir bí, og við borgar-
hliðið, sem keyra átti í gegnum (sem
heitir Vesturport); voru allir söngv-
arar, bæði handverksmenn og stúd-
entar, hér um 400 manns, sem allir
sungu þá líkfylgdin fór hjá eða
keyrði í gegnum portið. Á portinu
stóðu þessir stafir, sem voru tómum
ljósum settir, svp leiðis: Faðir, far
vel. Fyrir utan Vesturport var upp-