Morgunblaðið - 14.02.2012, Blaðsíða 30

30 MENNING
MORGUNBLAÐIÐ ÞRIÐJUDAGUR 14. FEBRÚAR 2012
Hann sleppti að
þessu sinni að
trufla Taylor Swift, sem átti
gott kvöld 32
»
forna og ræðum meðal annars hug-
mynd um ástina út frá kenningu Ari-
stófanesar, um að maðurinn og kon-
an hafi upphaflega verið ein vera
sem guðirnir skiptu í tvennt,“ segir
heimspekingurinn Gunnar Her-
sveinn. Í þeirri táknsögu um ástina
segir hann helmingana síðan leita
hvor annars. „Að sumu leyti er ástin
þá söknuður og þrífst á einmana-
kennd og löngun til að finna hinn
helminginn,“ bætir hann við.
„Til umhugsunar verður lögð
fram tilgáta þar sem ástinni er skipt
í þrennt og reynt að raða hlutunum
upp á ýmsan hátt. Það eru hinn eró-
tíski þáttur, þáttur vináttunnar og
hinn andlegi þáttur.“
Aðalheiður segir frá Úlfhams
sögu, þar sem einnig birtist kenning
um ástina sem tvo helminga, og hún
hefur einnig skoðað ástina í riddara-
sögum og hvernig kenningar um
hana hafi borist fyrst til Íslands,
meðal annars í kunnu riti eftir Óvíd,
því elsta sem til er um þetta efni.
„Við Aðalheiður munum ekki bara
tala, heldur er þetta umræðuvett-
vangur og gestirnir taka við,“ segir
Gunnar um Heimspekikaffið. „Við
hvert borð verða ákveðnar spurn-
ingar um ástina ræddar og tjá hóp-
arnir sig um þær.“ efi@mbl.is
Er ást losti, vinátta eða kærleikur?
Er ástin háð tíma, stétt og viðhorfi
eða er hún alltaf og alls staðar eins?
Er viðhorf Íslendinga til ástarinnar
sprottið úr norrænum sögum eða er
það ef til vill sprottið úr forngrískri
heimspeki og ástarbókmenntum
miðalda? Þetta eru sumar spurning-
anna sem ber á góma í Heimspeki-
kaffi undir stjórn Gunnars Her-
sveins, sem haldið verður í
Gerðubergi annað kvöld, miðviku-
dag, klukkan 20.00.
Gestur kvöldsins verður Aðal-
heiður Guðmundsdóttir, aðjunkt í
þjóðfræði við Háskóla Íslands. Aðal-
heiður hefur fjallað um ástina í bók-
menntum fyrri alda og er meðal ann-
ars höfundur bókar um norrænu
arfsöguna Úlfhams sögu.
„Við byrjum hjá Grikkjum til
Þrífst ástin á einmanakennd?
 Rætt verður um ástina í Heimspeki-
kaffi í Gerðubergi annað kvöld kl. 20
Morgunblaðið/Kristinn
Heimspekingurinn Gunnar Hersveinn mun stýra umræðum sem gestir taka
virkan þátt í, um eðli ástarinnar og kraftana sem eru þar að verki.
Nepalskar konur á ferð og flugi:
Landamæri eða hindranir nefnist er-
indi sem Ása Guðný Ásgeirsdóttir,
doktorsnemi í mannfræði, flytur á
fundi Mannfræðifélags Íslands í
kvöld kl. 20 í ReykjavíkurAkademí-
unni á Hringbraut 121 uppi á 4. hæð.
Í erindi sínu fjallar Ása um mögu-
leika nepalskra kvenna til að ferðast.
„Mismunandi aðstæður kvenna í
Nepal hafa áhrif á möguleika þeirra
á að flytjast úr landi vegna vinnu
sem og hvernig samfélagið lítur á
þær. Orðræðan um fólksflutninga
kvenna í Nepal snýst mjög oft um
mansal kvenna sem gerir það að
verkum að margar þeirra verða fyrir
fordómum þrátt fyrir að hafa farið
úr landi til að stunda annars konar
vinnu og á öðrum forsendum,“ segir
m.a. í tilkynningu. Ása mun í erindi
sínu beina sjónum að þessum þáttum
auk þess að fjalla um doktorsverk-
efnið sitt þar sem hún hyggst rann-
saka fólksflutninga nepalskra
kvenna með áherslu á kyngervi og
þjóðerni. Hún mun ræða við hóp
nepalskra kvenna sem búa á Íslandi
auk þess að rannsaka upprunasvæði
þeirra í Nepal. Meðal þeirra spurn-
inga sem hún vill leita svara við eru
hver áhrif þjóðernis, félagslegrar og
efnahagslegrar stöðu eru á mögu-
leika kvenna til að flytja, hvernig
þær aðlagast nýju umhverfi, hvort
samskipti kynjanna breytast og loks
hvaða áhrif þessir fólksflutningar
hafa á fólkið sem eftir verður.
Doktorsverkefni Rætt verður við
nepalskar konur sem búa á Íslandi.
Nepalskar
konur á
faraldsfæti
 Fyrirlestur hjá
Mannfræðifélaginu
Silja Björk Huldudóttir
silja@mbl.is
„Lykillinn að því að setja upp sýn-
ingu á Vesalingunum sem snertir við
áhorfendum felst í því að fanga
kjarna verksins og miðla honum, því
þetta er mögnuð bók hjá Victor
Hugo sem á alltaf erindi við okkur.
Hann er að fjalla um hina hörðu lífs-
baráttu þar sem almenningur á ekki
fyrir salti í grautinn sem svo aftur
kallar fram reiði og kröfu um grund-
vallarbreytingu á samfélaginu. Við
sjáum samskonar reiði víðs vegar
um heiminn í dag í kjölfar efnahags-
kreppunnar og fáum reglulega frétt-
ir af byltingarástandi víða um lönd,“
segir Kate Flatt danshöfundur sem
semur sviðshreyfingarnar í upp-
færslu Þjóðleikhússins á söng-
leiknum Vesalingunum sem frum-
sýndur verður í næsta mánuði.
Óhætt er að segja að Flatt þekki
Vesalingana eins og lófann á sér því
hún hannaði sviðshreyfingarnar í
frumuppfærslu verksins fyrir Royal
Shakespeare Company (RSC) sem
frumsýnd var síðla árs 1985 í Barbic-
an Centre á West End í Lundúnum.
Hún hefur í gegnum árin séð um að
þjálfa nýja leikara fyrir sýninguna í
Lundúnum, en Vesalingarnir hafa
verið sýndir nær sleitulaust þar í
borg sl. 26 ár og komið að hinum
ýmsu leikferðum verksins.
Nálgun Selmu spennandi
Blaðamaður fékk að fylgjast með
Kate Flatt að störfum þar sem hún
sagði leikhópnum til á stóra sviði
Þjóðleikhússins af mikilli ástríðu og
natni. Í lok æfingar lá beint við að
spyrja hvernig íslenski leikhópurinn
kæmi henni fyrir sjónir. „Þetta er
yndislegur og hæfileikaríkur hópur
sem tekur vinnuna mjög alvarlega.
Ég er því sannfærð um að útkoman
verður stórfengleg,“ segir Flatt og
lýkur lofsorði á þjálfun íslenskra
leikara. „Í hópnum eru ótrúlega góð-
ir söngvarar sem tekst að glæða per-
sónurnar rétta raddblænum í ein-
söngslögum sínum. Það er greinilegt
að íslenskir leikarar hafa fengið
góða þjálfun jafnt í leik, söng og
dansi. Þegar ég er að vinna með
enskum leikurum þarf ég oft að
skammast yfir því hversu klunnaleg-
ir þeir eru þegar þeir dansa vals, en
íslenskir leikarar kunna svo sann-
arlega að dansa vals.“
Innt eftir því hvort fylgja þurfi
ákveðinni forskrift við sviðsetningu
vinsælla söngleikja á borð við Vesa-
lingana svarar Flatt því neitandi.
„Sviðsetning Þjóðleikhússins er al-
veg ný af nálinni og byggist á sýn og
túlkun Selmu Björnsdóttur leik-
stjóra og þeirra hönnuða sem með
henni starfa. Mér finnst nálgunar-
aðferð hennar mjög spennandi,“
segir Flatt og bendir á að aðaláskor-
unin felist í því að fanga andann í
skáldsögu Victors Hugos.
„Vinnan mín felst m.a. í því að
auka trúverðugleika persónanna í
gegnum líkamsbeitingu þeirra auk
þess sem ég hanna framvinduna í
tónlistaratriðunum. Reyndar gefast
fá tilefni í verkinu til að dansa og því
eru aðeins örfá hefðbundin dans-
númer í verkinu. Sökum þessa
mætti spyrja sig hvert hlutverk
danshöfundar sé í uppsetningunni,“
segir Flatt og bendir á að sjálf lýsi
hún vinnu sinni sem ósýnilegri dans-
hönnun. „Vegna þess að framvindan
í verkinu krefst ákveðinna sviðs-
hreyfinga og stundum skipta tíma-
setningar í sviðsumferðinni miklu
máli í því að koma sögunni til skila.
Vinna mín felst þannig í því að
hjálpa leikurunum að finna réttu
orkuna sem persónur þeirra þurfa
að búa yfir.“
Kate Flatt rifjar upp að þegar
Vesalingarnir voru fyrst settir upp á
sínum tíma hjá RSC hafi leikhóp-
urinn í samvinnu við leikstjóra og
hönnuði sýningarinnar eytt miklum
tíma í rannsóknarvinnu. „Okkur
fannst nauðsynlegt að skoða að-
stæður persónanna í þaula og gera
okkur grein fyrir því t.d. hvernig
læknisþjónustu þess tíma hafi verið
háttað, hvort hægt hafi verið að
lækna ýmsa algenga sjúkdóma á 19.
öldinni, hvernig herinn starfaði,
hvernig aðbúnaðurinn í fangelsum
var og hvernig aðstæður vænd-
iskvenna voru. Í verkinu fylgjumst
við m.a. með skelfilegum örlögum
Fantine og af hverju hún endar í
vændi, en hún selur föt sín, skart-
gripi, hárið, framtennur sínar og
sjálfa sig áður en hún deyr svo úr
tæringu. Þessi rannsóknarvinna
skilaði sér í miklu meira innsæi og
innlifun leikhópsins sem svo aftur
skilaði betri sýningu. Í samvinnu við
Selmu hef ég gert kröfu um það að
leikhópurinn hér setji sig vel inn í
aðstæðurnar sem uppi voru þegar
sagan gerist þar sem það skilar sér
alltaf í betri túlkun.“
„Ég er sannfærð um að
útkoman verður stórfengleg“
 Vesalingarnir
verið Flatt hug-
leiknir í rúm 26 ár
Morgunblaðið/Sigurgeir S.
Kröfuhörð „Þegar ég er að vinna með enskum leikurum þarf ég oft að skammast yfir því hversu klunnalegir þeir
eru þegar þeir dansa vals, en íslenskir leikarar kunna svo sannarlega að dansa vals,“ segir Kate Flatt.
Fjölhæf Kate Flatt ásamt Eddu Arnljótsdóttur og Þórhalli Sigurðssyni.
Bókafundur
Sögufélags og
Sagnfræðinga-
félags Íslands
verður haldinn í
húsakynnum
Þjóðskjalasafns
Íslands í kvöld kl.
20. Gengið er inn
um aðalinngang í
porti og upp á
þriðju hæð.
Alls verða fjórar bækur til um-
fjöllunar. Þannig mun Guðmundur
Hálfdanarson fjalla um bókina Ingi-
björg eftir Margréti Gunnarsdóttur,
Þorsteinn Pálsson um bókina Þing-
ræði á Íslandi: Samtíð og saga í rit-
stjórn Ragnheiðar Helgadóttur,
Helga Skúla Kjartanssonar og Þor-
steins Magnússonar, Þorsteinn
Helgason um bókina Jón forseti all-
ur? eftir Pál Björnsson og Guðrún
Ingólfsdóttir um bókina Aldarsaga
Háskóla Íslands 1911-2011 í ritstjórn
Gunnars Karlssonar.
Bókafundur
í kvöld
Jón forseti allur?
Er ein bókanna.