Morgunblaðið - 28.11.2012, Page 31

MENNING 31
MORGUNBLAÐIÐ MIÐVIKUDAGUR 28. NÓVEMBER 2012
Skemmtileg bók
um erfitt málefni
Myndin í speglinum  Höfundur: Ragnheiður Gestsdóttir
Útgefandi: Veröld, 157 blaðsíður
Rúna, söguhetja nýjustu ung-
lingabókar Ragnheiðar Gestsdóttur
hefur alla tíð fallið í skuggann af
eldri systur sinni, hinni gullfallegu
Helgu sem er tveimur árum eldri en
hún og stendur sig afbragðsvel í öllu
því sem hún tekur sér fyrir hendur.
Þess vegna finnst Rúnu t.d. bæði
sjálfsagt og
eðlilegt að
dagsetningu
fermingar
hennar sé
breytt vegna
þátttöku
Helgu í fyr-
irsætu-
keppni.
Rúna
þekkir varla
annað en að
Helga fái allt-
af meiri athygli en hún. „Það eru nú
meiri ósköpin hvað stúlkan er lagleg.
Það hlýtur að vera stöðugur straum-
ur af strákum á eftir henni! (...) Já,
og þú ert nú reyndar ósköp snotur
líka, lambið mitt, segir hann svo.“
(65) Þetta er þó engin öskubusku-
saga, því Rúna er býsna sátt við
sjálfa sig og sitt hlutskipti.
En Helga hin fagra er haldin full-
komnunaráráttu og býr yfir hættu-
legu leyndarmáli. Rúna áttar sig á
því að systir hennar er með átrösk-
un og gerir allt sem hún getur til
þess að hjálpa Helgu og sannfæra
brotna fjölskyldu sína um hvers
kyns sé.
Ragnheiður hefur verið óhrædd
við að fjalla um viðkvæm málefni í
barna- og unglingabókum sínum,
eins og t.d. þunganir unglings-
stúlkna og einelti. Hér er umfjöll-
unarefnið ekki síður vandmeðfarið;
lystarstol hjá unglingsstúlkum,
hversu langt þær eru tilbúnar að
ganga til þess að öðlast það sem
þær telja hið fullkomna útlit og
hversu erfitt það getur verið fyrir
aðstandendur að horfast í augu við
það.
Þrátt fyrir að hér sé fjallað um
erfiðan sjúkdóm, þá er bókin bráð-
skemmtileg og er um svo margt ann-
að. Til dæmis um fyrstu ástina, þá
erfiðu aðstöðu sem börn og ungling-
ar lenda stundum í þegar foreldrar
þeirra skilja að skiptum, vináttu og
það að standa með sjálfum sér og
svo er skyggnst inn í fyrirsætuheim-
inn.
Fjörleg samtímasaga
Aþena. Að eilífu, kúmen  Eftir: Margréti Örnólfsdóttur
Útgefandi: Bjartur, 285 blaðsíður
Hin bráðskemmtilega Aþena er
mætt í þriðja skiptið. Þrettán ára,
fermingin handan við hornið og hugs-
anirnar farnar að snúast í verulegum
mæli um einn bekkjarbróðurinn og
svo getur verið erfitt að eiga við full-
orðna fólkið. Rót kemst á tilveru
Aþenu þegar hún kemst í kynni við
nýju stelpuna í skólanum sem heillar
og hræðir í senn og virðist eiga sér
mörg leyndarmál sem Aþenu gengur
illa að átta sig á. „Hvernig þorir hún
að vera svona? Er það eitthvað sem
maður velur sér eða þarf maður að
fæðast svona til þess að geta það?“
(120). Átökin við bekkjardrottn-
inguna Andreu taka sinn toll og sam-
skiptin við ömmuna Rósí á Facebook
eru hressilegt krydd í söguna.
Hér er varpað um samtímamynd
af lífi krakka á þeim aldri sem nefnd-
ur hefur verið inbetweeners eða
tweens, á mörkum barna og ung-
linga og það er líklega margt auð-
veldara en að vera til á þessum aldri.
Munurinn á þroska og áhugamálum
krakkanna er mikill; sumir eru
komnir á fast og það er misjafnt
hvort stelpurnar mega mála sig eða
hvort þær hafa yfirhöfuð áhuga á
því. Margrét tekur á viðkvæmum
málum án þess að setja sig nokkurn
tímann í dómarastellingar, eins og til
dæmis þegar prestur hyggst taka á
fordómum verðandi fermingarbarna
gagnvart samkynhneigð og fær á
baukinn frá hneyksluðum foreldrum
fyrir vikið. Einkar vel tekst að lýsa
bæði hinu stóra og smáa í daglegu
lífi krakkanna á fjörlegan og
áreynslulausan hátt þannig að úr
verður hin besta skemmtun.
Nokkrum spurningum er ósvarað
í sögulok og hafa þær aðallega með
Snædísi að gera. Gaman hefði t.d.
verið að fá að vita hvort allar grun-
semdir Aþenu um hana reynast á
rökum reistar.
Margverðlaunuð og mögnuð
Þrettán ástæður  Höfundur: Jay Asher
Þýðandi: Ágúst Pétursson
Útgefandi: Mál og menning, 290
blaðsíður
Hanna Baker er nýja stelpan í
skólanum. Hún á auðvelt með að
kynnast fólki og eignast vini og hún
þráir fyrsta kossinn. Hún fer á
stefnumót með skólabróður sínum,
þar sem þau kyssast, en pilturinn get-
ur ekki á sér setið og spinnur upp
sögur um samskipti þeirra. Hanna
fær „druslu-
stimpilinn“ og
eftir það mótast
allt viðmót fólks,
bæði jafnaldra og
annarra af þessu
orðspori hennar.
Eitt leiðir af
öðru, bæði umtal
og einelti þar til
Hanna sér enga
aðra leið en að
taka eigið líf. En áður en hún gerir
það les hún inn á kassettur 13 ástæð-
ur fyrir þeirri ákvörðun sinni og nefn-
ir þær þar 13 manneskjur sem höfðu
áhrif á það.
Einn skólabróðir hennar, Clay
Jensen, kemur heim úr skólanum og
þar bíður hans kassi fullur af þess-
um kassettum. Þar heyrir hann rödd
Hönnu, sem er nýbúin að taka eigið
líf. „Ég ætla að segja þér ævisögu
mína. Eða frekar, söguna af því af
hverju ævi mín endaði. Og úr því að
þú ert að hlusta á þessar spólur, þá
ert þú ein af ástæðunum.“ (13)
Clay hefur ekki hugmynd um
hvers vegna hann er í þessum hópi,
en eftir því sem lengur líður á
hlustunina áttar hann sig á því.
Sagan er síðan ýmist sögð af
Hönnu eða Clay. Hann veltir vöng-
um yfir því sem hún segir á spól-
unum, rifjar atburðina upp frá eigin
sjónarhóli og þessi frásagnaraðferð
gengur vel upp.
Hér er sagt frá verstu afleiðingum
eineltis og snúnum samskiptum
fólks á unglingsaldri og hefur bókin
fengið fjölda verðlauna frá ýmsum
samtökum.
En þrátt fyrir grafalvarlegt um-
fjöllunarefnið er þetta skemmtilega
skrifuð bók og afbragðsvel þýdd.
Unglingabækur
Yfirlit yfir nýútkomnar
íslenskar og þýddar
unglingabækur
Anna Lilja Þórisdóttir annalilja@mbl.is
Alls sóttu um 1.300 manns fyrstu
Evrópsku kvikmyndahátíðina í
Reykjavík (REFF 2012) sem haldin
var í Bíó Paradís dagana 16.-25
nóvember. „Sýndar voru 14 kvik-
myndir, flestar þeirra nýjar myndir
sem farið hafa sigurför um kvik-
myndahátíðir heimsins á und-
anförnum mánuðum,“ segir m.a. í
tilkynningu frá skipuleggjendum.
Þar kemur fram að stefnt sé að því
að gera hátíðina að árlegum við-
burði. REFF 2012 var haldin í sam-
vinnu Bíó Paradísar, Evrópustofu
og sendinefndar ESB á Íslandi með
aðkomu UN Women á Íslandi.
Opnunarkvöld Sjón og Ásgerður Júní-
usdóttir voru meðal gesta hátíðarinnar.
1.300 gestir á REFF
Miðasala | 568 8000 | borgarleikhus.is
Á sama tíma að ári (Stóra sviðið)
Fös 30/11 kl. 20:00 aukas Sun 2/12 kl. 20:00 aukas Sun 30/12 kl. 20:00
Lau 1/12 kl. 19:00 11.k Lau 8/12 kl. 20:00
Rómantískur gamanleikur í leikstjórn Sigga Sigurjóns og Bjarna Hauks
Gulleyjan (Stóra sviðið)
Sun 2/12 kl. 14:00 Sun 16/12 kl. 14:00 Sun 30/12 kl. 14:00 lokas
Sun 9/12 kl. 14:00 Mið 26/12 kl. 14:00
Ævintýralegasta fjársjóðsleit allra tíma. Sýningum lýkur í desember
Rautt (Litla sviðið)
Mið 28/11 kl. 20:00 Lau 1/12 kl. 20:00 Sun 2/12 kl. 20:00 lokas
Margverðlaunað meistaraverk. Síðustu sýningar
Gullregn (Nýja sviðið)
Fim 29/11 kl. 20:00 13.k Fim 27/12 kl. 20:00 Mið 16/1 kl. 20:00
Fös 30/11 kl. 20:00 14.k Fös 28/12 kl. 20:00 Fim 17/1 kl. 20:00
Lau 1/12 kl. 20:00 aukas Lau 29/12 kl. 20:00 Fös 18/1 kl. 20:00
Fös 7/12 kl. 20:00 15.k Sun 30/12 kl. 20:00 Lau 19/1 kl. 20:00
Lau 8/12 kl. 20:00 16.k Fim 3/1 kl. 20:00 Mið 23/1 kl. 20:00
Fös 14/12 kl. 20:00 17.k Fös 4/1 kl. 20:00 Lau 26/1 kl. 20:00
Lau 15/12 kl. 20:00 aukas Lau 12/1 kl. 20:00
Sun 16/12 kl. 20:00 aukas Sun 13/1 kl. 20:00
Mannlegt verk um íslenskt fólk og útlenskt tré
Saga Þjóðar (Litla sviðið)
Fim 29/11 kl. 20:00 12.k Lau 8/12 kl. 20:00 15.k Fös 4/1 kl. 20:00
Fös 30/11 kl. 20:00 13.k Fös 14/12 kl. 20:00 16.k Fös 11/1 kl. 20:00
Fös 7/12 kl. 20:00 14.k Lau 15/12 kl. 20:00
Íslandssagan á hundavaði í tónsjónleik með Hundi í óskilum.
Íslenski Dansflokkurinn: Á nýju sviði (Nýja sviðið)
Mið 28/11 kl. 20:00 3.k Fim 6/12 kl. 20:00 Fim 13/12 kl. 20:00
Sun 2/12 kl. 20:00 4.k Sun 9/12 kl. 20:00
Fjögur spennandi og ólík dansverk eftir dansara Íslenska dansflokksins
Mýs og Menn (Stóra svið)
Lau 29/12 kl. 20:00 Frums Mið 16/1 kl. 20:00 7.k Sun 27/1 kl. 20:00 12.k
Fös 4/1 kl. 20:00 2.k Fim 17/1 kl. 20:00 8.k Fim 31/1 kl. 20:00 13.k.
Sun 6/1 kl. 20:00 3.k Fös 18/1 kl. 20:00 aukas Fös 1/2 kl. 20:00 14.k
Mið 9/1 kl. 20:00 4.k Lau 19/1 kl. 20:00 9.k Lau 2/2 kl. 20:00
Fim 10/1 kl. 20:00 aukas Sun 20/1 kl. 20:00 10.k Sun 3/2 kl. 20:00
Fös 11/1 kl. 20:00 5.k Fim 24/1 kl. 20:00 11.k Fös 8/2 kl. 20:00
Lau 12/1 kl. 20:00 aukas Fös 25/1 kl. 20:00 aukas Lau 9/2 kl. 20:00
Sun 13/1 kl. 20:00 6.k Lau 26/1 kl. 20:00 aukas Sun 10/2 kl. 20:00
Saga um gildi manneskjunnar, drauma hennar og þrár
Hinn eini sanni jólaandi (Litla sviðið)
Sun 2/12 kl. 16:30 Frums Sun 9/12 kl. 16:00 Sun 16/12 kl. 14:00
Lau 8/12 kl. 14:00 Lau 15/12 kl. 16:00
Notaleg sögustund fyrir alla fjölskylduna með Góa og Þresti Leó
Gefðu töfrandi stundir í jólapakkann
Hverfisgötu 19 551 1200 leikhusid.is midasala@leikhusid.is
VIÐ SÝNUM TILFINNINGAR
Dýrin í Hálsaskógi (Stóra sviðið)
Sun 2/12 kl. 14:00 25.sýn Lau 29/12 kl. 17:00 30.sýn Sun 13/1 kl. 13:00 35.sýn
Sun 2/12 kl. 17:00 26.sýn Sun 30/12 kl. 14:00 31.sýn Sun 13/1 kl. 16:00 36.sýn
Lau 8/12 kl. 14:00 Aukas. Sun 30/12 kl. 17:00 32.sýn Sun 20/1 kl. 13:00 37.sýn
Lau 8/12 kl. 17:00 Aukas. Lau 5/1 kl. 13:00 Aukas. Sun 20/1 kl. 16:00 38.sýn
Sun 9/12 kl. 14:00 27.sýn Lau 5/1 kl. 16:00 Aukas. Sun 27/1 kl. 13:00 39.sýn
Sun 9/12 kl. 17:00 28.sýn Sun 6/1 kl. 13:00 33.sýn Sun 27/1 kl. 16:00 40.sýn
Lau 29/12 kl. 14:00 29.sýn Sun 6/1 kl. 16:00 34.sýn
Sýningar í janúar komnar í sölu!
Tveggja þjónn (Stóra sviðið)
Fim 29/11 kl. 19:30 18.sýn Fös 30/11 kl. 19:30 19.sýn Lau 1/12 kl. 19:30 lokas.
Síðustu sýningar!
Jónsmessunótt (Kassinn)
Fim 29/11 kl. 19:30 20.sýn Lau 1/12 kl. 19:30 22.sýn Fös 7/12 kl. 19:30 24.sýn
Fös 30/11 kl. 19:30 21.sýn Fim 6/12 kl. 19:30 23.sýn
Meinfyndið nýtt íslenskt verk, svört kómedía beint úr íslenskum samtíma.
Macbeth (Stóra sviðið)
Mið 26/12 kl. 19:30 Frums. Fim 3/1 kl. 19:30 4.sýn Fös 11/1 kl. 19:30 7.sýn
Fim 27/12 kl. 19:30 2.sýn Fös 4/1 kl. 19:30 5.sýn
Fös 28/12 kl. 19:30 3.sýn Fim 10/1 kl. 19:30 6.sýn
Miðasala hafin á jólasýningu Þjóðleikhússins! Tryggðu þér sæti!
Leitin að jólunum (Þjóðleikhúsið)
Lau 1/12 kl. 11:00 Sun 2/12 kl. 12:30 Sun 9/12 kl. 12:30
Lau 1/12 kl. 13:00 Lau 8/12 kl. 11:00 Lau 15/12 kl. 11:00
Lau 1/12 kl. 14:30 Lau 8/12 kl. 13:00 Lau 15/12 kl. 13:00
Sun 2/12 kl. 11:00 Sun 9/12 kl. 11:00
Sívinsælt aðventuævintýri Þjóðleikhússins - áttunda árið í röð!
Með fulla vasa af grjóti (Stóra sviðið )
Fim 31/1 kl. 20:30 19.sýn Fös 8/2 kl. 20:30 21.sýn
Sun 3/2 kl. 20:30 20.sýn Sun 10/2 kl. 20:30
John Williams
Tónlist úr Stjörnustríðsmyndunum
Lucas Richman
hljómsveitarstjóri
Miðasala » www.sinfonia.is » www.harpa.is
Mið. 28. nóv. » 19:30
Fim. 29. nóv. » 19:30
Örfá sæti laus