Morgunblaðið - Sunnudagur - 25.08.2013, Blaðsíða 8

8 MORGUNBLAÐIÐ SUNNUDAGUR 25.8. 2013
Í mínum huga leikur enginn vafi á að gæða-stuðull kynslóðanna er mismunandi og aðhann taki breytingum frá einum tíma til ann-
ars. Einu sinni komu nær allir heimspekingar,
sem eitthvað kvað að á Vesturlöndum, frá Grikk-
landi. Löngum hafa Akurnesingar verið betri í
knattspyrnu en aðrir landsmenn. Skáklistin hefur
risið og hnigið í bylgjum á Íslandi. Bókmennt-
irnar líka. Og menningin? Ég er ekki í vafa um að
tíðarandinn hefur verið misrismikill og þar með
menningin. Hvað veldur? Hvers vegna sköruðu
Grikkir fram úr í heimspeki frá sjöttu öld fyrir
Krist og þar til Rómverjar tóku að undiroka
þjóðina fjórum öldum síðar? Frelsið eða frels-
isvitundin? Ég held það hafi verið jarðvegurinn.
Menning er ræktunarstarf. Allt sem við leggjum
rækt við ber ávöxt. Til góðs og einnig til ills. Það
er hægt að leggja rækt við lágkúru ekkert síður
en við það sem vandað er og gott. „Þannig ber
sérhvert gott tré góða ávöxtu, en slæmt tré
vonda,“ segir í guðspjalli.
Dæmi um öfluga menningarvitund var Snæ-
fjallaströndin á öndverðri öldinni sem leið. Þá var
þar læknir, með búsetu í Ármúla, Sigvaldi Kalda-
lóns. Það er til marks um menningarbrag og
stórhug sveitunga hans þegar þeir gáfu honum
flygil til að geta iðkað list sína. Efnin voru lítil en
andinn reis hátt. Í sveitinni bjó einnig Hallfríður
Guðrún Eyjólfsdóttir, Halla á Laugabóli. Hún
orti mörg ljóð sem Sigvaldi gerði sönglög við, Ég
lít í anda liðna tíð og Svanurinn minn syngur eru
dæmi þar um, sem seint munu gleymast. Og Ave
María, Sigvalda gefur Ave Maríum fremstu tón-
skálda Evrópu ekkert eftir, ef hún ekki er best!
Með öðrum orðum, Snæfjallaströndin var menn-
ingarsetur í fremstu röð á heimsvísu; hafði á að
skipa framúrskarandi hæfileikafólki og jafnframt
– og það er lykilatriði – samfélagi sem hafði
skilninginn og veitti stuðninginn. Á Snæ-
fjallaströnd kunnu menn að rækta garðinn sinn!
Fyrr í þessum mánuði greindi Morgunblaðið frá
fyrirlestri sem bandaríski vísindamaðurinn As-
hley Haase hélt í Háskóla Íslands um framlag
Keldna, Tilraunastöðvar Háskólans í meinafræði
til heimsvísindanna og þá sérstaklega dr. Björns
Sigurðssonar, fyrsta forstöðumannsins. Haase
sagði að ef Björn hefði ekki fallið frá um aldur
fram hefði hann að öllum líkindum hlotið Nób-
elsverðlaunin fyrir rannsóknirnar sínar. Fór
Haase mjög lofsamlegum orðum um Björn og
framlag Íslendinga í frumrannsóknum.
Sjálfur skrifaði Björn Sigurðsson um mik-
ilvægi þess að rækta sinn garð. Í grein sem birt-
ist eftir hann í Helgafelli um miðja síðustu öld,
sagði hann að nokkuð skorti á skilning Íslendinga
á mikilvægi vísindarannsókna: Íslendingar, bóka-
þjóðin, munu hins vegar láta sér skiljast, að sjálf-
stætt menningarlíf væri dautt í landinu, ef aldrei
væru gefnar út aðrar bækur en þýddar … „Sann-
leikurinn er sá að atvinnuvegir vorir munu aldrei
fullnægja skyldu sinni, fyrr en að þeim hafa verið
lagðir traustir hornsteinar með vísindalegum
náttúrurannsóknum á undirstöðu þeirra …“ Með
öðrum orðum, vísindalíf er í huga Björns Sig-
urðssonar ekki síður mikilvægt en menningarlíf.
Lærdómurinn er þessi: Á öllum tímum býr í
mannfólkinu sköpunarkraftur. Verkefnið er að
hlúa að eftirsóknarverðum hæfileikum í fari okk-
ar og virkja þá samfélaginu öllu til góðs. Ekki
gerist þetta af sjálfu sér. Uppskeran er eins og til
er sáð. En þegar jarðvegurinn er vel undirbúinn
og rétt er til sáð, lætur árangurinn ekki á sér
standa.
Eins og til er sáð
ÚR ÓLÍKUM ÁTTUM
Ögmundur Jónasson
ogmundur@althingi.is
Netheimar voru fremur neikvæðir
út í þær fréttir að Ben Affleck muni
leika sjálfan Batman í framhalds-
myndinni Man of Steel. Þannig
skrifar Krummi
Björgvinsson
tónlistarmaður á
Facebook að Bat-
man þurfi að vera
meira „goth“. „Af-
fleck er ekki goth en ágætis leik-
stjóri. Edward Furlong ætti að
missa 30 kíló og bara go for it.“
Annar tónlistarmaður, Gímaldin
Magíster, skrifar þá að þetta hljóti
að lýsa þeirri fyrirætlun að „af-
gotha“ Batman að fullu.
Fjölmiðlamaðurinn Baldvin
Þór Bergsson lætur þessi orð
fjalla um þetta mál: „Stundum fær
maður nóg. Fáfræði, illmennska og
ofbeldi eru orð sem koma upp í
hugann þegar maður fær svona
fréttir. Er ekki hægt að koma í veg
fyrir þetta? Ben Affleck að leika
Batman – það er bara ekki í lagi.“
Silja Bára Óm-
arsdóttir, að-
júnkt í stjórn-
málafræði, er ekki
orða vant og svar-
ar að bragði:
„Sástu ekki kvið-
vöðvanna á honum í Argo?“
Ragnhildur Thorlacius frétta-
maður deilir með Facebook-vinum
sínum hvernig barn brást við flutn-
ingi hennar á tíðindum dagsins. Var
að fá fréttir af undarlegustu við-
brögðum við fréttalestri mínum
hingað til. „Ungur drengur slakaði
svo á við lesturinn að hann kúkaði í
kopp í fyrsta sinn. Sé einhver teppt-
ur er lausnina að finna hér.“
Og Þórunn
Erlu-Valdimars-
dóttir rithöf-
undur kom fram
með smá játningu í
vikunni. „Skamm-
ast mín – tilheyri þessari fínu hóg-
væru listgrein, sem hvorki ræðst á
eyru né augu manna bara læðist
upp í hillu og þegir. Svo kemur
þessi Fésbók og lætur mann brjót-
ast út úr leyni sínu. Æ.“
AF NETINU
Lofgjörð um tónlist Ásgeirs Trausta
Einarssonar er orðin daglegt brauð í
færslum útlendinga á Twitter enda
heimsfrægðin að banka á dyrnar.
Í gær vakti ein færslan sérstaka at-
hygli en þar sagði farþegi í norskri flug-
vél að það væri ekki annað hægt en að
elska Norðmenn. Flugáhöfn var að und-
irbúa flugtak af norskum flugvelli og á
meðan farþegar spenntu beltin og und-
irbjuggu sig andlega, var tónlist Ásgeirs
Trausta látin hljóma. Flugfarþegar
virðast hafa kunnað því vel miðað við
færsluna. Þess má geta að mjög mikið
er tíst á fjölmörgum erlendum tungu-
málum um Ásgeir Trausta.
Ásgeir Trausti á mörg lög sem henta eflaust vel og róa
þá sem þurfa á því að halda í millilandaflugi.
Morgunblaðið/Styrmir Kári
Undirbjó
flugtak Þjóðþekktir sem minna þekktir ein-staklingar hafa verið að safnaáheitum fyrir ýmis góð málefni og
hlaupa um helgina í Reykjavík-
urmaraþoni Íslandsbanka. Algeng-
ast er að fólk hlaupi 10 km en þeir
eru nokkrir í maraþoninu sem flest-
ir kannast við sem eru að hlaupa
dágóða vegalengd.
Þannig hleypur Þórarinn Eldjárn
21 km í minningu sonar síns, Krist-
jáns Eldjárns gítarleikara, og safn-
ar styrkjum fyrir Minningarsjóð
hans. Nína Dögg Filippusdóttir
leikkona ætlar sömuleiðis að hlaupa
21 km og það fyrir samtökin Heila-
vernd. Langhlauparinn í hópi
þekktra er þó Sveinn Andri Sveins-
son lögmaður, sem hleypur 40 kíló-
metra fyrir Styrktarfélag krabba-
meinssjúkra barna.
Langhlauparar
Sveinn Andri Sveinsson lögmaður hleypur langt um helgina
í Reykjavíkurmaraþoni Íslandsbanka.
Morgunblaðið/G.Rúnar
Vettvangur