Monitor - 05.09.2013, Blaðsíða 21

21FIMMTUDAGUR 5. SEPTEMBER 2013 Monitor
ESSI MOLLÝ?
Hvað er Mollý?
Mollý er slangur yfir eiturlyfið MDMA
(methylendioxymetamfetamin) sem
er virka efnið í E-töflum. Í E-töflum er
MDMA yfirleitt blandað við önnur efni
en Mollý er notað fyrir efnið eitt og sér.
MDMA dregur fram upplifun af aukinni
orku, alsælu, tilfinningalegrar hlýju og
nándar við aðra brenglun á skynhrifum
og tímaskynjun. Molly er yfirleitt gleypt
eða blandað
við vökva og
getur verið
í töfluformi,
hylki eða litið út eins og kristall. Áhrif
þess endast í þrá til sex tíma í senn.
Er Mollý ávanabindandi?
Rannsóknir á vanabindandi eigin-
leikum MDMA hafa sýnt mismunandi
niðurstöður en sumir neytendur efnisins
hafa gert grein fyrir einkennum fíknar,
þar á meðal áframhaldandi notkun þrátt
fyrir vitund um líkamlegan eða sálfræði-
legan skaða, stærri skammtaþörf og frá-
hvarfseinkenni. Þau taugaboðkerfi sem
MDMA virkjar eru þau sömu og önnur
ávanabindandi eiturlyf virkja. Tilraunir
sýna að dýr sækja í MDMA sjálfviljug og
þykir það gefa sterkar vísbendingar um
ávanabindandi eiginleika þess.
Hvaða áhrif hefur
Mollý á heilann?
MDMA eykur virkni taugaboðefna,
serótóníns, dópamíns og noradrenalíns.
Tilfinningaleg áhrif MDMA eiga sér lík-
lega beint eða óbeint
stað þegar miklu
magni af serótóníni
er sleppt út í líkam-
ann. Serótónín hefur áhrif á lundarfar,
matarlyst og svefn og hrindir einnig
af stað losun hormónanna oxytósín
og vasopressín sem spila mikilvægt
hlutverk þegar kemur að ást, trausti,
kynferðislegri örvun og öðrum félagsleg-
um upplifunum. Þetta getur útskýrt þær
einkennandi upplifanir af tilfinningalegri
nánd og hluttekningu sem lyfið veldur
en tilraunir á bæði rottum og mönnum
hafa sýnt fram á að MDMA eykur magn
þessa hormóna í líkamanum.
Sú skyndilega aukning af serótóníni
sem MDMA veldur gengur á birgðir
líkamans af þessu mikilvæga taugaboð-
efni sem veldur slæmum eftirköstum svo
sem þunglyndi, fáti, svefnvandræðum,
lyfjaþrá og kvíða. Þessi eftirköst geta gert
vart við sig stuttu eftir neyslu eiturlyfsins
eða dögum og jafnvel vikum síðar.
Fólk sem notar MDMA í miklum mæli
hefur upplifað marga þessara kvilla til
lengri tíma og þar að auki athyglis- og
minnisvandamál en hugsanlegt er að
einhver af þeim áhrifum komi til vegna
notkunar annarra efna ásamt MDMA og
þá sérstaklega marijúana.
Hvaða önnur áhrif hefur
Mollý á líkamann?
MDMA getur haft áhrif áþekk þeim sem
önnur örvandi lyf á við kókaín og amf-
etamín hafa á líkamann. Þar má nefna
hraðari hjartslátt og hærri blóþrýsting
sem er sérlega hættulegt fólki sem glímir
við hjarta sjúkdóma. Neytendur MDMA
gætu einnig upplifað önnur einkenni
eins og vöðvaspennu, ósjálfráða gnístan
tanna, ógleði, óskýra sjón, örmögnun,
kuldahroll eða svitaköst.
Í stórum skömmtum getur MDMA
truflað hæfni líkamans til að hafa stjórn
á líkamshita. Í sjaldgæfum en ófyrir-
sjáanlegum tilvikum getur þetta leitt
til skyndilegrar hækkunar á líkamshita
sem getur valdið bilun í lifur, nýrum eða
blóðrásarkerfi líkamans og jafnvel leitt
til dauða. MDMA getur truflað meltingu
efnisins sjálfs og valdið því að skaðlegt
magn þess safnast saman í líkamanum
ef þess er neytt oft á stuttu tímabili.
Auk þeirrar hættu sem fylgir neyslu
MDMA er mikilvægt að muna að önnur
hættuleg eiturefni eru oft seld undir
fölskum formerkjum sem MDMA eða
blandað við MDMA en þar á meðal má
nefna baðsölt, ketamín, kókaín og rottu-
eitur. Hættan sem skapast við neyslu
slíkra eiturlyfja er ófyrirsjáanleg. Neysla
á MDMA samhliða áfengisneyslu og
notkunar á marijúana setur neytendann
einnig í enn meiri hættu gagnvart
skaðlegum áhrifum vímuefnanna.
Heimildir: National Institute on
Drug Abuse, www.drugabuse.com.
FÍKNIEFNIÐ MOLLY
Monitor vildi kanna allar hliðar MDMA og það
þurfti ekki mörg símtöl til að finna einstakling
sem hafði prófað efnið og var tilbúinn að lýsa
sinni upplifun fyrir lesendum. Viðmælandi
Monitor er ungur maður sem fæstir myndu
flokka sem einhverskonar óreglumann við
fyrstu sýn. Hann er háskólagenginn og á
vinnumarkaði en þegar hann fer á djammið
notar hann að jafnaði MDMA, betur þekkt sem
Mollý, til að komast í vímu.
Afhverju byrjaðir þú að nota Mollý?
Ég bara veit það ekki, ég hafði heyrt góða hluti
um þetta. Ég hef prófað eiginlega allt og aldrei
fundið nein spes áhrif. Ég hef lesið mér til og
horft á heimildarmyndir um flest öll eiturlyf. Mér
fannst E-pillur alltaf hljóma rosalega illa og svo
heyrði ég talað um að þetta virka efni væri skárra
af því að þetta væri ekki blandað við neitt annað
stöff. Svo ég spurði félaga mína út í þetta og þeir
mæltu með þessu.
Hvenær prófaðir þú efnið fyrst?
Bara í sumar, ég hef gert þetta nokkrum
sinnum í sumar þegar ég er úti að skemmta mér
og svona.
Myndirðu flokka sjálfan þig sem dópista?
Þetta er svona meira eins og að fá sér steik á
laugardögum, tríta sig þú veist.
Ókei, en hvað kostar þá hvert svona „trít“?
Sko, grammið er svona 25 (þúsund) „give or
take“ en það dugar alveg í svona tíu til fimm
skammta.
Hvernig færðu þetta afhent? Eru þetta viðskipti
við skuggalega gæja með „zip-lock“ poka eins
og í bíómyndunum?
Ég hef nú alltaf bara mætt til dílersins og hann
bara brýtur þetta niður. Þetta er svona kristall,
bara svona bolti og stundum er bara duft eftir af
honum en yfirleitt eru þetta svona harðir kögglar
sem hann setur í plastfilmu.
Hvernig neytir maður Mollý?
Þetta er bara gleypt. Mér finnst það eitthvað
huggulegra en að taka í nös. Það sem ég fíla
líka við þetta er að maður verður ekkert mjög
dópaður, það sést voða lítið á manni. Þetta er
ekki eins og áfengi eða kókaín af því að maður
missir ekki jafn mikið kontról. Það er örugglega
soldið persónubundið hversu lengi víman endist.
Þetta eru kannski svona tveir tímar og eftir það
ferðu að dempast smá niður. Eftir fjóra tíma fer
maður kannski að sofa upp í rúmi og þá þykir
manni líka rosalega vænt um rúmið.
En hvað gerist þá þegar maður fer í vímu af
Mollý?
Fyrsta korterið er eiginlega svona hjúpur í
kringum mann sem er voða þægilegt og manni
finnst allt bara rosalega næs. Ég hef aldrei prófað
að sofa hjá á þessu en ég hef heyrt að það sé
geðveikt. Það er ekki það að maður verði graður
heldur er öll snerting svo þægileg og manni þykir
svo vænt um alla á þessu. Daginn eftir að ég
prófaði þetta efni hugsaði ég einmitt um hvað
það hefði verið mikil væntumþykja í mér og
að mig langaði eiginlega til þess að vera meira
svona eins og ég var á Mollý.
Ertu ekki hræddur við það að sambærilegar
reynslur í raunheiminum blikni þá í saman-
burði?
Ég hugsa að þetta sé einmitt ekki svona líkam-
leg fíkn eins og áfengi og kókaín heldur meira
svona ástandsfíkn. „Afhverju ætti ég að fara út,
ef ég get farið út og liðið svona,“ hugsar maður
kannski. Ég er ánægður að hafa ekki kynnst
þessu 18 ára sko, að hafa getað skemmt mér án
þess einu sinni.
Sérðu fyrir þér að þú munir hætta að taka Mollý
eða er þetta eitthvað sem mun fylgja þér héðan
af?
Það væri alveg gaman að eiga þetta uppi í skáp
og draga fram í partíum og með konunni, eins og
rauðvín eða eitthvað. Það er í raunninni miður
þar sem ég hef eiginlega frekar verið á vímuefna-
lausa vængnum og ekkert notað að staðaldri. Ég
hef bara ekki fundið ástæðu til að hætta enn þá.
Það væri kannski helst ef ég væri hættur að geta
farið að skemmta mér án Mollý, þá færi maður
að hugsa sinn gang.
„Meira svona
ástandsfíkn“
MOLLY Í KRISTALLSFORMI
Monitor spjallaði við nokkra einstaklinga sem höfðu prófað Mollý
og einn af þeim var ung manneskja sem slasaðist lífshættulega eftir
neyslu á lyfinu í bland við áfengi. Viðkomandi man lítið sem ekkert
eftir því hvernig slysið bar að og segist heppinn að vera á lífi en það
blæddi inn á heila viðkomandi við slysið.Viðkomandi hefur ekki neytt
MDMA síðan og segist hafa hugsað sinn gang þegar hann vaknaði á
spítala.
„Ég prófaði þetta í fyrsta skipti þar síðasta sumar og það var eiginlega
óvart. Þetta var í teiti sem ég var í eftir bæinn þar sem einhver var að
bjóða. Maður gerði þetta svolítið í blindni og ég vissi ekkert hvað þetta
var,“ sagði viðkomandi í samtali við Monitor. Hann hafði prófað Mollý
nokkrum sinnum áður og líkað vel en telur þó ljóst að áhrif efnisins
séu ekki eins góð og þau kunna að virðast í fyrstu. „Þetta steikir
auðvitað örugglega á manni heilann og allt það en ég held líka að það
slæma við þetta sé að maður verður fljótt háður þessu. Það er enginn
sem segir „Nei, nú er ég búin að prófa þetta“ og hættir svo bara.“
Er heppinn
að vera á lífi
Síðustu helgi var lokadegi Electric Zoo tónlistarhátíðarinnar í New
York aflýst vegna andláts tveggja tónleikagesta. Hin látnu hétu
Jeffrey Russ, sem var 23 ára, og Olivia Rotondo,
sem var tvítug. Rotondo mun hafa sagt
starfsfólki hátíðarinnar að hún hafi tekið
sex skammta af Mollý, stuttu áður en
hún fékk krampa og missti meðvit-
und. Russ og Rotondo þekktust ekki
og dóu ekki af nákvæmlega sömu
orsökum en einnig er talið að MDMA
hafi komið við sögu í andláti Russ.
Fjórir aðrir hátíðargestir voru lagðir
inn á spítala vegna eiturlyfjanotkunar
áður en að hátíðin var blásin af.
Tónlistarhátíð aflýst