Morgunblaðið - 05.08.2014, Síða 10

Þú hlustar ekki á
það sem ég segi!
Í byrjun ástarsambands vitumvið hversu óendanlega gamaner að lifa. Nýi makinn okkar
er besta útgáfan af mannveru sem
við höfum kynnst, við svífum um í
þéttum dansi og snertum nánast
ekki jörð. Maki okkar er sér-
stakur að svo mörgu leyti og það
sem gerir hann sérstakan er það
sem við elskum mest.
Eftir því sem tíminn líður tekur
hið hversdagslega óhjákvæmilega
við. Það er ekki lengur bara mikil-
vægt að vera saman, hugsa um
mig og þig heldur tekur lífið við
með húsnæðislánum, barnaupp-
eldi, menntun og mismunandi
störfum. Það er eðlilegt og gott.
Ástin breytist úr spennu augna-
bliksins, hún er ekki farin þó hún
hafi breyst, hún hefur sett sig í
stöðu til framtíðar og því fylgir
öryggi og færi til að eflast.
Í gegnum lífið upplifum við mis-
munandi hluti sem hafa áhrif á
okkur sem einstaklinga og par.
Samskiptin þróast og ef vel er að
gáð er hægt að sjá í þeim mynst-
ur; takt þess dans sem við döns-
um. Fátt er fallegra en öruggur
dans sem ber með sér áralanga
samveru, reynslu og skilning.
Traustið sem skín heillar og hvet-
ur um leið. Á einhverjum tíma, af
mismunandi orsökum, lenda mörg
pör í því að mynstrið breytist,
þróast neikvætt. Dansinn flýtur
ekki lengur fyrir ofan jörð heldur
rekumst við á, tosum og ýtum og
upplifunin þreytir og særir en gef-
ur ekki lengur lífsgleði og skjól.
Margir finna fyrir því, takast á við
það og eru sterkari fyrir vikið. Við
lærum af reynslunni og það skilar
sér í dansinum þegar takti er náð
á ný.
Það er mikilvægt að vera vak-
andi fyrir því hvernig takturinn
þróast. Nútímasamfélag hefur
opnað heiminn en einnig minnkað
fjölskyldur og það stuðnings- og
samstarfsnet sem þær eitt sinn
voru. Makinn er stækkandi hluti
lífsgæða okkar og sá sem við
reiðum okkur einna mest á. Það
getur því skapað fjarlægð og
minnkuð tengsl ef ekki er brugðist
við höktandi dansi og samskiptin
festast í neikvæðu mynstri. Það
kemur fljótt niður á getu okkar til
að vera til staðar hvort fyrir ann-
Heilsupistill
Mjöll Jónsdóttir
mjoll@heilsustodin.is
Sigurður Bogi Sævarsson
sbs@mbl.is
Selsbit á laxfiskum er ekkijafn algengt og talið hefurverið og búsifjar af þeimsökum því ofmetnar. Þetta
segir Sandra M. Granquist, líffræð-
ingur hjá Veiðimálastofnun og
deildarstjóri líffræðirannsókn-
arsviðs Selaseturs Íslands á
Hvammstanga. Hún vinnur þar að
margvíslegum rannsóknum sem
miða að því að afla aukninnar og
hagnýtrar þekkingar á lífsháttum
selastofnsins við Ísland.
Selasetrið er meðal annars í
samstarfi við Stokkhólmsháskóla
og Naturhistoriska riksmuséet í
Stokkhólmi. Áhugi á þessu efni fer
vaxandi og má nefna að nemar og
fræðimenn á sviði líffræði, víða um
heim, hafa stimplað sig inn á
Hvammstanga.
Kanna ætið með
DNA-greiningum
Selasetur Íslands var stofnað
fyrir um áratug. Starfsemin er tví-
skipt; rannsóknarsetur annars veg-
ar og fræðslusafn hins vegar. Á
vegum síðarnefndu deildarinnar er
sýning á Hvammstanga sem á
bilinu 15 til 20 þúsund hafa sótt
síðustu ár. Starfsemi rannsókn-
arsetursins skiptist niður á tvö
svið, það er líffræði- og ferða-
málarannsóknir.
„Við tökum kvarnir úr driti
selanna á skerjum. Greinum þannig
innihald fæðu þeirra, sérstaklega
með tilliti til áhrifa landsels á lax-
fiska. Við stundum einnig DNA-
greiningu úr saur sem gefur ná-
kvæmar upplýsingar um hvað sel-
urinn hefur étið og stendur
Fjölþætt rannsóknar-
starf og drit á skerjum
Sandra M. Granquist leiðir rannsóknastarf Selaseturs Íslands á Hvammstanga.
Látrin á Vatnsnesi eru heimkynni landselsins og á skerjum eru tekin sýni og
kvarnirnar svo kannaðar. Hugsanleg áhrif á selinn vegna mikillar ásóknar ferða-
manna eru meðal þátta sem nú eru til skoðunar hjá vísindamönnum.
Vísindakonur Sandra M. Granquist líffræðingur til vinstri og Taleena Mat-
zat, aðstoðarkona hennar, með gamla íbúðarhúsið á Illugastöðum í baksýn.
Fugl Það er margt að sjá á Vatnsesi og krúttlegur kríuungi fangaði auga.
10 DAGLEGT LÍF
MORGUNBLAÐIÐ ÞRIÐJUDAGUR 5. ÁGÚST 2014
Vefsíðan Ask a Biologist var stofnuð
árið 1997 og er hugsuð sem þekking-
arfræðilegur brunnur fyrir nemendur,
foreldra og kennara. Hún er sniðin að
þörfum grunnskólanema en allir ættu
þó að geta fengið þar svör við ýmsum
spurningum.
Flest okkar hafa velt því fyrir sér
hvernig fuglarnir fara að því að
fljúga. Hvernig geta þeir til dæmis
flogið í ægilegu roki þegar mannfólk-
inu er varla stætt utandyra?
Það er áhugavert að rýna í svarið á
síðunni því þar er vandlega útskýrt
hvernig loftflæðið fer yfir vænginn á
fuglinum og hvernig loftþrýstingur-
inn ýtir undir vænginn. Allt er þetta
útskýrt í máli og myndum til þess að
gera eðlisfræðina sem skiljanlegasta.
Auk þess eru gagnlegir hlekkir á
áhugaverðar síður sem útskýra flug
fuglanna í myndbandsbroti svo dæmi
sé tekið.
Vefsíðan www.askabiologist.asu.edu
Morgunblaðið/Ómar
Flug Hvernig fara fuglar að því að fljúga í hávaðaroki? Það er útskýrt á síðunni.
Hvernig geta fuglar flogið?
Fjallgöngur eru ókeypis útivist og
þess utan mjög skemmtilegar. Úlfars-
fell, sem liggur á landamærum
Reykjavíkur og Mosfellsbæjar, er til-
valið fyrir unga sem eldri sem vilja
leggja á brattann. Fjallið er 296
metra hátt og eru að minnsta kosti
tvær uppgönguleiðir í boði. Önnur er í
gegnum skóginn við Vesturlandsveg,
þar sem heitir Hamrahlíð. Hin er frá
veginum að Hafravatni, ofan við hið
nýja hverfi í Úlfarsárdalnum.
Ætla má að gangan frá láglendi
upp á topp taki 45 mínútur en annars
getur hver farið á sínum hraða – og
fyrir fólk sem er að byrja í útivist og
fjallasporti er Úlfarsfellið fín byrjun.
Og ekki er útsýnið af þessu borgar-
fjalli til þess að spilla fyrir sportinu,
sem öðrum íþróttum fremur byggir
upp þrek og þol og kemur blóðinu á
hreyfingu.
Gott útsýni af Úlfarsfelli sem er 296 metra hátt
Fínt fjall fyrir
byrjendurna
Morgunblaðið/Sigurður Bogi
Úlfarsfell Byggðin í Grafarholtinu er
fremst og fjallið auðkleifa í baksýn.
Skannaðu kóðann
til að fara inn á
vefsíðuna.