Morgunblaðið - Sunnudagur - 10.08.2014, Page 40

40 MORGUNBLAÐIÐ SUNNUDAGUR 10.8. 2014
V
eður eru válynd víða. Einmitt þegar
þess er minnst að öld er liðin frá
Heimsstyrjöldinni fyrri. Styrjöld
sem var stórbrotnari en mannkynið
hafði áður komið sér upp. Hún var
ógeðsleg eins og önnur stríð, en að
auki enn tilgangslausari en þau sem á undan fóru.
Góðir dátar spyrja ekki um stríð
Það vissi varla nokkur maður hvernig á þessari
heimsstyrjöld stóð. Pétur Hoffman sagði Stefáni
Jónssyni fréttamanni að til hennar hefði verið stofnað
án nokkurs samráðs við Mýramenn. Þetta hefur ekki
verið hrakið og sama mun hafa gilt um fleiri en þá.
Herskarar ungra manna voru skotmörk í skurðum
og sáust aldrei meir. Enn standa tugir þúsunda
krossa á þessari heljarslóð meginlandsins og á þá
ekki annað letrað en að „guð einn þekki þessi bein“
eða annað í þeim dúr.
Fleiri Íslendingar en Pétur tala stundum í gal-
gopa tón um annarra manna stríð. Heimsstyrjöldin
síðari hafði það meðal annars fram yfir þá fyrri að
þar féllu mun fleiri en í hinni fyrri og grafir þeirra
eru í öllum álfum heims, margar votar, aðrar
ómerktar, og sumar þeirra óhugnanlega fjölmennar.
Þessi mikli hildarleikur er stundum kallaður „bless-
að stríðið“ á þessari breiddargráðu. En þetta er ekki
illa meint, þótt slíkt tal stangist örugglega á við þær
þúsundir siðareglna sem nú er í tísku að setja, þótt
óvíst sé um hvort nokkur þeirra hafi nokkru sinni
gert hið minnsta gagn eða muni nokkru sinni gera
það.
Það vakti uppnám á Tímanum þegar einn snjallasti
blaðamaður landsins, Jónas stýrimaður, sagði í
fréttaskýringu: „Ég er ekki viss um að Búnaðarþing
sé gagnslaust, en ég vona það.“ Ekki er þorandi að
viðhafa önnur eins orð um siðareglurnar og um Bún-
aðarþingið, því að sjálfskipaða hugsanalögreglan og
stjúpmóðir hennar gætu fengið flog og fréttastofan
dottið um þau í framhaldinu. En þótt hin fámenna ís-
lenska þjóð væri ekki formlegur þátttakandi í síðari
stórstyrjöldinni kom hún ekki skaðlaus frá hildar-
leiknum og það var fjarri því að hún gerði lítið úr því
manntjóni með því að blessa stríðið í hálfkæringi.
Mildir tímar
Nú eru friðartímar. A.m.k. ef mælikvarði heimsstyrj-
alda er notaður. En þó líður varla dagur án þess að
stríð, stór og smá, séu sýnd á sjónvarpsskjám heimil-
anna, innan um stórmál um leka og margt annað jafn-
vel enn merkilegra.
Fréttastofur hafa mismikla samúð með stríðum af
ástæðum sem ekki hafa verið rannsakaðar. Íslenska
ríkisfréttastofan er ekki hin eina sem virðist líta á
fréttatilkynningar hryðjuverkasamtakanna Hamas
sem áreiðanlegustu heimild sem hægt sé að styðjast
við. En átökin á Gaza (sem sú fréttastofa og raunar
sumar aðrar halda að fólki að Ísraelar hafi stormað í,
að tilefnislausu, nema ef væri út af stjórnlausri þrá
eftir að myrða annarra þjóða börn) hafa allt annað
vægi en það sem hefur verið að gerast síðustu árin. Í
Sýrlandi hefur mannfall verið hundraðfalt meira og
enginn endir á fremur en í Líbíu, svo fátt eitt sé
nefnt.
Á tali hjá alþjóðalöggunni
Vegna snarminnkandi trausts heima fyrir og kom-
andi þingkosninga dugar forseta Bandaríkjanna ekki
lengur að segjast mjög hugsandi yfir því sem er að
gerast í Írak. Hann hraktist í að fyrirskipa loftárásir
á hersveitir hins komandi íslamska ríkis svo að „Ka-
lífinn“ þess næði ekki að murka lífið úr 40 þúsundum
ofsóttra. Forsetinn hefur nýlega losað um milljarða
dollara fyrir klerkana í Íran í skiptum fyrir áfram-
haldandi setu þeirra á fundum um kjarnorkuvopna-
smíð. Klerkarnir fara nú bara fetið í staðfastri áætlun
sinni um að koma sér upp kjarnorkuvopnum, eins og
Pakistönum tókst fyrir fáeinum árum, öllum að óvör-
um. Þetta eru fáein dæmi um þá farsælu friðartíma
sem mannkynið býr við núna. Spennan sem er að
byggjast upp á Kínahafi og nágrenni er ónefnd. Líka
bálið í Úkraínu. Listinn er langur og vekur ugg. Nú
fer verð á gulli og olíu hækkandi og fjármálamarkaðir
titra, en taugaveiklun er helsta lyndiseinkunn þess
fyrirbæris. Það eru ekki aðeins hin fjölskrúðugu stríð
Best að koma
sér út úr húsi án
þess að koma
sér út úr húsi
* Forsetinn hefur nýlega losað ummilljarða dollara fyrir klerkanaí Íran í skiptum fyrir áframhaldandi
setu þeirra á fundum um kjarn-
orkuvopnasmíð. Klerkarnir fara nú
bara fetið í staðfastri áætlun sinni
um að koma sér upp kjarnorkuvopn-
um, eins og Pakistönum tókst fyrir
fáeinum árum, öllum að óvörum.
Reykjavíkurbréf 08.08.14