Fréttir - Eyjafréttir - 26.08.1999, Page 9

Fimmtudagur 26. ágúst 1999
Fréttir
9
senda varð Dodda til Danmerkur.
„Það var pantað pláss fyrir mig í
Danmörku en þá sá ég orðið mjög
lítið. Ég var í viku í rannsóknum á
Landspítalanum áður en ég var sendur
út.“
í reiðuleysi á Kastrup
Ekki var um að ræða að Inga fengi að
fylgja Dodda og fór hann því ein-
samall með flugvél til Danmerkur.
„Ég kunni ekkert í dönsku og var því
algjörlega bjargarlaus þegar þeir sem
áttu að sækja mig á Kastrupflugvöll
létu ekki sjá sig. Eg var settur á gang
þar sem fólk gekk fram og til baka.
Það var ekki fyrr en um kvöldið þegar
átti að fara að loka að íslensk
flugfreyja sá mig. Hún gerði strax
viðeigandi ráðstafanir og sá til þess að
ég komst loks á Hersjúkrahúsið í
Kaupmannahöfn."
Ekki voru fyrstu kynni Dodda af
Danmörku og Dönum upp á marga
fiska því mennimir í sjúkrabflnum
vom önugir og leiðinlegir og ekki
bætti úr skák þegar í ljós kom að
Doddi gat ekki borgað þeim. Þegar
þama var komið í viðtalinu grípur
Inga inn í og segir að stéttaskipting
hafi þá verið mun skarpari í Dan-
mörku en þau áttu að venjast hér á
landi. „Ég var með nógan pening en
það vantaði að skipta ávísuninni sem
ég var með. Islensk hjúkrunarkona
sem þama var bauðst til að borga fyrir
mig eftir fyrstu nóttina. Það kom sér
vel því fólkið var ekkert hrifið af
þessum sjómanni sem kominn var frá
Islandi,“ segir Doddi. „Það stóð
sjómaður á pappímnum sem hann var
með en í passanum stóð skipstjóri.
Þegar þeir sáu það breyttist framkoma
og viðmót til hins betra,“ skýtur Inga
inn í.
Með stærstu aðgerðum sem
þá vom gerðar
Þegar Doddi er spurður að því hvort
hann hafi ekki verið hræddur við
aðgerðina sem framundan var svarar
hann því neitandi. „Ég gekk í gegnum
ótal rannsóknir eins og ég hafði gert
heima. Þegar kom að aðgerðinni var
ég orðinn mjög veikur og leiddi ekki
svo mikið hugann að henni. Ég fékk
að senda skeyti heim og þá sagði ég að
mér liði vel. Yfirhjúkrunarkonan sagði
reyndar að það væri kannski of mikið
að segja daginn íyrir aðgerðina að mér
liði vel. Ég vissi ekkert hvemig mér
liði daginn eftir."
Það lýsú kannski kjarki að halda því
fram að sér liði vel því aðgerðin sem
Doddi var að fara í er meðal þeirra
stærstu sem gerðar vom á þessum
tíma. Það var þó huggun harmi gegn
að alltaf lá fyrir að æxlið var ekki
illkynjað. „Þeir spurðu mig strax að
því hvort ég hefði einhvem tímann
fengið höfuðhögg. Ég sagði að það
gæti alltaf hafa gerst á sjónum og þá
væri ekki mikið verið að velta sér upp
úr því.“
Aðgerðin fór þannig fram að hluti
úr höfuðkúpunni aftanverðri var
sagaður úr og neðst til að komast að
æxlinu. Doddi segir að sér hafi alla tíð
verið ljóst að aðgerðin var hættuleg en
honum var tjáð að í versta falli missti
hann sjónina á öðm auganu. Það átti
þó eftir að fara öðm vísi því eitthvað
gerðist í aðgerðinni. Það varð slys eða
læknirinn, sem var frægur skurðlæknir
á þessum ámm, gerði mistök. „Það tók
tvo sólarhringa að vekja mig eftir
aðgerðina og var ástandið það alvar-
legt að Inga var kölluð til Kaup-
mannahafnar. Þegar ég vaknaði kom í
Ijós að ég var sjónlaus, heymarlaus á
öðm eyra og með mikið skerta heym á
hinu og svo var ég lamaður hægra
megin.“
Mistök
Doddi hefur ekki eytt tímanum í að
velta sér upp úr hvað þama gerðist en
þama hafa orðið læknamistök og
eitthvað skorið í sundur sem ekki átti
að skera. „Ég var spurður að því eftir á
hvort ég hefði haldið að ég væri að
deyja. En það hvarflaði aldrei að mér.
Ég man reyndar lítið eftir þessu
tímabili, var máttlaus, gat ekki risið
upp eða neitt."
Doddi var í sjö vikur úti og sem
dæmi um hvað veikindin höfðu lagst
þungt á hann má nefna að hann var 85
kg þegar hann fór út en ekki nema 50
kg þegar hann kom heim. Hann lá á
Landspítalanum fram í byijun febrúar
1957 en þá var hann drifinn heim til
var að allir vom tilbúnir til að leggja
þeim lið. „Það vildu allir hjálpa okkur,
það kom bara ekki annað til greina hjá
fólki. Það var keyptur austurþýskur
bfll. Hann var með tvígengisvél og
hefur sennilega verið einskonar forveri
Trabants."
Bfllinn kom að góðum notum því
ekki var inni í myndinni að gefast upp.
Var hann notaður til að framleiða
bátatóg úr netariðli. „Við nutum
aðstoðar fjölskyldunnar við að safna
riðli sem var safnað í hnykla. A
„Þegar búið var að skera af netunum
var bundið utan um riðilinn þannig að
ég gat fundið endann og þá var þetta
ekkert vandamál," segir Doddi.
Daglega lífið
Hvemig gekk þér tilindum manninum
að fóta þig í daglegu lífi? „Ég var
lamaður sem kom í veg fyrir að ég
gæti gengið úti. Það hefur því komið í
hlut Ingu að leiða mig um. En hér
heima fer ég um allt nema í stofunni.
„Menn sætta sig aldrei við þetta mikla
fötlun en maður getur lært að lifa með
henni. Ég er ekki bitur en það var sárt
að þurfa að hætta að vinna. Það var
högg en ég öfunda engan og gleðst
þegar einhverjum gengur vel. Það
voru allir tilbúnir að hjálpa eins og
hægt var og svo held ég að trúin hjálpi
mikið,“ segir Doddi en Inga grípur
orðið. „Trúin og bænin hjálpuðu
okkur mikið og að eiga biðjandi
foreldra og félaga í söfnuðinum var
líka mikil Guðs gjöf,“ skýtur Inga inn
DODDI og Inga hafa staðið saman í gegnum þykkt og þunnt og létu ekki bugast þó heimilisfaðirinn stæði allt í einu uppi sjónlaus, með
verulega skerta heyrn og lamaður öðru megin.
Eyja því yfir vofði flugmannaverkfall.
Að byija upp á nýtt
Á rúmlega hálfu ári höfðu orðið algjör
endaskipti á lífi hjónanna að Faxastíg
2 A. Húsbóndinn orðinn heilsulaus og
öryrki á fleiru en einu sviði og
framundan var að halda heimilinu
saman og skapa framtíð fyrir þau og
dætumar tvær. Atvinnumöguleikamir
vom ekki miklir fyrir heimilis-
föðurinn. „Það fyrsta sem ég fékk að
gera var að hnýta á tauma fyrir Ársæl
Sveinsson og í framhaldi af þvf fór ég
að setja upp línu,“ segir Doddi.
Hvemig var að vera allt í einu um-
lukinn stöðugu myrkri? ,,Ég hef mikið
verið spurður að því hvort myrkið sé
ekki svart. Það finnst mér ekki. Það er
eins og það sé alltaf ljós í kringum
mig. Fyrst eftir að ég kom heim sá ég
mun á því hvort kveikt var eða slökkt
en það hvarf fljótlega. Þrjátíu og
tveggja ára var ég orðinn blindur. Það
var verið að segja við mig að þetta ætti
eftir að lagast en það gerðist ekki.
Ástæðan fyrir þvf að ég er algjörlega
blindur er lömunin hægra megin.“
Allt selt nema húsið
Til að sjá íjölskyldunni farborða urðu
þau að selja hlut sinn í Björgvin II,
útgerðarhúsið og annað sem þau áttu.
„Það varð allt að fara en við áttum hlut
í Olíusamlaginu, Lifrarsamlaginu,
heildsölu og Vinnslustöðinni. Mér
þótti sárast að sjá á eftir hlutnum í
Vinnslustöðinni því þar var ég einn af
stofnendunum."
Þau nutu þess að eiga þessar eignir
en það sem gerði kannski útslagið
með að þeim tókst að halda heimilinu
bflnum var svo vél sem sneri riðlinum
saman í lengjur sem síðan voru
fléttaðar saman. Ur þessu varð bátatóg
sem líkaði vel enda níðsterkt og gaf
vel eftir í miklu sogi. Var það selt um
allt land.“
Þau sáu fram á að þarna væri
möguleiki á að skapa vinnu fyrir
Dodda og þróaði Erlendur bróðir hans
fullkomna vél til að snúa saman
riðilinn. „Elli fann upp þessa vél sem
er vestmanneysk allt frá hugmynd til
smíði en Guðjón Jónsson í Magna sá
um þá hlið.“
Vísir að vemduðum
vinnustað
Úr þessu öllu varð til lítið fyrirtæki í
kjallaranum á Faxastígnum og með
nýju vélinni var hægt að framleiða tóg
af öllum lengdum. „Við framleiddum
tóg með vélinni í rúllur sem síðan voru
splæstar saman með langsplæsi.
Þannig gátum við haldið endalaust
áfram. Við vorum með nokkra í vinnu
og má segja að þarna haftð verið fyrsti
vemdaði vinnustaðurinn í Vestmanna-
eyjum. Það var misjafnt hvað margt
fólk var hjá okkur en í allt voru það 17
sem voru að hjálpa mér. Þetta var alls
konar fólk. Sumir höfðu orðið að
hætta annars staðar vegna aldurs eða
örorku. Menn fengu að hafa þetta eins
og þeir vildu og einum man ég eftir
sem fékk að leggja sig um miðjan dag
og koma svo aftur."
Framleiðslan var komin í fullan
gang í kringum 1960 og hélt áfram til
1984 en þá fór Doddi að vinna í
Kertaverksmiðjunni Heimaey sem er
vemdaður vinnustaður. Doddi sá um
vélina en hvemig fór hann að því?
Það var mikill skóli þegar ég kynntist
fólki í Reykjavík sem var blint eins og
ég. Andrés Gestsson (Andrés blindi),
sem hér bjó á þessum árum, hjálpaði
mér líka mikið. Við vomm um tíma í
Blindrafélaginu en þeir sem við þekkt-
um þar em horfnir og við þekkjum
ekki unga fólkið sem tekið hefur við.“
Þau starfa í Félagi eldri borgara en
það takmarkast við getu Dodda. „Ég
hef fengið að fljóta með í því sem ég
get. Við höfum farið í ferðalög með
félaginu og þó ótrúlegt sé fmnst mér
það mjög gaman. Við emm heldur
ekki ein, eigum við okkar nánustu að
og söfnuðinn þannig að allt hjálpast að
til að létta okkur lífið,“ segir Doddi.
Sættir sig aldrei við blindu
Hefurþú sœtt þig við þetta hlutskipti?
í en hún hefur staðið eins klettur við
hlið manns síns í þau 43 ár sem liðin
em frá því hann veiktist. Og við
skulum leyfa henni að eiga síðustu
orðin: „Ég vildi að allir hefðu það eins
gott og við. Við emm með alla okkar í
kringum okkur, emm út af fyrir okkur
og á meðan ég held heilsu höfum við
mikið að þakka fyrir.“
Ég hef heilsu, föt og fóður.
Fæ að lifa vinum hjá.
Skyldi ég ekki, Guð minn góður,
glöð og ánægð vera þá.
„Ég veit ekki hver orti vísuna en ég
get gert orð hennar að mínum," sagði
Inga sem aldrei hefur látið bugast þó
ekki hafi allt gengið að óskum í lífinu.
Ó.G.
MÁLVERK af Björgvin II er í öndvegi í stofunni.