Fréttir - Eyjafréttir - 23.11.2000, Qupperneq 16

16
Fréttir
Fimmtudagur 23. nóvember 2000
Jón Óskar Þórhallsson skrifar hugleiðingu um þróun í samgöngumólum Eyjamanna:
Erum við að skjóta okkur í fótinn?
Nú þegar Flugfélag íslands er orðið eitt um hituna í flugi milli Reykjavíkur og Vestmannaeyja,
hefur manni fundist meiri óánægju gæta með þjónustu Flugfélags Islands, sem státar af um fjómm
ferðum á dag að meðaltali. Nú ber svo við að tap er af þeim rekstri skv. viðtali er birtist við Sigurð
Helgason, forstjóra Flugleiða, í fréttum Ríkissjónvarpsins sl. þriðjudagskvöld. í dæminu er að
leggja af flug til Vestmannaeyja. Kannski er þetta áróðursbragð til að réttlæta 7-8% hækkun
fargjalda innanlands, þá þriðju eftir að samkeppni lagðist af á flugleiðinni Reykjavík-Vestmanna-
eyjar, fyrr á þessu ári.. Um það ætla ég ekki að dæma. Punkturinn í þessu er sá að aukning í
Bakkaflugi hefur dregið úr möguleikum að halda uppi flugleiðinni Reykjavík-Vestmannaeyjar.
Sá er þetta ritar
hefur verið að
velta fyrir sér
samgöngu-
málum okkar
Vestmanna-
eyinga síðustu
daga. Ég ætla
ekki að leggja
mat á það hvort
Herjólfur hf.
hefði átt að fá
ferjureksturinn
milli lands og Eyja eða Samskip hf.
Hugsanlega hefðum við Eyjamenn
getað staðið betur að málum í
tengslum við útboðið. Kannski stóð
aldrei til hjá Vegagerðinni að
Herjólfur hf. fengi ferjuna. Við
skulum þó hafa í huga að Samskip hf.
fengu skipið ekki að eilífu, heldur er
þetta tímabundin ráðstöfun Vega-
gerðarinnar.
Að fleiru þarf að hyggja
Af öðru hef ég einnig áhyggjur, en það
er sú þróun sem hefur orðið í sam-
göngumálum okkar í lofti. Flugfélag
Vestmannaeyja hefur aukið mjög
ferðir sínar á Bakka. Þetta hefur gert
það að verkum að loksins hefur verið
ráðist í að gera veg frá þjóðvegi 1 að
Bakkailugvelli er samræmist þeim
umsvifum er þar eru. Þetta er mjög
jákvæð þróun að mati margra Vest-
mannaeyinga, ekki síst þeirra er eiga
sumarhús, bíla, tjaldvagna og fellihýsi
á fastalandinu. Eru sumir þeirra
jafnvel með bílskúr á Bakkaflugvelli.
Þetta flug á Bakka hefur haft íylgifiska
sem ég hef verulegar áhyggjur af.
íslandsflug hf. hætti flugi til Vest-
mannaeyja og hluti af ástæðunni fyrir
því eru ytri þættir eins og hækkun
olíuverðs, sem hefur lækkað framlegð
flugfélaga mikið á síðustu misserum
og leitt til tapreksturs. Nú þegar
Flugfélag Islands er orðið eitt um
hituna í flugi milli Reykjavíkur og
Vestmannaeyja, hefur manni fundist
meiri óánægju gæta með þjónustu
Flugfélags Islands, sem státar af um
fjórum ferðum á dag að meðaltali. Nú
ber svo við að tap er af þeim rekstri
skv. viðtali er birtist við Sigurð
Helgason, forstjóra Hugleiða, í
fréttum Ríkissjónvarpsins sl. þriðju-
dagskvöld. I dæminu er að leggja af
flug til Vestmannaeyja. Kannski er
þetta áróðursbragð til að réttlæta 7-8%
hækkun fargjalda innanlands, þá
þriðju eftir að samkeppni lagðist af á
flugleiðinni Reykjavík-Vestmanna-
eyjar, fyrr á þessu ári.. Um það ætla
ég ekki að dæma. Punkturinn í þessu
er sá að aukning í Bakkaflugi hefur
dregið úr möguleikum að halda uppi
flugleiðinni Reykjavík-Vestmanna-
eyjar.
Kannski er þetta slæmt en kannski
er þetta bara gott. Mér finnst persónu-
lega munur á því að vera 25 mínútur
til Reykjavíkur eða 2 klukkustundir og
þuriá meira að segja að eiga bíl á
Bakka til þess að komast til Reykja-
víkur yfírleitt, því ekki eru áætlun-
arferðir frá Bakka til Reykjavíkur.
A.m.k. hef ég ekki efni á því að eiga
bfl, bæði í Eyjum og á Bakkaflugvelli.
Það eru einhveijir aðrir.
Þjónustustig á ekki að
minnka
Nú ætla ég þó að koma inn á mál er
tengist upphafi þessarar greinar. Nú
þegar Herjólfur er að fara í hendur
Samskipa, velta menn því fyrir sér að
sigla milli iands og Eyja á loft-
púðaskipi. Farkosti sem líklegast
myndi komast á milli lands og Éyja
4/5 hluta ársins sem eru 292 dagar.
Þetta þýðir að skipið kæmist ekki á
milli lands og Eyja í 2 - 3 mánuði
ársins. Þessi farkostur myndi án efa
draga úr notkun Herjólfs og þegar
komið væri að landi í Bakkafjöru,
væri leggurinn Bakki-Reykjavík eftir.
Þetta myndi draga úr rekstrargrund-
velli þeim er var til viðmiðunar í
nýgengnu útboði Vegagerðarinnar á
rekstri Heijólfs.
Þjónustustig ferjunnar á ekki að
skerðast skv. því útboði m.v. þær
yfirlýsingar sem gengið hafa af
málsaðilum í tengslum við það. Hvað
gerist ef eða þegar rekstur loftpúða-
skipsins dregur úr tekjum Herjólfs?
Væri ekki kominn grundvöllur fyrir
Samskipamenn til að ræða skerðingu
á þjónustu þar sem ekki væri lengur
óskað eftir henni af heimamönnum í
þeim mæii sem nú er?
Ég skal viðurkenna að ég hef ekki
kynnt mér samning Samskipa og
Vegagerðarinnar né þá útboðslýsingu
er notuð var í þessu tilfelli. Ég er að
horfa til lengri tíma svo sem loka nú-
gildandi samnings.
Hvalijarðargöng styttu leiðina milli
Reykjavíkur og Vesturlands og sú
aðgerð þótti hagkvæm vegpa ná-
lægðar við höfuðborgina. A sama
tíma erum við Vestmannaeyingar,
með Bakkaflugi og hugsanlegum
Bakkasiglingum, að kippa rekstrar-
grundvelli undan fljótlegasta kostinum
og stystu leiðinni sem er beint flug
milli Reykjavíkur og Vestrnannaeyja,,
sem og öruggustu siglingunum milli
lands og Eyja sem er ferjan okkar,
Heijólfur. Tíminn er alltaf að verða
dýrmætari og dýrmætari og þróun
búsetu á íslandi kallar því miður á það
að það borgar sig að hafa góðan og
öruggan aðgang að höfuðborginni og
samgöngur til og frá henni eru okkur
nauðsynlegar. Það þýðir ekki að berja
hausnum í steininn í því atriði. Við
verðum að horfa á afleiðingamar af
framangreindum Bakka-ferðalögum.
Eru þær til góðs eða ills fyrir okkur
Eyjamenn?
Dýrt að fljúga
Nú eru flugfargjöld til Reykjavíkur
svo há að fólk flýgur helst ekki nema í
allra nauðsynlegustu erindagjörðum
fyrir sín fyrirtæki, á vegum íþrótta-
félaganna eða vegna þess að sækja
þarf í auknum mæli læknisþjónustu til
Reykjavíkur. Við verðum að hafa í
huga að hærri fargjöld til Reykjavíkur
gætu verið okkur sjálfum að kenna og
áður en hleypt verður loftpúðaskipi af
stokkunum vill undirritaður vara við
því að þjónustustig Herjólfs minnki,
verði mikil umsvif í rekstri loft-
púðaskipsins, þegar til lengri tíma er
litið. Vonandi er þetta ástæðulaus ótti,
en það þarf að sannfæra mig um að sjó
eða flugferðir á Bakka séu góðar fyrir
okkur Eyjamenn þegar dæmið er gert
Meiri og öruggari þjónusta
-en hefur verið í rekstri Herjólfs, segir formaður samgöngunefndar
í DV sl. föstudag eru tveir Vest-
mannaeyingar spurðir hvort þeir
telji að áframhaldandi rekstri
Herjólfs sé hætta búin. Þetta eru
þeir Ragnar Óskarsson, bæjar-
fulltrúi og Arni Johnsen, þing-
maður og formaður samgöngu-
nefndar.
Ragnar finnur útboði á rekstrinum
flest til foráttu en í svari hans segir
m.a: „Ég verð því miður að svara
þessari spumingu játandi. Þegar
ákveðið var að bjóða út rekstur
Herjólfs var stigið afdrifankt skref í
þá átt að meta grundvallarsamgöngur
milli lands og eyja á vogarskálum
hinna hörðu markaðslögmála í stað
samfélagsþjónustu. Þannig var þjóð-
vegurinn orðinn eins og hver önnur
söluvara. Um leið og forræði
Heijólfs hefur verið tekið úr höndum
heimamanna minnka, án nokkurs
vafa, líkur á því að sjónarmið okkar
vegna rekstursins verði höfð að
leiðarljósi. Okkur Vestmannaeyinga
skortir öfluga talsmenn fyrir því
sjónarmiði að halda rekstrinum hér
heima.
Það hafa atburðir undanfarinna
mánaða sýnt okkur. Einhvem veginn
á ég ekki von á því að þar verði á
breyting á næstunni. Síðast en ekki
síst vil ég ekki útiloka þann mögu-
leika að breyting á reksúi Heijólfs nú
sé aðeins fyrsta skref núverandi
rikisstjómar í þá átt að fella niður
farþegaflutninga með skipum til þess
að „liðka fyrir“ á öðrum sviðum. Af
þessum ástæðum tel ég m.a. að
áframhaldandi rekstri Herjólfs sé
hætta búin.“
í svari Áma Johnsen kveður við
nokkuð annan tón en þar segir m.a:
Útboð Vegagerðarinnar á rekstri
Heijólfs byggist á samningi sem
tryggir meiri þjónustu en verið hefur
áður í ferjusiglingum milli lands og
eyja. Fjöldi ferða er tryggður og
þeim hefur verið fjölgað samkvæmt
útboðinu. Þótt deilur hafi staðið um
útboðið í heild, og þá sérstaklega
kostnaðaráætlun Vegagerðarinnar
sem hefúr skapað mikla tortryggni og
úlfúð vegna óraunsæis kostnaðar-
áætlunarinnar, þá eiga Samskip að
hafa alla burði til að standa vel að
verki.
Verksamningurinn gildir í þrjú ár
og það er sjálfsagt að láta reyna á
nýjan rekstraraðila og það hlýtur að
vera metnaðarmál hjá Samskipum að
vinna verkið. Það hefur verið aðals-
merki stjómar Herjólfs að láta
efdrspum farþega og bfla sitja íyrir og
til þess er leikurinn gerður. Til að
mynda hafa nánast aldrei verið fluttir
gámar um helgar og á þeim dögum
sem flest fólk vill ferðast með
Heijólfi. Stjómun Heijólfs hefur því
verið mjög farsæl. Reynslan er
ólygnust og hún hefur leitt í ljós að
stjómun slíkra mála heiman að er
hyggilegust og ömggust með tilliti til
þjónustunnar, en nú reynir á nýjan
aðila. Grundvallaratriðið er þó að
samningurinn á að tryggja ömgga
þjónustu og meiri en fram til þessa.
Til að mynda gefur hann færi á að
fjölga ferðum á annatíma sumarsins
úr einni í tvær, allt að fimm daga
vikunnar í stað þriggja."
upp. Nema kannski fyrir þá er fara
þessar leiðir í tengslum við sína af-
þreyingu og eins þegar Flugfélag
Islands er of seint að bregðast við
batnandi veðurskilyrðum, sem því
miður gerist of oft, jafnvel á dögum
samkeppni. Sterkustu rökin í málinu
eru sjúkraflug milli lands og Eyja og
staðsetning flugvélar hér í Eyjum.
Þeirri kröfu mætti sjálfsagt halda á
lofti af hálfu Eyjamanna þótt enginn
væri flugvöllurinn á Bakka, enda
hefur niðurskurður í heilbrigðisgeir-
anum hér verið með ólfldndum sl. ár.
Erfitt fyrir ferðaþjónustu
Ég hef jafnframt áhyggjur fyrir hönd
þeirra aðila sem stunda ferðaþjónustu
hér í Vestmannaeyjum í ljósi fram-
angreindrar þróunar. Þar sýnist mér
vofa yfir slys leggist flug af milli
Reykjavíkur og Vestmannaeyja.
Hér er um hugleiðingar mínar að
ræða um tvo valkosti í annars vegar
flugferðum og hins vegar sjóferðum
milli lands og Eyja. Þessir valkostir
eru að takast á um okkur Eyjamenn
sem kúnna, en einnig er um að ræða
að við viljum sjá aukinn ferða-
mannastraum hingað. Teljum við
líklegt að sú aukning verði í gegnum
Bakkaflugvöll eða með loftpúðaskipi?
Erum við tilbúin að sjá fækkun
flugferða til og frá Reykjavík í staðinn
og hugsanlega skerðingu í þjónustu
Heijólfs?
Ég skil ykkur eftir með þessar
spumingar sem ég varpa hér ffam. Ég
kann að styggja þá er hafa þrönga
hagsmuni í þessum málum, en þeir
hagsmunir eru ekki mínir. Því vona
ég að þeir aðilar virði það sem ég hef í
þessari grein ljáð máls á. Ég myndi
vilja fá skoðanir sömu aðila og að
sjálfsögðu er alltaf gaman að því að fá
andsvör. Munum að þetta er mál
okkar allra.
Höfundur er skrifstofustjóri hjá
sýsluinanni.
Staf-
kirkjan á
Heimaey
Stafkirkjan við Skansinn á
Heimaey verður að jafnaði opin í
vetur á laugardögum og
sunnudögum á sama tíma og
minjasafnið í Landlyst verður til
sýnis. Það er milli kl. 15 og 17 báða
dagana. Vegna ýmissa kirkjulegra
athafna og af öðrum ástæðum
verður kirkjan þó ekki opin á
þessum tíma allar helgar. Um
næstu helgi verður kirkjan til að
mynda aðeins opin á sunnudag
milli kl. 15.00 og 17.00 en ekki á
laugardag. Fólk getur haft
samband við Olaf Jóhann
Borgþórsson í síma 866 9955 eða í
Landakirkju í síma 488 1507 vilji
hópar eða einstaklingar skoða
kirkjuna á öðrum tíma eða til að
staðfesta skoðunartíma um helgar.
Þessi þjónusta er fólki að
kostnaðariausu í vetur.
Sr. Kristján Björnsson