Fréttir - Eyjafréttir - 27.02.2008, Blaðsíða 13

Fréttir / Fimmtudagur 28. febrúar 2008
13

að hinu sanna
s
jndi á mánudaginn - A leiðinni í land leið mér eins og ég væri að fara í jarðarför. Það var
var verið að jarða þá atvinnugrein sem er lífæð í því byggðarlagi sem ég er fæddur og
fyrir haustið en þetta varð besti
janúarmánuður í loðnu frá upphafi
loðnuveiða hér við land. Hefði átt að
gefa út kvóta hefði þessi loðna
aldrei fundist. Þess vegna fannst
mér grátlegt að horfa upp á haf-
rannsóknaskipin liggja við bryggju í
Reykjavík um helgina. A meðan
bíða 400 til 500 manns eftir vinnu.
Mér finnst þetta bara hræðilegt. Það
getur vel verið að það hafi verið
þorrablót hjá áhöfninni en það á
ekki að bitna á okkur. Ég er viss um
að Binni og Ægir Páll væru búnir að
reka þessa menn fyrir löngu.“
Hvar eru 700.000 tonnin?
Einar benti á í þessu sambandi að í
fyrsta skipti í þrjú eða fjögur ár
hefði verið gefinn út kvóti fyrirfram
upp á 200 þúsund tonn í haust en
mælingar hefðu ekki skilað því sem
ætlast var til þrátt fyrir mikla leit.
Þarna vísar hann til þess að árgang-
urinn, sem bera á uppi veiðina í ár,
mældist í sumar um 700 þúsund
tonn. Líka sagði hann að spáð hefði
verið brælu um helgina sem hefði
haft sitt að segja að hafrannsókna-
skipin fóru ekki af stað fyrr en á
sunnudag.
„En við vitum að loðnan getur
dúkkað upp í miklum mæli eins og
gerðist í fyrra og hitteðfyrra þegar
ekki hafði fundist tangur né tetur af
þeim árgangi sem átti að bera uppi
veiðina. Ég ætla að vona að við
höfum líka heppnina með okkur
núna.“
Sigurgeir Brynjar Kristgeirsson,
framkvæmdastjóri Vinnslustöðvar-
innar, Binni, sagðist hingað til ekki
mikið hafa gefið fyrir fiskifræði sjó-
mannsins en eftir að hafa farið yfir
þetta með jteim hefði hann skipt um
skoðun. „Ég veit að Einar er á sömu
skoðun og eftir að hafa rætt við hann
í morgun fmn ég að hann hefur
hreinan skjöld gagnvart því að láta
veiða loðnu. Það þurfum við ekki að
efast um en við þurfum að sjá
niðurstöður mælinganna nú sem
fyrst. Það mega ekki margir dagar
detta úr.“
Séð minna magn en þetta
Guðmundur Huginn Guðmundsson,
skipstjóri á Hugin VE, lýsti ánægju
sinni með að tveir reyndir loðnu-
skipstjórar eru nú um borð í Ama
Friðrikssyni. „Nú standa þeir og
vísindamennimir yftr sömu mæli-
tækjunum og nú ætti að vera hægt
að komast að sömu niðurstöðunni.
Við teljum að það sé hægt að veiða
meiri loðnu og við höfum séð minna
magn en þetta. Ég bíð því spenntur
eftir hvað þessir karlar segja því
kannski emm við ekki að leggja
sama skilning í það sem tækin sýna.
Við erum ekkert með verri tæki en
þeir en við höfum ekki sama skiln-
ing á hvað er lóð og hvað ekki. Þeir
segja að þetta séu 50 þúsund tonn en
við 500 þúsund tonn. í því liggur
munurinn," sagði Guðmundur
Huginn og sagðist fullviss um að
Einar yrði ærlegur í sínum gjörðum.
Arni Johnsen, alþingismaður,
sagðist bæði á þingi og víðar hafa
sagt að sjómenn treystu ekki niður-
stöðum fiskifræðinga. „Það er mjög
alvarlegt mál og ég hef lengi haldið
því fram að það vanti ftskifræði sjó-
mannsins á mat á niðurstöðum
mælinga. Það er að koma í Ijós núna
hvað það er mikilvægt að nýta
reynslu sjómannanna. Það að Jón og
Gummi eru um borð í Arna er
kannski fyrsta vísbendingin um að
menn vilji starfa á þessum nótum.
Mælingar Jóns Eyfjörðs sýna að
niðurstöður á mælingum Hafró eru
ekki réttar. Það munar tíu eða tutt-
ugu sinnum í magni við svipaðar
aðstæður.
Þá er komið að því hjá ráðherra að
gera upp við sig hvernig hann metur
stöðuna? Hvor eigi að njóta vafans,
niðurstöður vísindamanna sem hafa
ýmislegt götótt í sfnu kerfi en hafa
gert ýmislegt gott, eða fólkið og
fyrirtækin sem allt brennur á? Ég tel
að vaftnn eigi að lenda þeim megin
og ég veit að við viljum fá Einar
Guðfinnsson til að skoða málið á
þessum nótum. Það er lífsnauðsyn-
legt að veiða meira í stöðunni, ekki
síst nú þegar hrognafylling er að ná
hámarki. Það er alltof mikið í húft til
að dyntótt mynstur Hafrannsókna-
stofnunar fái að ráða ferðinni því
það eru heilu byggðarlögin sem
standa og falla með þessu. Þess
vegna er mikilvægt að menn standi
vaktina eins vel og hægt er. Ég
treysti Einari en menn verða að þora
að taka rétta ákvörðun. Allt í sam-
bandi við veiðar og vinnslu er
áhætta og stjórnvöld verða að þora.“
Bitnar ekki verr á nokkru
sveitarfélagi
Binni sagði að örugglega ætti ekkert
sveitarfélag eins mikið undir loðn-
unni og Vestmannaeyjar. Hann
sagðist hafa samúð með varúðar-
sjónarmiðum og 400 þúsund tonna
reglan hefði reynst vel. En árgang-
urinn sem bera eigi uppi veiðina í
dag haft mælst 700 þúsund tonn og
allar líkur séu á að það skili sér. „Ég
þarf ekki að útskýra fyrir ykkur
muninn á þorski, ýsu og ufsa og
loðnu. Við fáum einn séns og tvo og
þrjá til að veiða bolfiskinn en aðeins
einn til að veiða loðnuna. Þess
vegna er æsingurinn svona mikill,
hver dagur telur í milljónatugum.
Líklega framleiddu Vestmannaeyjar
loðnuafurðir fyrir um 3,3 milljarða í
fyrra. Ef við gefum okkur að ver-
tíðin í fyrra hafi staðið 40 til 50 daga
er hver dagur 60 til 100 milljóna
virði. Það telur í kassanum hjá
öllum sem hér búa. Það má því
engan tíma missa og það er sann-
færing okkar að meiri loðna sé á
ferðinni en mælingar Hafró sýna.“
Hörður Oskarsson, fjármálastjóri
Isfélagsins tók í sama streng, að
niðurstaða þyrfti að liggja fyrir sem
fyrst. „Við erum núna búin að fóma
fjórum dögum sem við hefðum
betur nýtt í að skoða slóðina. Hefði
verið einhver stór áhætta í því að
leyfa okkur að veiða 15 þúsund til
20 þúsund tonn í vinnsluna? Hefði
það eitt riðið stofninum að fullu?"
spurði Hörður.
Elliði bæjarstjóri tók í sama streng
en vildi ganga lengra. Sagði hann
hafrannsóknir óviss vísindi og
spurði hvort ekki hefði verið rétt að
leyfa flotanum að klára þessi 60
þúsund tonn sem eftir eru af
loðnukvótanum til að lina höggið?
„Væri ekki rétt að láta byggðarlögin
njóta vafans? Ekki síst í ljósi þess að
það er bræla yftrvofandi og óvíst
hvort hægt verður að ljúka nauðsyn-
legum rannsóknum áður en hún
skellur á?“
Ekki í sama takti
Ámi Johnsen tók aftur til máls og
sagði vísindamenn vera í öðmm
takti en skipstjóra loðnuskipanna.
Nefndi hann sem dæmi að þegar
hann hringdi um borð í Árna
Friðriksson rétt fyrir fundinn hafi
allir verið í mat. Þetta hefðu loðnu-
skipstjórar ekki látið viðgangast.
„Það er þama sem ráðherra þarf að
píska menn áfram. Það er hann sem
er karlinn í brúnni. Við þurfum að
hvetja hann til að tuska liðið áfram
og senda þeim þá bara samlokur því
eitthvað verða mennirnir að borða.
Við höfum orðið vitni að því marg-
oft að rannsóknaskipin fóm í helgar-
leyft til Reykjavíkur á meðan heilu
göngumar fóm hér fram hjá. Þær
voru aldrei mældar og því ekki til og
ekkert mark tekið á skipstjórum og
löndunartölum. Þetta sýnir mikil-
vægi þess að taka mark á ftskifræði
sjómannsins og mælitæki loðnu-
skipanna eru fullkomin vísinda-
tæki,“ sagði Árni.
í lok fundarins sagði Einar að fyrir
viku hefði legið fyrir að stöðva yrði
loðnuveiðar á forsendum 400
þúsund tonna reglunnar. Hann hefði
þrátt fyrir bannið ákveðið að leyfa
veiðar á 3000 tonnum til að vakta
miðin og gera verðmæti úr loðn-
unni. „Ég veit ekki hvenær
niðurstöður liggja fyrir en ég segi;
gefumst ekki upp fyrr en í fulla
hnefana. Það er fullur vilji
ríkisstjórnarinnar og annarra sem
koma að þessu til að gera vel. Ég hef
fullan hug á að halda áfram veiðum
og þessu vegna hefur allur þessi
kraftur verið settur í leitina. Það er,
eins og hér hefur komið fram,
dagaspursmál sem gerir sérstöðu
málsins mjög mikla. Við eigum
sameiginlega hagsmuni í að ná utan
um þetta og vonandi verður það með
þeim árangri að tilefni gefist til að
gefa út nýjan kvóta,“ sagði Einar að
lokum.
þ
Burt með íþyngjandi álögur á sjávarútveg
-Látið verði af handaflsaðgerðum í tilflutningi aflaheimilda, opinber umræða verði
ábyrgari, fræðasvið sjávarútvegs verði styrkt, hafnaraðstaða verði stórbætt og
hvalveiðar hafnar með auknum þunga, segir í ályktun hagsmunaðila
VEL var mætt á fundinn þó ráðherra væri fjarri.
Fyrst stóð til að Einar Kr. Guð-
finnsson, sjávarútvegsráðherra,
kæmi á laugardaginn og var boðað
til fundar í Kaffi Kró. Ekki gaf til
flugs en fundurinn var haldinn og
var eftirfarandi ályktun samþykkt:
„I dag funduðu hagsmunaaðilar í
sjávarútvegi í Vestmannaeyjum. Á
fundinn voru boðaðir fulltrúar
ftskvinnslufólks, sjómanna, vél-
stjóra, skipstjóra og stýrimanna, út-
gerðarmanna og Vestmannaeyja-
bæjar.
Fundurinn samþykkti eftirfarandi
ályktun einróma:
„Hagsmunaaðilar í sjávarútvegi í
Vestmannaeyjum taka heils hugar
undir ályktun Bæjarstjómar Vest-
mannaeyja um að ríkið láti tafarlaust
af íþyngjandi álögum á sjávar-
útveginn, látið verði af hand-
aflsaðgerðum í tilflutningi aflaheim-
ilda, opinber umræða verði ábyrgari,
fræðasvið sjávarútvegs verði styrkt,
hafnaraðstaða verði stórbætt og
hvalveiðar hafnar með auknum
þunga. Meginþorri fjölskylda í
Vestmannaeyjum á viðurværi sitt
undir rekstrarumhverfi sjávarút-
vegsins og vill fundurinn að mót-
vægisaðgerðir taki mið af því.
Fundurinn tekur einnig einróma
undir ályktun VM - Félags vélstjóra
og málmtæknimanna og skorar á
stjómvöld að koma til móts við þá
sjómenn sem verða fyrir tekju-
skerðingu vegna nýlegra stjórn-
valdsaðgerða. Hagsmunaaðilar í
sjávarútvegi hvetja því rikisstjóm til
að hækka sjómannafrádrátt og
greiða sjómönnum laun til að stunda
öryggisfræðslu og sækja öryggis-
námskeið í heimabyggð. Slys til sjós
em allt of algeng og löngu tímabært
að lyfta grettistaki í þeim efnum.
Fundurinn hvetur ríkisstjóm til að
bæta fiskvinnslufólki tekjutap og
huga sérstaklega að kjörum fisk-
vinnufólks sem verður fyrir mikilli
skerðingu ef aflabrestur verður sá
sem nú stefnir í. Hagsmunaaðilar í
sjávarútvegi í Vestmannaeyjum
hvetja stjómvöld til að fjárfesta í
starfs- og endurmenntun starfsfólks
í fiskvinnslu og gera þeim jafnframt
kleift að stunda slíkt nám á dag-
vinnutíma þegar hráefni er ekki til
staðar og það haldi dagvinnulaunum
meðan á námskeiðum stendur.
Þannig verður best brugðist við
breyttum aðstæðum og horft til
framtíðar á tímum mikilla tækni-
breytinga og samdráttar í fiskafla.
Vilja jafnstöðukvóta
Þá telur fundurinn það afar mikil-
vægt að tekin verði upp sú leið að
gefa út jafnstöðukvóta (lágmarks-
kvóta sem ætíð fær að standa) til að
skapa veiðum og vinnslu kjölfestu.
Sjávarútvegur er ekki frábrugðinn
öðmm viðskiptum hvað varðar þörf-
ina fyrir stöðugleika. Áhrif veiða í
hlutföllum við áhrif náttúrannar, svo
sem át hvala og fugla, eru ekki slík
að óttast þurfi slíka lágmarksveiði.
Þetta myndi hins vegar bæta rekstr-
arskilyrði sjávarútvegsfyrirtækja og
stórauka launaöryggi launþega á
landsbyggðinni.
Að lokum krefst fundurinn þess að
fulltrúar þeirra sem fara með
ákvörðunarvaldið, hvað veiðar
varðar, fari tafarlaust á miðin til að
sinna rannsóknum. Vinnubrögð og
rannsóknir þær sem eru forsendur
ákvörðunartöku um veiðistopp á
loðnu era að mati fundarins afar
gagnrýnisverð og mikið bil milli
mats Hafrannsóknastofnunar og
mats sjómanna sem hafa saman ár-
hundraða reynslu af loðnuveiðum.
Fjölskyldur og fyrirtæki í Vest-
mannaeyjum tapa tugum milljóna á
hverjum degi sem veiðistopp er í
gildi og það er lágmarkskrafa að
fulltrúar ákvörðunarvaldsins vandi
til vinnu og setji vöktun í forgang.
Fundurinn telur að í engu megi
hvika frá ofangreindum punktum ef
sjávarútvegurinn á að þola þær
þrengingar sem nú blasa við.
Alþingi og ríkisstjórn þurfa því
tafarlaust að sýna festu í störfum
sínum. Lýðskrum og vingulsháttur
verður að víkja fyrir aðgerðum sem
styrkja sjávarútveginn.
Hagsmunaaðilar í sjávarútvegi í
Vestmannaeyjum