Fréttablaðið - 07.03.2013, Blaðsíða 24

7. mars 2013 FIMMTUDAGURSKOÐUN
HALLDÓR
FRÁ DEGI
TIL DAGS
Ósammála eigin flokki
Gunnar Bragi Sveinsson, formaður þing-
flokks Framsóknarflokksins, sagði á þingi
í gær að hann hefði aldrei viljað breyta
stjórnarskránni. Margrét Tryggvadóttir,
þingmaður Hreyfingarinnar,
minnti hann á stefnu
Framsóknar fyrir síðustu
kosningar, en eitt af kosninga-
málum flokksins var að kjósa
til stjórnlagaþings og breyta
stjórnarskrá. Gunnar Bragi
sagði mikinn mun á stjórnlaga-
þingi og stjórnlagaráði, en
í hans flokki gætu menn
haft mismunandi skoðanir
á mismunandi málum.
Sjálfur hefði hann ekki
viljað fara þá leið sem
flokkurinn ákvað að fara.
Ósammála sjálfum sér
Gunnar Bragi upplýsti að hann hefði
kosið með tillögu um að kosið yrði til
stjórnlagaþings, gegn betri vitund, þar
sem það væri stefna flokksins. Menn
gætu spurt hvort hann hefði þá farið
gegn eigin sannfæringu og svaraði:
„Að einhverju leyti, en ég var hins
vegar tilbúinn til þess að breyta
ákveðnum ákvæðum í stjórnar-
skránni.“ Þetta er óvenju heiðarleg
játning þingmanns um að
hann hafi kosið
gegn eigin
sann-
fær-
ingu.
Verð
Steingrímur J. Sigfússon sagði, þegar
hann tilkynnti að hann gæfi ekki kost
á sér sem formaður Vinstri grænna, að
hann ætlaði að vera áfram á þingi. Þar
vildi hann vera þegar iðjuver
tæki til starfa á Bakka við
Húsavík. Nú hefur hann
lagt fram frumvarp sem
ætti að tryggja að slíkt
iðjuver taki til starfa á
næsta kjörtímabili, en þar
fer hann fram á heim-
ildir til ívilnana vegna
málsins. Iðjuverið
á því ekki að binda
hann lengur við
þingið en eitt kjör-
tímabil enn.
kolbeinn@frettabladid.is
FRÉTTABLAÐIÐ Skaftahlíð 24, 105 Reykjavík Sími: 512 5000, ritstjorn@frettabladid.is FRÉTTASTJÓRAR: Arndís Þorgeirsdóttir arndis@frettabladid.is, Kristján Hjálmarsson, kristjan@frettabladid.is og Trausti Hafliðason trausti@frettabladid.is HELGAREFNI: Sigríður Björg Tómasdóttir, ritstjórnarfulltrúi, sigridur@frettabladid.is
MENNING: Bergsteinn Sigurðsson bergsteinn@frettabladid.is DÆGURMÁL: Kjartan Guðmundsson kjartan@frettabladid.is LJÓSMYNDIR: Pjetur Sigurðsson pjetur@frettabladid.is FRAMLEIÐSLUSTJÓRI: Kolbrún Ingibergsdóttir kolbrun@frettabladid.is
ÚTGÁFUFÉLAG: 365 miðlar ehf. STJÓRNARFORMAÐUR: Ingibjörg S. Pálmadóttir FORSTJÓRI OG ÚTGÁFUSTJÓRI: Ari Edwald
RITSTJÓRAR: Ólafur Þ. Stephensen olafur@frettabladid.is, Mikael Torfason mikael@frettabladid.is Fréttablaðið kemur út í 90.000
eintökum og er dreift ókeypis á heimili á höfuðborgarsvæðinu og Akureyri. Einnig er hægt að fá blaðið í völdum verslunum á
landsbyggðinni. Fréttablaðið áskilur sér rétt til að birta allt efni blaðsins í stafrænu formi og í gagnabönkum án endurgjalds.
ISSN 1670-3871
V
ið munum líklega ekki lögleiða fíkniefni á nýju
kjörtímabili en það er spurning hvort við verðum
ekki að leita nýrra leiða til að bregðast við
fíkniefna vandanum. Fíkniefnamarkaðurinn sem
slíkur er talinn velta 15-30 milljörðum króna
á hverju ári, samkvæmt meistararitgerð Ara Matthías-
sonar fyrir nokkrum árum. Til samanburðar kostar um 30
milljarða að reka Landspítalann.
Við Íslendingar notum í
það minnsta yfir 700 kíló af
amfetamíni og meira en tonn
af kannabisefnum, sem eru
helstu efnin sem notuð eru hér
á landi. Hið svokallaða stríð
gegn fíkniefnum hefur haft
lítil áhrif síðustu áratugi og
þótt lögregla hafi oft verið efld (og reyndar stundum verið
skorin niður) þá breytir það litlu.
Við á Íslandi höfum apað flest upp eftir Bandaríkja-
mönnum í stríðinu gegn fíkniefnum. Richard Nixon hóf þá
vegferð vestra og í dag er svo komið að hvergi í veröldinni
eru jafnmargir fangar og í Bandaríkjunum. Sú staðreynd
skrifast að mestu á þetta stríð Bandaríkjamanna gegn fíkni-
efnum. Hér á landi erum við einnig dugleg að loka fólk inni
fyrir brot gegn fíkniefnalöggjöfinni en erum blessunarlega
lin við litla neytandann; sjálfan fíkilinn.
Enda er það svo að fíkniefnavandinn er fyrst og síðast heil-
brigðisvandamál og félagslegt. Þetta vitum við Íslendingar
vel og finnum fyrir í okkar eigin nærumhverfi. Næstum
fimmtungur íslenskra karla fer á Vog einhvern tíma á lífs-
leiðinni og tíunda hver kona. Við látum okkur málefni
áfengis- og vímuefnasjúklinga varða og yfir 30 þúsund
manns hafa skrifað undir áskorun SÁÁ um betra líf fyrir
þá vímuefnasjúklinga sem enn þjást. Áskorunin felur í sér
mannúðlega nálgun þar sem ríkið er hvatt til að eyða hluta
áfengisgjaldsins í þá sjúklinga sem eru mjög langt leiddir og
síðan börn fíkla.
Þetta er allt gott og gilt. En hvað eigum við að gera við
markað sem veltir 15-30 milljörðum króna og lýtur einokun
glæpaklíkna? Eigum við að halda áfram að tryggja þeim
einokun á þessum markaði með harðri löggjöf og hertri
löggæslu? Við takmörkum aðgengi að áfengi með því að stýra
verðinu með ríkiseinokun en á meðan útilokum við hassist-
ann og neyðum hann til að versla við vafasamt fólk í skúma-
skotum og dimmum kjöllurum.
Kannski er kominn tími til að bjóða hassistanum inn í
hlýjuna og leita nýrra lausna. Í stríðinu gegn fíkniefnum
erum við komin í sjálfheldu. Neyslan er ekki að minnka,
glæpamennirnir eru ekki að linast og virðast þvert á móti
forhertari með hverjum deginum sem líður. Því finnum við
öll fyrir. Ofbeldið sem við lesum um í fréttum verður sífellt
grófara og býr til samfélag, neðanjarðar, sem við getum ekki
sætt okkur við.
Glæpamenn græða á óleystum vanda:
Stríðið gegn
fíkniefnum
Mikael
Torfason
mikael@frettabladid.is
Nýlega sögðu bæði velferðarráðherra og
landlæknir að engin gögn sýndu fram á
að niðurskurður í heilbrigðiskerfinu hefði
skert öryggi sjúklinga. Nokkrir starfs-
menn spítalans hafa aftur á móti ítrekað
sagt í fjölmiðlum að við séum komin fram
á bjargbrún í heilbrigðiskerfinu og jafn-
vel lengra.
Þegar afleiðingar niðurskurðar fara að
sjást í gögnum þá er það vegna þess að lífi
og heilsu fólks hefur verið stefnt í voða.
Það þarf að hafa gerst mörgum sinnum til
þess að koma fram í marktækum töluleg-
um upplýsingum. Þess vegna þurfa heil-
brigðisyfirvöld að leggja við hlustir þegar
hver heilbrigðisstarfsmaðurinn á fætur
öðrum varar við ástandinu. Þið verðið að
trúa okkur og bregðast við áður en það er
um seinan.
Skaðlegur niðurskurður
Ég vil benda á nokkur dæmi um skaðleg
áhrif niðurskurðar á Landspítala.
■ Fárveikir sjúklingar liggja á göngum
þar sem erfitt er að hvílast og ná bata.
■ Sjúklingar eru færðir fram og til baka
um spítalann. Oft er ekki pláss á þeim
deildum þar sem sérþekking á viðkom-
andi sjúkdómi er til staðar. Fyrir vikið
verður meðferðin ekki eins markviss.
■ Hvíldartími heilbrigðisstarfsmanna er
ekki virtur og margir neyðast til að vinna
lengur en þeir vilja eða geta. Oft eru þeir
með umsjón yfir fleiri sjúklingum en þeir
ráða við. Þreyttir og yfirkeyrðir starfs-
menn eru líklegri til að gera mistök.
■ Sjúklingar eru útskrifaðir eins fljótt og
hægt er, stundum of fljótt.
■ Mikil ólga er meðal heilbrigðisstarfs-
manna vegna álags og kjaramála. Það
leiðir til þess að við missum fært fagfólk
frá spítalanum.
■ Tækjabúnaður er gamall og úr sér
genginn. Fresta þarf rannsóknum og
aðgerðum af þeim sökum.
■ Biðlistar hafa lengst. Afleiðingar þess
geta verið alvarlegar.
Við megum ekki bíða eftir að dánartíðni
aukist, biðlistar lengist úr hófi fram eða
hvað eina sem mælir virkni heilbrigðis-
kerfisins. Of mikið hefur verið hagrætt
á Landspítala og langlundargeð starfs-
manna er á þrotum. Það mun kosta tíma
og peninga að byggja aftur upp þjón-
ustuna og snúa þessari óheillaþróun við.
Skaðleg áhrif niðurskurðar?
HEILBRIGÐIS-
MÁL
Eygló
Ingadóttir
formaður
hjúkrunarráðs á
Landspítala
➜ Við megum ekki bíða eftir að
dánartíðni aukist, biðlistar lengist
úr hófi fram eða hvað eina sem
mælir virkni heilbrigðiskerfi sins.