Skessuhorn - 10.09.2008, Blaðsíða 14

14 MIÐVIKUDAGUR 10. SEPTEMBER
Nú nálg ast
tími leita og rétta
og ekki úr vegi
að víkja nokk uð
að þeim mál um
í þess um pistli.
Löng un in til að
kom ast í leit ir
virð ist oft furðu
lífseig hjá þeim
sem einu sinni hafa upp lif að þau
æv in týri. Um sín ar lang an ir kvað
Helgi Krist jáns son:
Mín er löng un loga ströng,
lík ist öngv um kvill um,
að heyra í göng um gleði söng
gljúfra þrönga í mill um.
Sum ir setja sama sem merki á
milli leita og rétta og á feng is notk­
un ar, hvort sem það á nú við rök að
styðj ast eða ekki. Norð an úr Svarf­
að ar dal munu þess ar vís ur ætt að ar
en ekki kann ég nán ari skil grein­
ing ar á fað erni þeirra og þó ég hafi
alltaf tengt þess ar vís ur við leit ir og
rétt ir get ur vel ver ið að þar sé um
mis skiln ing að ræða:
Vel hyl ur frakka f ald ur
flösk una pakk aða.
Eitt hvað er Bakka Bald ur
bú inn að smakka´ða.
Og í fram haldi þar af:
Loks birt ist vísna vald ur
með Whisky ið kant aða.
Lengi var Bakka Bald ur
búið að vanta´ða.
Með an sam kom ur voru strjálli
en nú er voru rétt irn ar til val inn
stað ur til stefnu móta enda oft ekki
um svo marga aðra mögu leika að
ræða. Eitt hvað hef ur Ás grím ur
Krist ins son séð út und an sér þeg ar
hann kvað:
Siglt er létt á lífs ins mið,
leik ið nett við blæ inn.
Ást og glett ur eiga við
enn á rétt ar dag inn.
Björn Stef án Guð munds son sá í
rétt um unga stúlku með mik ið og
fag urt ljóst hár tek ið upp í hnút í
hnakk an um vera að draga fyr ir vin
sinn og varð að orði:
Gullna hár ið greitt í hnút
get ur mörg um unað veitt.
Kom in með í klof ið hrút!
Kind er skárra en ekki neitt!!
Lengi vel komu flest ir ríð andi
til rétt ar enda vart um aðra mögu­
leika að ræða nema þá gang andi.
Með breytt um að stæð um fækk aði
hins veg ar þeim sem komu ríð andi
en bíl um og drátt ar vél um fjölg aði
að sama skapi þó hest ur inn hefði
alltaf nokkru hlut verki að gegna.
Á seinni árum sín um orti Krist inn
Bjarna son frá Ási í rétt un um:
Minn ing fyr ir sjón um sveif,
seitl ar hug ann gegn um,
enn þá hnakk ar eru á dreif
und ir rétt ar veggn um.
Það þótti lengi tölu verð mann­
dóms vígsla ungra drengja að fara í
leit sem full gild ir gangna menn og
marg ir sem fóru fyrst ferm ing ar­
haust ið sitt. Þó að stund um sé ein­
hver gleð skap ur um hönd hafð­
ur í skála má hitt aldrei gleym ast
að þarna er ver ið að vinna þýð ing­
ar mik il störf sem mik ið velt ur á
að séu sam visku sam lega af hendi
leyst. Jón at an Jakops son mun hafa
sett sam an eft ir far andi morg un­
andakt í orða stað fjall kóngs síns:
Dag ur er ris inn, mun því mál
að mat ast og halda af stað.
Drekk ið þið pilt ar dags ins skál
og dund ið ekki við það.
Gang ið ei sam an grey in mín
þó geri þoku og él.
Gangna menn eiga að gæta sín
og gleyma ekki að smala vel.
Guð mund ur Val tý son bætti síð­
an við öðru er indi:
Eft ir að lýk ur önn um dags
upp renn ur sælu stund.
And inn þrá ir að eiga strax
á ör æf um gleði fund.
Í þess um hóp ég horsk ur syng
og halla mér að þeim senn,
glös un um sem að ganga í hring
og gleðja okk ur sveita menn.
Ein hvern tím ann þurfti Guð­
laug ur Jó hann es son á Signýj ar­
stöð um að leggja til mann í fyr­
ir stöðu en átti ekki heim an gengt
vegna heim il is á stæðna. Fékk hann
þá leyfi for ingja fyr ir stöðu manna
sem var Þor leif ur Þor steins son á
Upp söl um, til að senda fyr ir sig
Jón Þor steins son, þá á Sig mund­
ar stöð um, síð ar í Gilja hlíð. Hann
var þá að eins tólf ára en vel hest fær
og ýmsu van ur. Þeg ar hann lagði
af stað í leit ina fylgdi með eft ir far­
andi vísa til Þor leifs:
Þú ert krýnd ur kon ung ur,
kemp an slynga spaka.
Vald ar ing um veg lynd ur
við ung ling að taka.
Marg ir gömlu leita skál arn ir voru
afar þröng ir þó þeir gerðu vissu­
lega sitt gagn en í gamla Hvít síð­
inga skál an um orti Hall dór Helga­
son á Ás bjarn ar stöð um þeg ar viss
vanda mál gerðu vart við sig:
Þeg ar hland ið þjá ir kropp
þröngt er út að fara.
Af hrepps nefnd inni hengikopp
heimta skul um bara.
Það skipt ir veru legu máli hverj­
ir velj ast sem fjall kóng ar og að þar
séu bæði þaul van ir og kunn ug­
ir menn og kunni að bregð ast rétt
við hverj um vanda. Guð mund ur
Helga son í Stang ar holti orti um
Helga Helga son á Þurs stöð um sem
var fjall kóng ur Borg hrepp inga:
Helgi beit ir harð fengi,
hann oft breyt ir slóri,
aldrei neit ar á fengi,
er því leit ar stjóri.
Ein hvern tím ann rak á fjör­
ur mín ar þessa morg un stemn ingu
af Bisk ups tungna af rétti og verð ur
að segj ast að svona vís ur eru nán­
ast eins og mál verk, svo lýsandi eru
þær:
Kóng ur rauf hinn kæra blund
kvað slíkt gauf ei henta leng ur.
Var úr skauf um skvett um stund
skalf sem lauf ið hver einn dreng ur.
Pét ur Pét urs son lækn ir frá
Höllu stöð um hef ur oft far ið í leit ir
og á ýms um svæð um lands ins. Ein­
hvern tím ann fór hann með Gunn­
ars staða mönn um í Þistil firði og
eft ir líf legt kvöld í Hvamms heið­
ar kofa lýsti Ragn ar Sig fús son hon­
um með þess um orð um:
Lúmsk í hon um lyg in er
og ljót ur mjög hans söng ur,
enda fær hann aldrei hér
aft ur að fara í göng ur.
Ekki veit ég hvort þetta varð að
á hríns orð um hvað þá Þistla varð aði
en það er þá þeirra vanda mál. Pét­
ur mun hins veg ar hafa hald ið upp­
tekn um hætti og far ið með al ann­
ars í göng ur með Svarf dæl ing um.
Flest af rétt ar svæði eiga sér ein hver
mörk og þó þau séu kannske glögg
í aug um kunn ugra manna þarf ekki
að vera að þau séu sauð kind inni
aug ljós. Eft ir að það hafði ver ið út­
li stað fyr ir Pétri að fé sem hon um
bar fyr ir augu væri utan marka þess
af rétt ar þar sem hann var lög gilt ur
gangna mað ur kvað hann:
Nam ég göf ug gangna fræði,
gæt inn þvæld ist keld um í,
en féð var ekki á okk ar svæði,
svo ekki mátti ég smala því.
Að mínu á liti er það ekki hvað
veiga minnst hlut verk svona þátta
að grafa upp og bjarga hálf gleymd­
um vís um sem mundu nokk uð ör­
ugg lega glat ast með þeirri kyn slóð
sem nú er á efri árum og lang ar
mig að biðja les end ur að senda mér
gaml ar (eða nýj ar) vís ur tengd ar
göng um og rétt um, nú eða bara um
hvað sem er en að end ingu lang­
ar mig að spyrj ast fyr ir um höf­
und þess ar ar vísu sem ég hef lengi
kunn að og hef grun um að sé ætt uð
úr Döl um. Lax dæl ing ar?:
Það er svona þetta ár,
þegn ar verða að brosa.
Ef að þú vilt taka tár
tapp ann skal ég losa.
Með þökk fyr ir lest ur inn
Dag bjart ur Dag bjart son
Hrís um 320 Reyk holt
S 435 1189 og 849 2715
dd@simnet.is
Vel hyl ur frakka f ald ur flösk una pakk aða
Fyrstu fjár rétt ir hausts ins fóru
fram um liðna helgi. Á laug ar dag
var rétt að í Ljár skóga rétt í Döl­
um og Nesmels rétt í Hvít ár síðu. Á
sunnu dag var síð an rétt að í Kald­
ár bakka rétt í fyrr um Kol beins­
stað ar hreppi. Með fylgj andi mynd­
ir úr Ljár skóga rétt voru tekn ar af
Gísla Þórð ar syni frá Spágils stöð­
um en það var Þóra Sif Kóps dótt­
ir sem festi menn og kind ur í Kald­
ár bakka rétt á filmu.
mm/sók
Fyrstu rétt ir af staðn ar
Féð við Ljár skóga rétt.
Menn létu sitt ekki eft ir liggja í Ljár skóga rétt.Dreg ið á fullu í Kald ár bakka rétt.
Það mætti halda að hér væru Bakka bræð ur komn ir en hví lík
sam vinna við að draga. F.v. Hall björn Heið ar í Kross holti,
Þórð ur Már í Laug ar gerði og Guð brand ur Tumi í Mýr dal.
Fjöl menni sótti sauða messu árið 2005.
Smala leg asti sauða messu­
gest ur inn val inn
„ Þarna gefst öllu mann kyni kost­
ur á að koma og rækta tengsl­
in við sauð inn í sjálf um sér,“ seg­
ir Gísli Ein ars son. Hann og Bjarki
Þor steins son hafa á samt Hlé­
dísi Sveins dótt ur yf ir um sjón með
sauða messu sem blás ið verð ur til í
Borg ar nesi laug ar dag inn 4. októ­
ber næst kom andi. Þetta er þriðja
sauða mess an sem hald in er en hún
verð ur í Skalla gríms garði að þessu
sinni. „Garð ur inn er van nýtt af rétt­
ar land í hjarta Borg ar ness,“ seg­
ir Gísli en í dag skránni kenn ir ým­
issa grasa. Með al þeirra sem koma
fram eru Björg vin Franz Gísla son,
Hvann dals bræð ur, sauð fjár bænd­
ur af Strönd um, ungi vík ing ur inn
Þórð ur Brynjars son (7 ára) kveð ur
sér hljóðs og svo mætti lengi telja.
„Þá verð ur efnt til land skeppni í
sparða tín ingi, að teygja lopann,
leit að nál í hey stakki, fjár drætti,
lærisáti, hói og köll um og ýmsu
fleiru,“ seg ir Gísli.
Á mess unni verð ur einnig smala­
hunda sýn ing og Eig ið fé ehf. mun
standa fyr ir feg urð ar sam keppni þar
sem smala leg asti sauða messu gest­
ur inn verð ur sæmd ur smala prik­
inu og hlýt ur að laun um fóst ur­
kind. Eins og á fyrri mess um verð ur
frí kjöt súpa í boði fyr ir alla sauða­
messu gesti. Í sölu tjöld um í Skalla­
gríms garði verð ur boð ið upp á allt
frá lamba kjöti til hand verks og ann­
arra af urða úr sveit inni. „Tek ið skal
fram að hvorki verða hopp kast al ar
né kandífloss á staðn um ­ nema það
sé í sauða lit un um,“ seg ir Gísli.
Sauða messu lýk ur með rétt ar­
balli í nýrri reið höll Skugga í út­
jaðri Borg ar ness. Gísli seg ir að
dag skrá in sé enn í mót un. „All ir
sem á huga hafa á að taka þátt með
ein um eða öðr um hætti eru hvatt ir
til að hafa sam band. Þeir sem á huga
hafa á að selja eða kynna sín ar vör ur
og/eða þjón ustu eru beðn ir um að
hafa sam band við Hlé dísi Sveins­
dótt ur í síma 892 1780. Hún hef­
ur um sjón með sauða mark aðn um.
Einnig er hægt að fylgj ast með og
hafa sam band í gegn um vef sauða­
messu, www.saudamessa.is.“
sók