Skessuhorn - 22.04.2009, Síða 6

6 MIÐVIKUDAGUR 22. APRÍL
Að for gangs raða, þýð ir sam­
kvæmt skil grein gingu Orða bók­
ar Máls og menn ing ar að á kveða
hvað skal gert á und an öðru og svo
fram veg is. Það hljóm ar ein falt en
er það alls ekki þeg ar til kast anna
kem ur því vanda mál ið er að sjaldn­
ast eru all ir sam mála um hvað eigi
að hafa for gang. Fólk horf ir á hlut­
ina frá mis mun andi sjón ar hól um
(flest ir sín um eig in nota bene) og
mis mun andi hags mun ir sem hafð ir
eru að leið ar ljósi. Ég er, svo dæmi
sé tek ið, bú inn að berj ast fyr ir því
í nokk ur miss eri að þannig sé for­
gangs rað að í fjár fest ing um á mínu
heim ili að kaup á flat skjá séu sett
í al gjör an for gang. Það stang­
ast hins veg ar á við op in bera inn­
kaupa stefnu konu minn ar sem set­
ur allt aðra hluti í for gang, svo sem
ryksugu, straujárn, föt á börn in og
fleira sem mér sjálf um þyk ir ekki
sér lega að kallandi að fjár festa í.
Fyr ir vik ið sit ég og horfi á gam­
alt túbu sjón varp og fæ það í hvert
skipti á til finn ing una að ég búi á
Ár bæj ar safn inu. Samt sem áður er
ég marg bú inn að benda kon unni á
að sjálf ur komi ég miklu bet ur út,
sem sjón varps efni, á flat skjá, virki
grennri og spengi legri held ur en
í túbu sjón varpi. Ég er enn frem ur
bú inn að beita þeim rök um að það
þekk ist vart á 21. öld inni að horfa
á knatt spyrnu í túbu sjón varpi og
hef ég ít rek að bent á að mínu liði
í Totten ham Hotspur hefði geng­
ið mun bet ur á flat skjá á yf ir stand­
andi leik tíð. Þeirra leikstíll henti
ein fald lega ekki fyr ir túbu sjón­
varp. Vand inn er sá að kon an mín
hef ur ekki mik inn skiln ing á eðli
knatt spyrnu í þrótt ar inn ar og því
tala ég fyr ir dauf um eyr um.
For gangs röð un er ekki bara
vanda mál á mínu heim ili held ur
mun víð ar í þjóð fé lag inu. Þetta
var ekki vanda mál fyr ir nokkrum
mán uð um síð an þeg ar það mikl­
ir pen ing ar voru til á Ís landi að
það var ekki vanda mál í hvað ætti
að eyða þeim held ur miklu frek­
ar hvern ig væri hægt að eyða þeim
nógu fljótt. Það vanda mál leyst ist
reynd ar þeg ar pen ing arn ir eydd­
ust allt í einu upp af sjálfu sér. Nú
þarf hins veg ar allt í einu að spara
því það er ekki leng ur hægt að gera
allt. Því þarf að for gangs raða. Eitt
af því sem mér skilst að sett sé í
for gang af hálfu hins op in bera er
að ljúka bygg ingu tón list ar húss á
hafn ar bakk an um í Reykja vík ur­
hreppi. Fyr ir tón list arunn end­
ur og lista menn ina sjálfa er það
að sjálf sögðu for gangs at riði. Það
eru þeirra hags mun ir og ekk ert
nema gott um það að segja. Aðr­
ir hafa aðra hags muni að leið ar­
ljósi. Með al ann ars þeir sem ganga
um at vinnu laus ir eða eru að slig­
ast und an skuld um sem hækk uðu
einn góð an veð ur dag síð asta haust
um hálf an ann an hell ing. Marg ir
þeirra hafa reynd ar sjálf sagt yndi
af tón list en ég
held að þeir
myndu samt
ekki setja tón­
list ar hús í for­
gang.
Það er ekki
mitt verk að
for gangs raða,
hvorki á mínu heim ili eða land­
inu öllu en ef svo væri held ég að
ég léti tón list ar hús ið mikla standa
í nú ver andi mynd, í nokk ur miss­
eri, all vega á með an túbu sjón varp­
ið mitt end ist.
Gísli Ein ars son, í for gangi.
Pistill Gísla For gangs röð un
Tek ist hef ur sam komu lag milli
for ystu bænda og land bún að ar­
ráðu neyt is ins um skerð ing ar á kvæði
gild andi bú fjár samn inga í sauð­
fjár­ og mjólk ur fram leiðslu. Breyt­
ing in fel ur í sér að bænd ur sætta
sig við skerð ingu sem stjórn völd
hafa á kveð ið á bú vöru samn ingn­
um með því að af nema vísi tölu­
teng ingu hans frá síð ustu ára mót­
um. Á móti fram leng ir rík ið samn­
ing un um um tvö ár. Geng ið var frá
sam komu lagi þessa efn is sl. laug­
ar dag fyr ir mjólk ur fram leiðslu og
sauð fjár rækt. Gerð ur er fyr ir vari
á sam þykki bænda í al mennri at­
kvæða greiðslu sem og stað fest ingu
Al þing is. Garð yrkju bænd ur sætta
sig hins veg ar ekki við þau kjör sem
þeim eru boð in og vilja aukna nið­
ur greiðslu raf orku verðs til yl rækt­
ar.
For ystu menn bænda töldu full­
reynt að vísi tölu á kvæði bú vöru­
samn ing anna næð ust ekki til baka.
„Við bænd ur höfð um í raun tvær
leið ir. Ann ars veg ar að fara í mál
við rík is vald ið og leita rétt ar okk­
ar varð andi af nám vísi tölu teng in­
ar inn ar fyr ir dóm stól um. Hin leið­
in var að byggja upp samn ings­
traust á nýj an leik. Við mát um það
svo að síð ari kost ur inn væri far­
sælli eins og stað an er í þjóð ar bú­
skapn um. Með þessu eru bænd ur
að koma með á kveðn ar mót væg is­
að gerð ir til að létta á rík is vald inu
því það gat lík lega, ef því sýnd ist
svo, sagt ein hliða upp bú vöru samn­
ing um vegna for sendu brests og það
vild um við ekki að gerð ist. Því var
samið á þess um for send um og nið­
ur stað an lögð í hend ur bænda til
at kvæða greiðslu,“ sagði Har ald­
ur Bene dikts son for mað ur Bænda­
sam tak anna í sam tali við Skessu­
horn. „Við vor um að bjarga erf ið­
um mál um í höfn og völd um stöð­
ug leika til lengri tíma og horf um
að sjálf sögðu á þá stöðu sem þjóð­
ar bú skap ur inn er kominni í,“ bætti
hann við.
Með al þess sem sam komu lag ið
fel ur í sér er að greiðsl ur til bænda
skerð ast á þessu ári og næsta sem
nem ur vísi tölu hækk un inni. Á ár­
inu 2012 verð ur greitt sam kvæmt
gild andi samn ingi en þó með efri
mörk um. Á móti þess ari skerð ingu
er samn ing ur inn fram lengd ur um
tvö ár. Mjólk ur samn ing ur inn gild­
ir þá út árið 2014 og sauð fjár samn­
ing ur inn út árið 2015.
Fram hef ur kom ið að garð yrkju­
bænd ur á kváðu á að al fundi sín um
að ganga ekki til hlið stæðra samn­
inga. Á stæða þess er lækk un á nið­
ur greiðslu til raf lýs ing ar í garð­
yrkju. Har ald ur Bene dikts son seg­
ir að á fram verði reynt að ná samn­
ing um fyr ir hönd garð yrkju bænda
til að knýja á um lækk un raf orku­
verðs til yl rækt ar.
Vís ir að þjóð ar sátt
Sig ur geir Sindri Sig ur geirs son
er nýr for mað ur Lands sam bands
sauð fjár bænda. Hann seg ir að þessi
breyt ing á bú vöru samn ingi við sína
stétt hafi þá já kvæðu þýð ingu fyr­
ir bænd ur að nú sé búið að stað­
festa á kveð in starfs skil yrði til lengri
tíma, þ.e. til árs ins 2015 í stað 2013
eins og bú vöru samn ing ur inn sagði
til um. „Okk ar fórn með þessu sam­
komu lagi felst í að við gef um eft ir
vísi tölu teng ing una. Það lá fyr ir að
á kvörð un um ein hliða af nám rík­
is stjórn ar inn ar á henni stóðst ekki
lög, en þá á kvörð un tók rík is stjórn­
in ein hliða með gild is tíma frá síð­
ustu ára mót um. Við lít um svo á að
með þess um samn ingi séum við að
stíga fyrsta skref ið í þá átt að taka
á byrga af stöðu gagn vart versn andi
hag þjóð ar bús ins, en það er ljóst að
all ar stétt ir í land inu verða að gera
slíkt,“ seg ir Sindri.
mm
Rík is stjórn in lýsti á fundi sín­
um þann 14. apr íl sl. yfir stuðn ingi
við þau meg in sjón ar mið sem fel ast
í á form um sjáv ar út vegs­ og land­
bún að ar ráð herra um að fresta út­
hlut un byggða kvóta á þessu fisk­
veiði ári til að skapa svig rúm fyr­
ir breytta stefnu til styrk ing ar og
örv un ar at vinnu starf semi í sjáv ar­
byggð um. Stein grím ur J. Sig fús son
sjáv ar út vegs ráð herra á form ar að
koma á nýj um flokki veiða, strand­
veið um, þar sem heim il að ar verði
frjáls ar hand færa veið ar við strönd­
ina. Strand veið arn ar eiga ann ars
veg ar að tak markast af þeim heild­
ar afla sem ráð staf að er sér stak lega í
þessu skyni og hins veg ar af stærð
báta. Gert er ráð fyr ir að þær verði
til reynslu í fyrstu en síð an met ið
hvern ig til hafi tek ist og fram hald­
ið á kveð ið.
Í frétt frá ráðu neyt inu sl. fimmtu­
dag sagði að mark mið ið sé nýt­
ing sjáv ar auð lind ar inn ar á nýj um
grunni þar sem frjáls ar veið ar verði
leyfð ar með strönd inni á sjálf bær an
og á byrg an hátt. Þá seg ir að nú ver­
andi fisk veiði stjórn un sé gagn rýnd
fyr ir að erfitt sé fyr ir nýj ar út gerð ir
að hefja veið ar í at vinnu skyni. Með
strand veið un um opn ist tak mark­
að ar veið ar þeirra sem ekki þurfi
að vera hand haf ar veiði heim ilda
og þannig geti til dæm is ungt og
á huga samt fólk auð veld lega afl að
sér reynslu og þekk ing ar um leið og
sveigj an leiki sé auk inn. Nýja kerf ið
kem ur í stað byggða kvót ans en fyr­
ir komu lag hans hef ur ver ið um deilt
og vald ið marg vís leg um þrætu mál­
um. Á um ræðu fund um í að drag­
anda kosn inga und an farna daga
hafa nýj ar til lög ur ráð herra sjáv­
ar út vegs einnig feng ið gagn rýni,
enda eru þær ekki út færð ar enn í
smá at rið um og þykja því bera keim
af kosn inga út spili eins og kom fram
í máli Jóns Bjarnasonar oddvita VG
á fundi á Akranesi á sunnudag.
Sam kvæmt til lög um ráð herra er
á form að að ráð stafa 6.127 tonn um
af ó slægð um botn fiski til strand­
veið anna en það eru þær heim ild­
ir sem mynd uðu byggða kvót ann.
Þá er gert ráð fyr ir 2.500 tonn um
til við bót ar sem ráð herra á kveð­
ur. Öll um verð ur frjálst að stunda
þess ar veið ar sem upp fylla þau al­
mennu skil yrði sem sett verða.
Nú eru 720 bát ar skráð ir haf fær ir
und ir 15 brúttó tonn um og hafa 650
þeirra stund að fisk veið ar í at vinnu­
skyni á síð ast liðn um árum. Á 350 af
þess um bát um eru bundn ar var an­
leg ar afla heim ild ir en til við bót ar
eru 140 bát ar með var an leg ar afla­
heim ild ir en ekki með gilt haf færn­
is skír teini. Auk þess er ó til greind­
ur fjöldi báta sem var an leg ar afla­
heim ild ir eru ekki bundn ar við og
hafa ekki gilt haf færn is skír teini.
Með al skil yrða er að bát ur sé
ekki stærri en 15 brúttó tonn, rétt­
ur til strand veiða komi í hlut hinna
dreifðu sjáv ar byggða um allt land,
bát ar sem fá leyfi til strand veiða
mega ekki stunda aðr ar at vinnu­
veið ar á sama tíma bil og veið arn ar
skapa ekki var an leg an rétt til veiða
og eng inn rétt ur verð ur fram selj­
an leg ur. Nán ari út list an ir á skil­
yrð um má finna á veg sjáv ar ú vegs­
og land bún að ar ráðu neyt is ins www.
stjr.is
hb
Á burði og girð inga staur um
skip að á land á Akra nesi
Í síð ustu viku var rúm­
lega tvö þús und tonn um af
á burði land að úr hol lenska
skip inu Wil son Antwerp
á Akra nesi. Það er Fóð ur­
bland an sem flyt ur á burð­
inn inn í nafni Á burð ar­
verk smiðj unn ar. Pét ur Pét­
urs son hjá Fóð ur blönd unni
seg ir þenn an á burð fara um
mest allt Vest ur land, eða um
Borg ar fjörð, Snæ fells nes og
að Reyk hól um. Hins veg­
ar fái Dala menn sinn á burð
úr skipi sem los ar á Hvamms tanga.
„ Þessi á burð ur kem ur frá pökk un­
ar stöð sem við erum með í Tall in í
Eist landi en hrá efn ið í hann kem­
ur frá mörg um Evr ópu lönd um, að­
al lega Aust ur­Evr ópu. Frá Akra­
nesi koma svo ýmis flutn inga fyr ir­
tæki að því að dreifa á burð in um til
bænda og í ein hverj um til fell um ná
þeir sjálf ir í á burð inn,“ sagði Pét ur
í sam tali við Skessu horn.
Á burð ar verð hækk aði um 80%
í fyrra og seg ir Pét ur hækk un ina
núna vera um 30­40%. „Við
erum að kaupa þetta í doll­
ur um og það hef ur kom­
ið held ur bet ur út gagn vart
krón unni en ef aðr ir gjald­
miðlar væru not að ir.“
Auk á burð ar kom skip­
ið með mik ið af girð­
inga staur um úr lerki, sem
einnig koma frá Eist landi.
„Við nýt um á burð ar skip­
in til að flytja girð inga­
staurana og náum þannig
nið ur flutn ings kostn aði.
Það er ó hemju mik ið not að af þess­
um staur um, enda hafa þeir reynst
vel,“ seg ir Pét ur.
hb
Á burð ar sekkirn ir í stæð um við Sem ents bryggj una á Akra­
nesi.
Rík ið og bænd ur semja um
breyt ingu á bú vöru samn ingn um
Frá höfn inni í Rifi á Snæ fells nesi.
Byggða kvóti út en
strand veið ar inn