Skessuhorn - 24.02.2010, Blaðsíða 12

12 MIÐVIKUDAGUR 24. FEBRÚAR
Guð mund Ó lafs son þekkja marg­
ir sem fylgj ast með þjóð mála um ræð­
unni enda er hann vin sæll gest ur í um­
ræðu þátt um og fræði mað ur á sviði
hag fræði. Hann hef ur sterk ar skoð an­
ir um efna hags mál og er ó feim inn að
viðra þær. Guð mund ur starfar við við­
skipta­ og hag fræði deild Há skóla Ís­
lands en síð ast lið in 12 ár hef ur hann
kennt mik ið við Há skól ann á Bif röst,
þang að sem hann var fyrst lán að ur af
HÍ árið 1998. Guð mund ur býr í Reyk­
holti þar sem hann keypti sér hús alda­
móta ár ið, en hef ur auk þess að stöðu í
Reykja vík. Hann á þó dýpri ræt ur í
sveit inni, var fyrst sum ar dreng ur hjá
Andr ési Jóns syni í Deild ar tungu um
miðja síð ustu öld, í kjöl far þess nem­
andi við Hér aðs skól ann í Reyk holti og
er auk þess af kom andi Finns Jóns son­
ar bisk ups en Finn ur og ætt bogi hans
sat Reyk holt í 250 ár. Guð mund ur á
því sterk ar borg fir skar ræt ur. Hann
kann því vel að vera á far alds fæti milli
höf uð borg ar inn ar og vinnu og heim il­
is í Borg ar firði og unir sér ekki hvíld ar
þrátt fyr ir að vera kom inn á ald ur sem
kennd ur er við lög gild ingu.
Ræt urn ar voru meiri
en ég hélt
„Ég var lítt kunn ug ur um ætt ar­
tengsl mín við Reyk holts stað þeg ar
ég keypti hús ið Breiða gerði, skammt
aust an við Reyk holt, árið 2000. Það
voru hins veg ar séra Geir Waage og
Ósk ar Guð munds son sem bentu mér
á að ég væri af kom andi þeirra sem
sátu Reyk holts stað hvað lengst á öld­
um áður. Því má segja að ég sé kom inn
heim, enda uni ég hag mín um á gæt­
lega í ná grenni þessa sögu fræga stað ar.
Fyrst kom ég í sveit ina um 1960 og var
þá sum ar dreng ur hjá Andr ési Jóns syni
sem þá bjó á samt móð ur sinni og syst­
ur í Deild ar tungu. Ég fer síð an í Hér­
aðs skól ann í Reyk holti og lýk það an
lands prófi vor ið 1962. Það var mik ið
happ fyr ir mig að kom ast í sveit ina til
Andr és ar og þar lærði mað ur margt.
Svo þeg ar ég kem aft ur í sveit ina 45
árum síð ar er rétt eins og ég hafi ein­
ung is skropp ið burtu í kaffi. „Hvar
hef ur þú eig in lega ver ið,“ spurði til
dæm is Vig fús Pét urs son í Hæg indi,
þeg ar ég kom til baka. Guð mund ur
á Gríms stöð um og Steina kona hans
voru skóla systk ini mín í Reyk holti.
Svona byrja ég að kynn ast Reyk holts­
daln um. Á þess um árum kynn ist ég
auk þess mörg um sem ég hef þekkt vel
síð an. Nefni sem dæmi Jón Sig urðs­
son fyrr um skóla meist ara á Bif röst
sem þá var í sveit á Drag hálsi, Ein­
ar Thorodd sen háls­, nef­ og eyrna­
lækni. Flosa Ó lafs syni leik ara hafði ég
kynnst í Reykja vík.
Það var svo fyr ir til vilj un árið 1998
sem ég kem til starfa á Bif röst. Jónas
Guð munds son þá ver andi rekt or fékk
mig þang að til að kenna töl fræði eft ir
að skól inn hafði gert sam starfs samn­
ing við við skipta­ og hag fræði deild
Há skóla Ís lands. Þá fæ ég leyfi deild­
ar for seta og rekt ors HÍ til að fara í
kennslu á Bif röst og hef síð an í lengst
mik ið þar og stund um heilu miss er in.
Það var og er skoð un stjórn enda HÍ
að það ætti að hjálpa ung um há skól­
um við braut ryðj enda starf sitt enda er
sam vinna heil brigt form af sam keppni.
Sam ráð af þessu tagi get ur þannig ver­
ið í senn lög legt og eðli legt þótt ann að
megi segja um ó lög mætt sam ráð fyr­
ir tækja.“
Á kveðn ir agn ú ar en
þó tæki færi
En hvern ig finnst Guð mundi að
sam fé lag ið sem hann kynnt ist fyrst
1960 hafi dafn að?
„Öll sam fé lög hafa sína kosti og
galla. Til dæm is get ur sam ein ing
sveit ar fé laga orð ið til ills og nú virð­
ist þessi byggð í upp sveit um Borg ar­
fjarð ar eiga und ir högg að sækja. Þar
þurfa menn að taka sig sam an í and lit­
inu eigi sam fé lag ið ekki að koðna nið­
ur. Menn mega til dæm is ekki slátra
skól um við þess ar að stæð ur sem ríkja.
Auð vit að er allt í lagi að breyta og hag­
ræða en sum ar á kvarð an ir geta ver ið
afar mis ráðn ar þeg ar menn tapa meiru
til lengd ar en spara til skamms tíma.
Nú eru til dæm is teikn á lofti um að
land bún að ur gæti átt bjart ari tíma
framund an um sinn og þá eiga blóm­
leg ar sveit ir eins og Borg ar fjörð ur sín
sókn ar færi. Hins veg ar eru á kveðn ir
praktísk ir agn ú ar sem menn verða að
leysa. Til dæm is eru erf ið leik ar með
neyslu vatn þarna í upp sveit un um og
alls ekki boð legt tölvu sam band í daln­
um. Þar tel ég fyrst og fremst um að
kenna svik um Sím ans. Nepal býð ur
þar skárra sam band en það er alls ekki
nóg samt. Svona á þetta ekki að vera
á þeim tím um sem við lif um, enda er
kröft ugt Inter net sam band for senda
þess að fólk geti búið í dreif býli. Ég
segi það fyr ir mína parta að stund um
get ég alls ekki unn ið heima hjá mér
þar sem ég er mjög háð ur því að hafa
gott og mun ör ugg ara Inter net sam­
band en í boði er.“
Hlynnt ur sam göngu bót­
um í einka fram kvæmd
Guð mund ur seg ist þó bjart sýnn
fyr ir hönd Borg firð inga þeg ar þjóð­
in fari að rísa upp úr verstu dýf unni
í efna hags mál un um. „Hval fjarð ar­
göng in eru eitt af því besta sem hef­
ur hent lands hlut ann á eft ir Borg ar­
fjarð ar brúnni á sinni tíð. Göng in hafa
dreg ið að fjár festa, stytt vega lengd­
ir og um á gæti þeirra er ekki leng ur
deilt. Sunda braut mun verða byggð
þó nú hafi að eins sleg ið í bak segl­
in með þá fram kvæmd rétt eins og
með bygg ingu ann arra sam göngu­
mann virkja. Ekki er víst að rík ið
muni stýra upp bygg ingu slíkra fram­
kvæmda í fram tíð inni. Mér hugn ast
vel að ferð Spal ar við bygg ingu Hval­
fjarð ar gang anna og af hverju skyld­
um við ekki halda á fram á sömu
braut þar sem hluta fé lög taki að sér
slík ar fram kvæmd ir? Það hljóta all­
ir að sjá að það þarf að minnka um­
svif rík is ins sem orð in eru alltof mik­
il. Rík ið á fyrst og fremst að sinna eft­
ir lits hlut verki en vera sem minnst á
sviði fjár mála. Bank arn ir eiga þrátt
fyr ir allt fram tíð fyr ir sér en krefj ast
auð vit að mun betra að halds en þeir
hafa haft.“
Þurf um rík is stjórn með
þing meiri hluta
En fær um nú talið meira að lands­
mál un um, hag stjórn inni og krepp­
unni sem virð ist jafn vel enn dýpri en
efni stóðu til.
„ Þetta er skrít ið á stand núna.
Frjáls hyggju menn hrópa á að gerð ir
af hálfu rík is stjórn ar inn ar og láta eins
og þeir eigi ekki sök á nein um vanda.
Þannig tala þeir raun veru lega í kross
við sín gildi. Rík is stjórn in stend ur
afar veikt, er ekki með þing meiri­
hluta á bak við sig því menn eins og
Ög mund ur, Lilj urn ar tvær og fleiri
hafa tek ið á kvörð un um að vinna
gegn stjórn inni í mál um eins og Ices­
a ve. Þannig er ekki þing meiri hluti til
að vinna mál um braut ar gengi og því
geng ur hvorki né rek ur í end ur reisn­
inni. Svo bæt ist ofan á á stand ið að
for set inn hef ur ekki skiln ing á af leið­
ing um þess að hann er að tefja fyr ir.
Það eru all ir sam mála um að við eig­
um að borga þessa Ices a ve skuld en
spurn ing in er bara um kjör in. Rík is­
stjórn sem hef ur ekki þing meiri hluta
í svona mál um á að fara frá. Far sæl­
ast væri að fara í al þing is kosn ing­
ar sem allra fyrst. Þá verð ur for set­
inn að forð ast að skipta sér af svona
mál um í fram tíð inni með ó heppi leg­
um inn grip um. For seti má skipta sér
af af mörk uð um mál um en í þessu er
hann á villi göt um.“
Doll ar væn leg asta
mynt in
Að spurð ur seg ist Guð mund ur
ekki eiga von á öðru en not ast verði
við krón una sem gjald mið il næstu
árin. Önn ur lausn sé varla í boði eins
og sak ir standa. „Menn eru ekki að
fara að hrófla við krón unni. Við höf­
um hana eitt hvað á fram sem veik an
gjald mið il og það er sorg legt. Auð­
vit að er það ekki boð legt að geta ekki
not að fé okk ar er lend is. Það verð ur
hins veg ar þraut in þyngri að skipta
krón unni út með an geng ið er svona
skráð. Það þarf stöðugt á stand til að
heppi legt verði að skipta út gjald­
miðl in um og ég tel heppi leg ast að
við tök um upp doll ar sem fram tíð­
ar mynt þeg ar þar að kem ur. Norska
krón an er líka ör gjald mið ill og því
er ég ekki hlynnt ur að stefnt verði
á mynt sam starf við Norð menn.
Evr ópu sam band ið er nú í vand­
ræð um vegna Grikkja. Það er and­
stætt regl um ESB að hjálpa lönd um
í fjár magnskreppu og því er raun­
hæf hætta á því nú að gengi evr unn­
ar hrynji gagn vart öðr um gjald miðl­
um. Því er evr an ekki sá kost ur sem
hent ar Ís lend ing um. Við erum nú
þeg ar að il ar að EES samn ingn um
og öllu því sem skipt ir okk ur máli í
sam starfi við aðr ar Evr ópu þjóð ir.“
Að spurð ur seg ist Guð mund­
ur styðja sam starf við Norð menn
á ýms um svið um enda frænd þjóð ir
sem eiga margt sam eig in legt. Sam­
starf við þá gæti ver ið væn legt nú
þar sem þeir eru rík ir og kunna með
pen inga að fara. „Við Ís lend ing ar eru
hins veg ar þjóð rembu fólk. Ef menn
viðra skoð an ir um náið sam starf við
aðr ar þjóð ir rjúka aðr ir upp og út­
hrópa þá sem land ráða menn. Það
verð ur því seint sam staða um ýmsa
hluti sem þó gætu orð ið til bóta og
jafn vel virk að sem bjarg ráð.“
Ein ræð is herra í viku
En hver eru mik il væg ustu verk­
efni ráða manna nú?
„Það er mik il væg ast að draga úr
at vinnu leys inu. Við eig um að fram­
leiða meira og skapa meiri tekj ur. Í
því hlut verki er rík ið ekki rétti að il­
inn, það er þvert á móti of stórt nú
þeg ar. Ekki bæt ir á stand ið að mörg
einka rek in fyr ir tæki hanga í pils faldi
hins op in bera og lifa á á skrift ar verk­
efn um það an. Slík fé lög, sem eru
háð póli tísk um vel vilja, eru ein fald­
lega ónýt fé lög, það má ekk ert út af
bregða.“
Guð mund ur Ó lafs son er að lok um
beð inn að setja sig í þau spor ef hann
yrði beð inn að verða ein ræð is herra
Ís lands í eina viku. Hverju myndi
hag fræð ing ur inn fyrst breyta?
Í fyrsta lagi myndi ég auka þorsk­
kvót ann í 300­400 þús und tonn til
reynslu. Láta reyna á orð sjó manna
á kostn að ráð gjaf ar fiski fræð inga.
Í öðru lagi myndi ég leggja mjög
mikla á herslu á að virkja allt það
gufu­ og vatns afl sem til er í þágu
iðn að ar sem kall ar eft ir orkunni. Í
þriðja lagi myndi ég lækka virð is­
auka skatt inn veru lega og bæta rík­
is sjóði upp tekju fall ið með skatti á
heitt vatn, raf magn og auð lind ir. Við
það hækk ar verð lag og meiri pen­
ing ar fara í um ferð. Loks í fjórða og
síð asta lagi myndi ég segja upp 10%
af rík is starfs mönn um. Ef allt sem að
fram an er nefnt myndi ganga eft­
ir, fengi allt það fólk sem þá missti
vinn una hjá hinu op in bera, sem og
það fólk sem nú er án at vinnu, vinnu
í einka geir an um og færi að skapa
raun veru leg verð mæti. Rík is bákn­
ið er allt of stórt hér á landi og það
er mein semd sem þarf að leysa. Lík­
lega kæmi ég ekki fleiri at rið um í
gegn á ein ræð is herra tíma mín um,
enda bara um eina viku að ræða,“
sagði Guð mund ur Ó lafs son að end­
ingu. mm
Guð mund ur Ó lafs son hag fræð ing ur í spjalli um sveit ina og brýn ar að gerð ir í lands mál un um
Nauð syn legt að fá rík is stjórn með þing meiri hluta
Guð mund ur Ó lafs son, hag fræð ing ur.

Ragn ar Ol geirs son og Þor steinn Pét urs­
son njóta góða veð urs ins og út sýn is ins
frá Hót el Hamri.
Dval ar heim il is fólk í kaffi boði
á Hót el Hamri
Þær voru hlýj ar og góð ar mót­
tök ur sem heim il is­ og starfs fólk
Dval ar heim il is aldr aðra í Borg ar­
nesi fékk á Hót el Hamri síð ast lið­
inn fimmtu dag 17. febr ú ar. Unn ur
Hall dórs dótt ir hót el stýra tók á samt
sínu fólki á móti tæp lega 50 manns
með köku hlað borði og gam an mál­
um eins og henn ar er von og vísa.
Heim il is fólk á DAB átti vart orð til
að lýsa þess ari mögn uðu konu sem
var með sög ur og vís ur á hrað bergi
með an hún gaf þeim heitt súkkulaði
og kaffi. Það vill enn og aft ur þakka
gott boð hjá þeim Unni og Hirti á
Hót el Hamri. Með fylgj andi mynd­
ir eru frá kaffi hlað borð inu á Hamri
og heim sókn heim il is fólks ins.
þá
Gest ir hlusta á frá sögn Unn ar í bundnu og ó bundnu máli.