Skessuhorn - 24.02.2010, Blaðsíða 16

16 MIÐVIKUDAGUR 24. FEBRÚAR
Það er líkt með
þekk ingu og pen ing­
um að hvorttveggja
að grein ist í það sem
mað ur bein lín is veit
(eða á) og svo í það
sem mað ur veit hvern ig á að nálg­
ast. Það sem er hins veg ar ó líkt er
að þó mað ur nái sér í þekk ingu ein­
hvers stað ar er hún þó enn þá til á
upp haf lega staðn um en því er öðru­
vísi var ið með pen ing ana. Eft ir síð­
asta þátt bár ust mér þær upp lýs ing­
ar að fyr ir um það bil 50 árum eða
svo, á skemmt un á Voga landi, voru
menn beðn ir að botna eft ir far andi
fyrripart:
Hér er upp haf ef þú vilt
að eins prjóna neð an við.
Verð laun in fékk botn Ey steins í
Skál eyj um:
Er þetta tek ið gott og gilt
sem góð ur botn við upp haf ið?
Bald ur Ei ríks son frá Dvergs stöð­
um var mað ur prýði lega hag mælt­
ur og eft ir hann er þessi vísa eða
setn ing, hvern ig sem menn líta á
það: „ Viltu heyra vísu sem ég gerði
áðan þar sem ekki var unnt að finna
hend ing ar.“
Lík lega hef ur það ver ið með­
an Sig urð ur Sig urðs son frá Vig ur
var sýslu mað ur Skag firð inga sem
rætt var um póst ferð ir og hæfi lega
greiðslu fyr ir þær. Komst þá eft­
ir far andi setn ing á flot og eign uð
Stein ólfi Geir dal: „Sýslu mað ur seg­
ir það séu vel borg andi 15 krón ur
fyr ir að fara að Sæv ar landi.“
Sá þekkti hag yrð ing ur Lúð vík
Kemp byrj ar sína út gáfu af kvæði
séra Matth í as ar um Skaga fjörð á
þessa leið:
Skart ar mörgu Skaga fjörð ur
skringi lega fag ur gjörð ur.
Þar er lat ur laga vörð ur
og Lúð vík Kemp sem yrk ir níð.
Nú veit ég ekk ert hvort Sig urð­
ur var lat ari en al mennt ger ist en
ekki mun hann hafa ver ið neinn æs­
inga mað ur. Hef reynd ar grun um
að hann hafi átt við heilsu leysi að
stríða seinni hluta æv inn ar. Fyr ir
daga slát ur húsa með an menn ráku
fé sitt sjálf ir í kaup stað og slátr uðu
því á blóð velli, var bóndi fram an úr
Skaga fjarð ar döl um að slátra fé sínu
á Sauð ár króki en strákapjakk ar úr
þorp inu að stríða hon um og henda í
hann hrútseist um. Karli lík aði þetta
stór illa og fór til Sig urð ar sýslu­
manns og kærði og klykkti út með
því að segja: „Það er hel víti hart að
hafa ekki frið fyr ir sín um eig in eist­
um.“ „Ja, það hef ur nú kom ið fyr ir
fleiri,“ sagði sýslu mað ur en að hafð­
ist ekki frek ar í mál inu.
Sú marg fræga kerl ing Kreppa
gamla hef ur ver ið nokk uð þaul sæt­
in hjá okk ur að und an förnu eft ir að
hafa sleg ið slöku við svos em rúm­
an ára tug þar áður, en ann ars hef­
ur hún lengst af Ís lands byggð ar
ver ið ein hvers stað ar í sjón máli. Um
þá heið urs matrónu kvað Ingólf ur
Ómar Ár manns son:
Kreppu fj and inn á gerst enn,
á stand breyt ist lít ið.
Um þjóð mál in nú þjarka menn
og það er ekk ert skrít ið.
Marg ur virð ist mið ur sín,
magn ast neyð á landi.
Bölv að amst ur eymd og pín
og auk inn fjár hags vandi.
Með breytt um fjár hags að stæð um
manna breyt ast einnig neyslu venj ur
og hreint ekki ó lík legt að ein hverj ir
fari aft ur að hafa á borð um salt að an
bút ung sem einu sinni þótti fram­
bæri leg ur mat ur eins og Magn ús
Teits son kvað:
Bút ung ur er besta hnoss
að bjóða fólki svöngu.
Nátt úru hann eyk ur oss
­ öll um nema Möngu.
Á tíma bili var Góð templ ara regl­
an tölu vert á ber andi í þjóð líf inu
og starf aði með all mikl um blóma
á bann ár un um og eft ir það enda
víst ekki van þörf á. Ýms ar skoð­
an ir höfðu menn þó á kenn ing um
henn ar eins og geng ur. Ég held að
það hafi ver ið Hjálm ar á Hofi sem
kvað:
Lengi haf ið bát inn ber
­ bili ekki negl an.
Góðu dæm in gef ur hér
Good templ ara regl an.
Lýð ur inn elt ir lög in blind,
leyn ir eðli sjúku.
Frels ar inn var fyr ir mynd
­ fór þó ekki í stúku!
Eins og marg ir vita var Árni
Helga son í Stykk is hólmi á kaf­
ur tals mað ur bind ind is á á fenga
drykki. Ein hverj um gaf hann þessi
heil ræði:
Skratt inn læ vís leit ar þín,
því hann lif ir á glöt un manns;
og þá er bjór og brenni vín
besta vopn ið hans.
Ekki var Ká inn gamli mjög hall­
ur und ir kenn ing ar stúkunn ar enda
kvað hann ein hvern tím ann þeg ar
þorst inn þjak aði hann:
Barna trú er bil uð mín
burtu flú in kæti.
Feg inn snúa vatni í vín
vildi ég nú ­ ef gæti.
Ekki fer mikl um sög um af kvenna­
mál um Ká ins þó sjálf sagt hafi hann
átt sín æv in týr eins og geng ur. Ann­
ar snill ing ur, Svein björn Bein teins­
son kvað og vænt an lega stadd ur á
ein hverju öld ur húsi:
Siða bót um eyð ir ótt,
iðar fót um glað ur.
Bið ur snót um náð í nótt
nið ur ljót ur mað ur.
Ekki man ég hver setti sam an eft­
ir far andi texta og það an af síð ur að
ég viti gjörla um neð an feg urð við­
kom andi. Hálf minn ir þó að það hafi
ver ið Jak ob Ó. Pét urs son frá Hrana­
stöð um og væri gam an ef ein hver
gæti stað fest það eða leið rétt:
Í gær kvöldi fór ég á fjör urn ar við
Fríðu á Hóli og vissi ekki bet ur
en hún væri gáf uð og sér lega sið­
söm eins og kven fólk er al mennt í
vet ur.
Ég hélt að hún vissi að ég er ekk ert
út­
ausandi á fé mitt en þó vildi hún
borg un
fyr ir sitt ómak og fór síð ast grút­
fýld heim til pabba síns snemma í
morg un.
Æi, finnst ykk ur ekki að mað ur­
inn hefði átt að skutla henni held­
ur en að láta hana ganga langt.
Kannske hann hafi ver ið bíl laus.
Ein hver á gæt ur mað ur orti svo í út­
synn ings tíð sem reynd ar hef ur ver­
ið lít ið af í vet ur:
Hann rauk upp með suð vest an
roki og
rign ing ar hryðj um á föstu­
dag inn, þá kom ég í Kópa vog
og keypti þar not aða Mözdu.

Val geir Sig urðs son orti bæði dæg­
ur laga texta og fer skeytl ur og allt þar
á milli. Ein hvern tím ann orti hann á
kjör degi:
Hing að kom inn er ég enn
efa þung um sleg inn.
Hér eru bæði mál og menn
mjög í flokka dreg in.
Skúli Þórð ar son skipa smið ur á
Ísa firði kvað:
Löng um átti lít ið brauð
lag inn var að hrasa.
Safn aði þó alltaf auð
í ann arra manna vasa.
Í síð asta þætti birti ég vísu eft­
ir Eið Guðna son um Árna John sen.
Einn les andi minn hringdi í mig og
sagði mér að þessi vísa myndi hafa
orð ið til í vél smiðj unni Sindra í
Ó lafs vík og upp haf leg ur höf und ur
myndi vera Ei rík ur Har alds son frá
Gröf í Breiðu vík og hljóð aði svo í
frum gerð:
Hörð ur iðk ar allskyns mix
sem ein hver hon um kenndi.
Hann er bara núll og nix
frá nátt úr unn ar hendi.
Eft ir þessu að dæma eru lík ur á að
Eið ur hafi kunn að vís una og prjón­
að nýj an fyrripart við en vís an er
alla vega góð. Að lok um tek ég svo
und ir með vísna þátta rit ar an um sem
á varp aði les end ur sína á þessa leið:
Fyrst ég ykk ur fórn að hef
fjór um næt ur vök um
ef laust fæ ég ótal bréf
og ara grúa af stök um.
Dag bjart ur Dag bjarts son
Hrís um, 320 Reyk holt
S 435 1189 og 849 2715
Vísnahorn
Góðu dæm in gef ur hér - Good templ ara regl an
„Það er heil mik ið í und ir bún ingi
og marg ir að vinna að góð um hug­
mynd um á mörg um stöð um. Nú
erum við eig in lega í þeirri stöðu að
á kveða hvort við eig um að út víkka
starfs svæði Neðri bæj ar sam tak anna
upp um all an Borg ar fjörð, eða setja
þau inn í ein hver önn ur sam tök
með víð tækara starfs svæði,“ seg­
ir Hild ur Jóns dótt ir verk efn is stjóri
Neðri bæj ar sam tak anna í Borg ar­
nesi.
„Við erum nú kom in í sam­
band við stúlku sem er að út skrif­
ast af Um hverf is skipu lags braut við
Land bún að ar há skóla Ís lands og
hún ætl ar að taka sem loka verk­
efni hug mynd að nýju deiliskipu­
lag við Rauða torg ið í Borg ar nesi.
Með það í grunn inn von umst við til
að hægt verði að hleypa lífi í þetta
grá leita og dauða torg, þannig að
það geti orð ið mið punkt ur mið bæj­
ar í Borg ar nesi. Ég sé fyr ir mér að
þar verði hægt að koma upp mark­
aði þar sem fólk get ur kom ið með
varn ing sinn hvort sem það er mat­
vara beint frá býli eða eitt hvað ann­
að. Þarna væri hægt að koma upp
timb ur skýl um sem gerðu þetta að
svona vina leg um mark aði í evr­
ópsk um stíl og glæddi gamla bæ inn
lífi á ný.“
Göngu leiða kort og
hjóla vin ir
Hild ur seg ir að auk þess sem að
fram an grein ir sé nú unn ið að göngu­
leiða korti frá Safna hús inu með við­
komu í Land náms setri, Eng lend­
inga vík, í þrótta svæð inu og í gegn­
um Skalla gríms garð í Safna hús ið
aft ur. „ Þetta kort er unn ið fyr ir styrk
sem við feng um úr Vaxt ar samn ingi
í fyrra. Brák ar há tíð in sem við héld­
um síð asta sum ar tókst mjög vel og
við höf um full an hug á að gera hana
að ár viss um við burði síð asta laug­
ar dag í júní mán uði.“ Hild ur seg ir
á huga fyr ir að koma upp svo kall aðri
Slow Tra vel ferða mennsku í Borg­
ar firði. „Hún Unn ur á Hót el Hamri
hyggst stofna hjóla vina fé lag og við
sjá um fyr ir okk ur ein hvers kon ar ró­
leg heita ferða mennsku; gang andi,
hjólandi eða jafn vel ríð andi. Þannig
gæti fólk ferð ast milli ferða þjón­
ustu staða í Borg ar firði á um hverf is­
væn an og ró leg an hátt.“
Visit Borg ar nes
Hild ur seg ir að sér finn ist vanta
ein hvern sam starfs vett vang í ferða­
þjón ustu í Borg ar firði. „Við erum
með gott sam starf á Vest ur landi öllu
en við þurf um að standa bet ur sam­
an hér í hér að inu. Þannig yrð um við
sterk ari inn an Vest ur lands sam starfs­
ins og næð um kannski að stoppa
fólk meira hér í Borg ar nesi eða hér­
að inu öllu. Síð an erum við Gylfi á
far fugla heim il inu hér að vinna að
vef síðu fyr ir Neðri bæj ar sam tök­
in sem á að kall ast Visit Borg ar nes,
þannig að það er heil mik ið að ger­
ast hjá okk ur,“ seg ir Hild ur og bæt ir
við að eft ir fund inn Stefnu mót, sem
hald inn var á dög un um, væri ekki
hægt ann að en vera bjart sýnn því
þar hefðu flætt hug mynd ir og til­
lög ur um hvað gera mætti í Borg ar­
nesi. „Við þurf um líka að vera dug­
legri að koma því á fram færi sem við
erum að gera hérna því marg ar af
þeim hug mynd um sem komu fram
á fund in um eru nú þeg ar í vinnslu
eða orðn ar að veru leika.“
hb
Krabba meins fé lag ið í sam vinnu við
Stanga veiði fé lag Reykja vík ur, Veiði­
horn ið og Veiði kort ið hef ur kynnt
flugu hnýt ing ar keppni þar sem lands­
menn geta sent inn til lögu að bestu
sil ungs veiði flug unni. Glæsi leg verð­
laun eru í boði fyr ir þær flug ur sem
lenda í þrem ur efstu sæt un um í tveim­
ur flokk um; al menn um flokki og ung­
linga flokki (16 ára og yngri). Með al
verð launa má nefna veiði leyfi í Laxá í
Lax ár dal, flugust ang ir og fleira.
Dóm nefnd mun á kveða hvaða flug­
ur bera sig ur úr být um. Þær verða að
vera hann að ar og hnýtt ar af þátt tak­
end um, en keppn in er opin öll um.
Ung ling um er frjálst að taka þátt í
al menn um flokki en hver kepp andi
get ur ein ung is keppt í ein um flokki.
Kepp anda er frjálst að senda inn ó tak­
mark að an fjölda flugna.
Með þátt töku sam þykk ir kepp­
and inn að flug an verði eign Krabba­
meins fé lags Ís lands og verð ur vinn­
ings flug an fjölda fram leidd og seld til
fjár öfl un ar fyr ir fé lag ið og ráð staf að á
þann hátt er fé lag ið kýs best. Fluga í
keppn ina þarf að ber ast Krabba meins­
fé lag inu að Skóg ar hlíð 8, 105 Reykja­
vík, eigi síð ar en 19. mars nk. Frek­
ari upp lýs ing ar veit ir Gúst af Gúst afs­
son Krabba meins fé lagi Ís lands, síma
540­1926 og 662­4156 og gustaf@
krabb.is
-frétta til kynn ing
Frá Brák ar há tíð í Borg ar nesi, en hún var eitt fyrsta verk Neðri bæj ar sam tak anna. Ljósm. þá.
Neðri bæj ar sam tök in í Borg ar nesi
með margt í gangi
Flugu hnýt inga­
keppni Krabba­
meins fé lags ins