Skessuhorn - 06.10.2010, Blaðsíða 18

18 MIÐVIKUDAGUR 6. OKTÓBER
Legg ur sæ strengi og lag fær ir göm ul hús gögn
Soff ía Eyrún Eg ils dótt ir og
Kjart an J. Hauks son fluttu að
bæn um Ósi II í Hval fjarð ar­
sveit fyr ir um ári. Sam an reka
þau fyr ir tæk ið Djúp tækni ehf.
en það er eina fyr ir tæk ið sem
sér hæf ir sig í lagn ingu sæ­
strengja hér á landi. Soff ía er
einnig lærð ur hús gagna bólstr ari
og þeg ar hún finn ur tíma ditt­
ar hún að göml um hús gögn um.
Blaða mað ur leit í heim sókn að
Ósi II í síð ustu viku.
Mik il sveita kell ing
Soff ía ólst upp að Brennu í Lund­
ar reykja dal. Fyrstu fimm ár æv inn­
ar bjó hún við sjáv ar síð una á Sel­
tjarn ar nesi en í sveit inni kann hún
best við sig. Soff ía er elst sjö systk­
ina og þurfti eins og gef ur að skilja
að hlaupa í ýmis sveita störf. „Við
vor um með bland að bú, bæði kýr
og kind ur. Ég hljóp í öll til fallandi
verk, fór á trakt or inn, í fjós ið og
hjálp aði til við bú skap inn. Alla
tíð hef ég ver ið mik il sveita kell­
ing en síð ar fór ég að búa á Hesti
í Anda kíl. Sá bær heyr ir reynd ar í
dag und ir Land bún að ar há skól ann
en þeg ar við bjugg um þar önn uð­
umst við til rauna bú ið með fimm til
sex hund ruð kind ur. Þetta var helj­
ar inn ar bú skap ur en þarna bjó ég í
ell efu ár,“ rifj aði Soff ía upp.
Þau Kjart an hafa búið sam an í
tvö ár en fyrsta árið í þeirra sam búð
bjuggu þau í Þor láks höfn. Sam tals
eiga þau sex börn úr fyrri sam bönd­
um. Elsta dótt ir Soff íu er Pálína 27
ára. Soff ía á einnig son inn Jón sem
er 22 ára og dótt ur ina Krist björgu
sem er 19 ára. Kjart an á einnig þrjú
börn; Hauk 26 ára, Líf 25 ára og
Sögu sem er tíu ára. Barna börn in
eru orð in fjög ur og fjöl skyld an því
nokk uð stór.
Hús gögn um fylgja
oft sög ur
Þeg ar Soff ía flutti frá Hesti var
ferð inni heit ið í höf uð borg ina
þar sem hún fór að læra bólstr un.
Á hug ann seg ist hún hafa feng ið hjá
ömmu sinni. „Ég hef alltaf ver ið
frek ar hand óð en ein hverja stund­
ina þeg ar ég var í heim sókn hjá
ömmu og afa í Reykja vík var amma
að klæða gam alt sófa sett. Á huga­
söm fylgd ist ég með henni og eft ir
það vakn aði á hugi minn á hús gögn­
um og bólstr un. Þeg ar ég flutti frá
Hesti var ég orð in al veg stað ráð­
in í að setj ast á skóla bekk og leggja
stund á bólstr un ar nám. Á þess­
um tíma hafði kennsla í bólstr un
nán ast leg ið niðri í Iðn skól an um í
þrett án ár. Það var ekki einu sinni
hægt að klára nám ið hér á landi svo
skól inn gerði samn ing við skóla í
Dan mörku þang að sem við fór um
og luk um síð ustu önn inni. Meist ari
minn í fag inu er Haf steinn Gunn­
ars son hjá Bólstr ar an um þar sem ég
var á samn ingi, en síð ar fór ég að
vinna hjá Bólst ur verki.“
Tíma rit ið Séð og heyrt tók við tal
við Soff íu fyr ir nokkrum árum þar
sem hún lét hafa eft ir sér að bólstr­
ar ar væru deyj andi stétt. „Þá fékk ég
að heyra það frá kol leg um mín um.
Stétt in er kannski ekki deyj andi en
hún er vissu lega mjög göm ul. Fyr ir
árið 1980 var hins veg ar mjög lít ið
flutt inn af hús gögn um til lands ins
og þá var þetta mjög öfl ug starfs­
stétt. Nú er hún eins og lít il sveit
þar sem all ir þekkja alla. Við fá­
umst að al lega við sér verk efni og
við hald en síð ur við fram leiðslu. Ég
fæst mik ið við við hald á göml um
erfða grip um og þá fylgja hús gögn­
un um oft svo skemmti leg ar og fal­
leg ar sög ur. „Amma gaf mér þetta
sett,“ eða „afi sat alltaf í þess um
stól,“ og svo fram veg is. Hús gögn
í dag eru mörg hver mjög vönd uð
en að mínu mati skipt ir sál in einnig
miklu máli.“
Bólstr un Soff íu frænku
„Verk efni bólstr ara á Ís landi eru
mjög marg breyti leg. Þeg ar ég var í
námi úti í Dan mörku voru marg ir
að sér hæfa sig í á kveðn um teg und­
um af bólstr un á með an við Ís lend­
ing arn ir þurf um vegna smæð ar inn­
ar að geta feng ist við all ar gerð­
ir bólstr un ar,“ seg ir Soff ía og sýn­
ir blaða manni rautt og gam alt sófa­
sett sem hún er með í stof unni hjá
sér. Það er aug ljós lega frá fyrri tím­
um og svo er ein stak lega þægi­
legt að sitja í því. „Sag an á bak við
þetta sett er mjög skemmti leg. Það
var keypt upp úr 1950 í Nor egi á
þeim tíma þeg ar gjald eyr is skömmt­
un var hér á landi. Mað ur inn sem
keypti það hafði ekki feng ið næg­
an gjald eyri fyr ir því öllu svo hann
gat ein ung is keypt sófann, einn stól
og á klæð ið á ann an. Hann lét því
bólstr ara og hús gagna smið smíða
og bólstra ann an eins stól fyr ir sig.
Það eru mjög fáir sem sjá mun á
stól un um.“
Soff ía hef ur aug ljós lega á huga
á göml um hús gögn um og sög un­
um sem fylg ir hverj um grip. Upp
spretta um ræð ur um hvern ig hús­
gagna smíði, bólstr un og inn flutn­
ing ur á hús gögn um var í gamla
tím an um en þá gerðu ís lensk ir hús­
gagna smið ir sér oft ferð ir er lend­
is ein ung is til að skoða hús gögn
sem þeir fram leiddu svo sjálf ir þeg­
ar heim var kom ið. Á þess um tíma
voru stór ar hús gagna fram leiðsl ur
hér á landi en nán ast ekk ert flutt
inn. Soff ía fæst enn við bólstr un
þeg ar hún hef ur laus an tíma og er
bæði með verk stæði heima hjá sér
og síð an vinn ur hún ein staka verk­
efni í Bólst ur verki fyr ir sunn an.
Þess má geta að á ár un um 2003 til
2006 rak hún sitt eig ið verk stæði
fyr ir sunn an sem nefnd ist Bólstr un
Soff íu frænku.
Kom in með tærn ar
aft ur í Borg ar fjörð inn
Eins og áður sagði fluttu þau
Soff ía og Kjart an að Ósi II í á gúst í
fyrra. „Okk ur líð ur mjög vel hérna.
Það má segja að við séum bæði
mikl ar dreif býl istútt ur en Kjart an
er upp haf lega frá Ísa firði. Mér líð­
ur hins veg ar eins og ég sé kom­
in með tærn ar aft ur í Borg ar fjörð­
inn. Við erum þó mun nær Akra­
nesi og ríg ur inn sem ég man eft­
ir frá því í gamla daga er enn til
stað ar. Hneyksl un ar tón má heyra í
rödd um gam alla Borg firð inga þeg­
ar þeir spyrja hvort ég sé í al vöru
flutt upp á Skaga,“ seg ir Soff ía og
hlær.
Út sýn ið frá Ósi er stór kost legt.
Soff ía leið ir blaða mann bak við hús
þar sem við lít um yfir vog inn og
fugla líf ið. Hún seg ir jökul inn oft
ein stak lega fagr an frá þessu sjón­
ar horni og skipt ir hann lit um eft­
ir birtu stigi. Nú er væta og sól til
skipt is og regn bog inn hef ur tek ið
sér ból festu á firð in um. „Mér hef­
ur alltaf þótt svo gott að fara nið ur í
fjöru og finna sjáv ar lykt ina. Héð an
heyr um við hljóð ið í sjón um og það
þyk ir mér mjög nota legt. Í raun­
inni er skrít ið hversu háð haf inu ég
er þar sem ég elst upp lengst inn
í döl um. Ég tengi þetta við fyrstu
árin mín á Sel tjarn ar nesi en fyrstu
árin og minn ing arn ar hafa meira að
segja en fólk ger ir sér grein fyr ir.“
Sér rétt indi að fást við
svona fjöl breytta vinnu
Soff ía hef ur far ið víða og feng­
ist við ým is legt. „Ég er hálf gerð­
ur sígauni og búin að þvæl ast mik­
ið um. „Og hvar býrðu þá núna
Soff ía?“ fær mað ur oft að heyra frá
kunn ingj um sem finn ast ég alltaf
vera að flytja bú ferl um.“
Eins og áður sagði reka þau
Soff ía og Kjart an sam an fyr ir tæk­
ið Djúp tækni sem fæst við verk­
taka vinnu í sjó og vötn um. Þau eru
með al ann ars í því að leggja sæ­
strengi og sér hæfa sig í þeirri vinnu
en einnig sinna þau eft ir liti og við­
haldi á mann virkj um í sjó. „Ég hef
mik inn á huga á þessu og við för um
ósjald an sam an í verk efn in. Í fyrstu
var ég svo lít ið sjó veik en síð an sjó­
ast mað ur þeg ar fram líða stund ir.
Þá er Kjart an einnig að kenna mér
að kafa. Það finnst mér ó trú lega
skemmti legt og hafði mig dreymt
um að læra það í mörg ár. Fyr ir­
tæk ið er að hluta til köf un ar fyr ir­
tæki en Kjart an hef ur unn ið sem
at vinnu kaf ari frá ár inu 1977. Fyr ir­
tæk ið hef ur stækk að og dafn að jafnt
og þétt frá því Kjart an hóf rekst­
ur fyr ir öll um þess um árum síð an,
við erum með bát og all ar til heyr­
andi græjur og nóg af verk efn um.
Eins og gef ur að skilja eru mörg
verk efna okk ar tengd Vest manna­
eyj um. Nafla streng ur Vest manna­
eyja ligg ur í sjón um en eyja menn fá
allt sitt vatn, raf magn og ljós leið ara
frá landi. Þar get ur þó ver ið erfitt
að vinna og mikl ir straum ar. Ég bý
við á kveð in sér rétt indi að fást við
svona fjöl breytta vinnu; bólstr un­
in er inni vinna sem ég hef mik inn
á huga á en svo er þetta úti vinna en
ég er mik il úti mann eskja,“ sagði
Soff ía að end ingu.
ákj
Soff ía Eyrún Eg ils dótt ir fyr ir utan heim ili sitt að Ósi II. Eins og sjá má er það an gríð ar lega fal legt út sýni yfir fló ann.
Kjart an um borð í bátn um sem þau nota í tengsl um við Djúp tækni ehf.
Á milli starfa um borð í bátn um er oft gott að grípa í heklu nál ina.
Hér er Soff ía á samt
Stef áni Víði Mart in
en hann og Kjart-
an hafa unn ið
sam an í um 20 ár.
Í bak grunn má sjá
Bjarn ar ey en Soff íu
þyk ir mjög vænt
um hana. Hún varð
þess heið urs að-
njót andi að fá að
smala þar og rýja
í fyrra sem minnti
hana ó neit an lega
á sveit ina heima í
gamla daga. Fyr ir leik mann líta þess ir stól ar al veg eins út en í raun eru þeir fram-
leidd ir í sitt hvoru land inu.
Soff ía sýn ir
blaða manni
þau verk sem
hún er að fást
við núna í
bólstr un inni.