Skessuhorn - 16.03.2011, Blaðsíða 36

36 MIÐVIKUDAGUR 16. MARS
Til Eng lands fyr ir ferm ingar pen ing ana
Unn ur Valdi mars dótt ir er sókn­
ar nefnd ar for mað ur í Stykk is­
hólms sókn. Hún er fædd og upp­
al in í Reykja vík og fermd ist í Nes­
kirkju 16. apr íl 1967. Það var sr.
Jón Thoraren sen sem fermdi þenn­
an sunnu dag stór an hóp af börn­
um. „ Mamma saum aði alltaf allt á
mig en fyr ir ferm ing una fékk ég föt
úr búð, lík lega í fyrsta sinn,“ seg ir
Unn ur. „Kjóll inn var tek inn und ir
beru stykki eins og kall að er og kápa
í stíl. Þetta var svona ne ongrænt,
al veg svaka lega flott,“ seg ir Unn ur
og skelli hlær. „Auð vit að var einnig
keypt slæða og hansk ar það var al­
veg ó missandi í þá daga. Skórn­
ir voru með bönd um, þykk um sól­
um og hæl um. Ekki pinna hæl ar. Ég
var ekki með sítt hár eins og marg­
ar stelp ur voru á þess um tíma en
fór samt í greiðslu og allt það. Fyr­
ir vik ið þurfti ég ekki að sofa með
rúll ur og skraut ið í hár inu var krans
sem var vaf inn inn í hár ið. Hóp ur­
inn minn var fermd ur fyr ir há deg ið
þannig að þeg ar at höfn lauk fór um
við vin kon urn ar í mynda töku og
svo tók við hin glæsi lega ferm ing­
ar veisla, heima bak að ar kök ur eins
og tíðk að ist þá.“
Marg ir muna eft ir því þeg ar ferm­
ing ar veisl ur voru haldn ar heima þá
lán uðu kon ur á milli húsa í göt unni,
bæði bollastell, bakka, stóla og hvað
sem þurfti. Það var eng in und an­
tekn ing á þess um sið þeg ar Unn ur
fermd ist. „Þær áttu eins bollastell,
mamma og ná granna kona okk­
ar. Þær lán uðu því oft hvor annarri
þeg ar mik ið stóð til. Það var eins
þeg ar ég fermd ist.“
Ekki sér stak ar ósk ir
Unn ur seg ist ekki muna eft ir því
að hafa haft ein hverj ar sér stak ar
ósk ir er kom að ferm ing ar gjöf um.
Það hafi ver ið mjög spenn andi að
fá úr og það fékk hún á samt fyrsta
g u l l h r i n g n u m
með steini, und­
ir kjól með á föst­
um brjósta hald­
ara sem þótti
voða flott og
síð an um 7.500
krón ur í pen ing­
um. „Fyr ir pen­
ing ana fékk ég
síð an að fara ein
til Eng lands að
heim sækja syst­
ur mína. Það var
ó gleym an legt. Ég
flaug til Glas gow
þar sem ég þurfti
að skipta um vél
og flaug það­
an til Manchest­
er. Lík lega hef­
ur ferð in kost að
mun meira, mér
var aldrei sagt
neitt um það,
en pen ing arn ir
voru látn ir duga.
Ég borg aði ekki
meira en þetta.
Eft ir á að hyggja
finnst mér for­
eld ar mín ar hafi
ver ið mjög „kúl“ að láta mig fara
svona eina. Það er nú ekki eins og
fólk hafi al mennt ver ið að ferð ast
á hverj um degi til út landa á þess­
um tíma. En mér fannst ferm ing­
in merki leg ur at burð ur, stund in há­
tíð leg og dag ur inn góð ur.“
Unn ur Valdi mars dótt ir, Reykja vík ur dama sem fermd ist í
Nes kirkju 1967.
Unn ur Valdi mars dótt ir for mað ur sókn ar nefnd ar Stykk is hólms kirkju.
Eirð ar leys ið var kannski fyr ir boði
For mað ur sókn ar nefnd ar í Reyk­
holts sókn er Þor vald ur Jóns son,
bóndi og smið ur í Brekku koti.
Hann er al inn upp í Reyk holti og
fermd ist í Reyk holts kirkju 2. júní
1963 á samt fimm öðr um börn um.
Það var sr. Ein ar Guðna son sem var
prest ur og er Þor valdi sér stak lega
minn is stæð ur. „Séra Ein ar var mjög
skemmti leg ur karl og hafði gam­
an af því að fræða. Meira að segja
fannst mér það þeg ar ég var ung­
ling ur,“ seg ir Þor vald ur bros andi.
„Hann hafði lag á því að koma hlut­
un um vel til skila og brá oft á það
ráð að leika fyr ir mann ef þannig
stóð á. Marg ir hafa heyrt sög una
um kóng inn og bjöllu at ið. En hún
er á þá leið að strák ur nokk ur var að
reyna að hringja dyra bjöllu í húsi.
Kóng ur inn er á rölti þar ná lægt, sér
til burði stráksa, geng ur að hon um
og seg ist skuli lyfta hon um upp sem
og hann ger ir. Strák ur ýtir á bjöll­
una og seg ir svo: Nú þurf um við að
hlaupa. Hann var sem sagt að gera
bjöllu at. Svona sög ur lét séra Ein ar
af mik illi inn lif un.“
Skólp fat an hand hæg ust
Er hálf ur mán uð ur var í ferm­
ingu sit ur Þor vald ur heima að læra
fyr ir ferm ing una. Eitt hvert eirð ar­
leysi er að angra hann svo hann er
alltaf að gera sér er indi fram í eld­
hús. „ Mamma var orð in leið á þessu
enda lausa rápi mínu og seg ir að ég
verði nú að setj ast við og klára. Ég
fer inn með hunds haus og er varla
sest ur þeg ar ég heyri eitt hvert hljóð
og rík fram að nýju. Þá var eld ur
laus í eld hús inu fyr ir ofan elda vél­
ina. Ég lagði ekki í slökkvi tæk ið sem
var stórt og þungt en hafði heyrt að
loka ætti öll um hurð um, sem ég
og gerði, greip síð an skólp föt una
og rauk út til að ná í vatn í drullu­
poll sem var á hlað inu. Um leið
öskr aði ég eins og lung un þoldu,
eld ur, eld ur. Rauk aft ur inn og lét
vaða úr föt unni á eld inn. Fljót lega
dreif að fólk en heim il ið varð eins
og eft ir loft árás, ekki bara af vatn­
inu úr drullu poll in um. Með góðra
manna og kvenna hjálp hafð ist af
fyr ir ferm ingu að gera hús ið veislu­
hæft. Ég man að eld að var í þvotta­
hús inu á með an við gerð ir stóðu
yfir. Þar var líka ver ið að reyna að
koma lífi í past urs lít il lömb og auð­
vit að átti skíta galli heim il is manna
þar sinn stað. En eng um varð nú
meint af þessu. Eft ir á að hyggja
finnst mér stund um að þetta eirð­
ar leysi mitt hafi kannski ver ið ein­
hver fyr ir boði.“
Glæ nýr þús und kall
Dag inn fyr ir ferm ingu fer fólk að
drífa að. Ætt ingj ar tjöld uðu á tún­
inu fyr ir vest an hús ið og allt í einu
var Valdi litli orð inn mið punkt ur at­
hygl inn ar. Þurfti ekki að fara í fjár­
hús in eða sækja mjólk ina, átti bara
frí þenn an dag. Það var ó venju leg
lífs reynsla. „Dag ur inn var bjart­
ur og fag ur og ég fékk verð mæta
hluti sem mig hafði ekki einu sinni
dreymt um. Frá pabba og mömmu
fékk ég sálma bók og úr og var af­
hent hvoru tveggja fyr ir ferm ingu,
sem ekki skemmdi fyr ir. At höfn in
fór fram eins og lög gera ráð fyr­
ir. Ekk ert bar út af. Þeg ar kom að
veisl unni sjálfri fannst mér svo lít­
ið þrúg andi að þurfa að taka á móti
öll um gest un um. Ég man eft ir að
hafa spurt hvað á ætti eig in lega að
segja? Og rull an varð eft ir far andi.
„Kom ið þið blessuð og hjart an lega
vel kom in.“
Gjaf irn ar sitja einnig í minn­
ing unni eink um vegna þess hversu
veg leg ar þær voru að mati Þor­
vald ar. „Frá móð ur systk in um fékk
ég tjald og svefn poka en mynda­
vél og veiði stöng frá föð ur fólk inu.
Svo fékk ég einnig veski með glæ­
nýj um þús und króna seðli frá Hirti
ráðs manni. Það voru ó hemju mikl­
ir pen ing ar þá. Ég hafði rétt að eins
séð svona seð il áður. Sím stöð in var
í hús inu þannig að auð velt var um
vik er kom að skeyt un um, sem ég
fékk tölu vert af. Þau voru öll hand­
skrif uð því að á þess um tíma var
ekki far ið að vél rita skeyt in en ein­
hverj ir góð ir skrif ar ar fengn ir til að
skrifa þau. Skeyt in á ég meira að
segja enn,“ seg ir Þor vald ur Jóns son
Brekku koti.
Þor vald ur Jóns son, eða Valdi í Brekku koti, er for mað ur sókn ar nefnd ar Reyk holts­
kirkju.
Þor vald ur Jóns son er fædd ur og upp al inn í Reyk holti. Hér er hann á tröpp um
Reyk holts kirkju t.v. á samt Bjarna Mar inós syni og Kol beini Andr és syni en þeir
fermd ust árið 1963.