Skessuhorn - 01.06.2011, Blaðsíða 24

24 MIÐVIKUDAGUR 1. JÚNÍ
Sjómannadagurinn
Á bæn um Gröf í fyrr um Breiðu vík­
ur hreppi á sunn an verðu Snæ fells nesi
búa þau Víð ir Her berts son og kona
hans Ragn hild ur Blön dal. Þar er svo
sann ar lega bland að ur bú skap ur því á
bæn um eru um þrjá tíu hest ar og úti­
hús in hýsa neta út gerð hús bónd ans
sem ger ir út neta bát inn Reyni Þór frá
Arn ar stapa. Víð ir get ur því svo sann­
ar lega kall ast út vegs bóndi. Hann er
fædd ur og upp al inn í Nes kaup stað og
byrj aði smá báta út gerð snemma. „Ég
var tutt ugu og eins árs þeg ar ég eign­
að ist fyrsta bát inn og var með hann á
hand fær um en frá því ég var tutt ugu
og fjög urra ára hef ég ekk ert gert ann­
að en stunda sjó á eig in bát um. All ir
hafa þeir bor ið nafn ið Reyn ir Þór.
Alltaf í sama kerf inu
„Ég hef alla tíð ver ið í sama kvóta­
kerfi og ekk ert ver ið að þvæl ast milli
kerfa eins og sum ir hafa gert. Síð an
línu tvöföld un hætti hef ég ein göngu
ver ið með neta út gerð. Ég reri með
línu í tvö föld un inni yfir há vet ur inn
en síð an hún lagð ist af hef ég bara
ver ið neta út gerð, þorska net yfir vet­
ur inn, grá sleppu net á vor in og síð an
skötusels net á haustin fram í nóv em­
ber,“ seg ir Víð ir og bæt ir við að á gæt­
lega hafi geng ið að veiða skötu sel­
inn. Hann er með um tutt ugu tonna
skötuselskvóta og rær svona 5­6 míl­
ur út frá Stap an um en stund um hef ur
hann ver ið með net in á Flák an um og
rær þá frá Rifi. Þar var þá að al veið in
en hér hef ur þetta ver ið svona þokka­
legt. Heild ar kvóti Víð is er um 90
þorskígildistonn og hann seg ist hafa
leigt til sín þorsk fram an af en það
sé ekki hægt leng ur. Síð an hafi hann
alltaf reynt að kaupa ein hvern kvóta
og því hafi afla heim ild ir hans ekk ert
minnk að þrátt fyr ir kvóta skerð ingu.
Gósentíð fyr ir aust an á
ní unda ára tugn um
Ní undi ára tug ur inn var hag stæð ur
Aust firð ing um til smá báta út gerð ar
og um miðj an þann ára tug voru um
120 smá bát ar gerð ir út frá Nes kaup­
stað. Síld var þá inni á fjörð um eystra
og mik ið líf var jafnt inn an fjarða sem
utan. Norð firsk ir smá bát ar öfl uðu vel
á þess um árum en síð an hvarf síld in
sem fyrr og þorsk ur inn með. Úr því
fór að fækka smá bát um Norð firð inga
„Það má segja það að all ir þeir
sem geta hreyft sig á sjó mok­
fiski,“ seg ir Haf steinn Garð ars­
son hafn ar vörð ur í Grund ar firði
sem blaða mað ur hitti í vigt ar­
skúrn um á samt Þórði Magn ús­
syni, sem rek ur lönd un ar fyr ir­
tæk ið Djúpa klett og er jafn framt
verk taki fyr ir fis mark að inn. Þórð­
ur seg ir þá Haf stein vera að al karl­
ana við höfn ina og þeir geri lít­
ið ann að en rífa kjaft. „Hér leys­
um við öll heims ins vanda mál fyr­
ir há degi á hverju degi.“
Haf steinn seg ir tals verð um svif
við höfn ina og strand veiði bát um
hafi fjölg að mik ið en þeirra tími
hafi ver ið svo stutt ur í maí. „Héð­
an eru svo gerð ir út litl ir tog ar ar
og snur voð ar bát ur auk færa bát­
anna á strand veið un um. Um dag­
inn var neta bát ur að róa héð an
með fjöru tíu net og kom með tíu
tonn á dag í land. Þeir höfðu ekki
einu sinni fyr ir því að end ur nýja
net in. Rækj an hef ur hins veg ar al­
veg klikk að en venju lega er þetta
besti tím inn á henni. Það hafa
fjór ir rækju bát ar ver ið að landa
hérna en það hef ur ver ið frek ar
dap urt. Svo eru hér þrír bát ar að
veiða beitu kóng, sem unn inn er
hér á staðn um,“ seg ir Haf steinn.
Ver ið var að landa karfa og
þorski úr Helga SH þeg ar rætt
var við þá fé laga og at hygli vakti
hversu á geng ur máv ur inn var.
Máva rn ir vöpp uðu um á bryggj­
unni og sett ust á kör in til að næla
sér í karfa. Þórð ur sagði nauð­
syn legt að skjóta einn og einn,
þá væri frið ur fyr ir þeim í svo lít­
inn tíma. „Það er stund um nóg
að skjóta bara upp í loft ið til að
fæla þá. Stund um höf um við líka
sett mávs hræ aft an á vagn ana sem
flytja fisk inn og það næg ir líka.“
Þórð ur og fé lag ar hjá Djúpa kletti
sjá um alla lönd un í Grund ar firði
auk mark að ar ins. „Fyr ir tæk ið er
nefnt eft ir eina staðn um sem ég
fékk nokkurn tíma fisk á, á skaki,“
seg ir hann. Þórð ur seg ir tals­
verðu land að á mark að í Grund­
ar firði þótt fyr ir tæk in séu bæði
með út gerð og vinnslu. „Þau láta
líka tals vert frá sér á mark að, sem
hent ar ekki í vinnslu hverju sinni,“
seg ir hann og Haf steinn bæt ir við
að G.Run hafi þurft að senda tals­
vert af stærsta þorsk in um frá sér
á mark að þar sem hann sé of stór
fyr ir fisk vinnslu vél arn ar þar.
hb
Öll heims ins vanda mál
leyst fyr ir há degi
Þórð ur og Haf steinn í vigt ar skúrn um í Grund ar firði.
Víð ir Her berts son út vegs bóndi á Gröf á Snæ fells nesi
Vel tek ið af Snæ fell ing um strax í uppafi
og í dag eru þeir ör fá ir. „Núna eru
þeir nán ast all ir bún ir að leggja upp
laupana á Norð firði,“ seg ir Víð ir sem
var einn af þeim sem hleyptu heim­
drag an um á þess um árum. Hann
fékk sér stærri bát og vor ið 1991 fór
hann vest ur með land inu og ætl aði í
fyrstu að róa við ann an mann með
línu frá Suð ur nesj um.
Af drifa rík frétt
í Mogg an um
„Svo þeg ar ég var kom inn suð ur
las ég það í Mogg an um að gott fiskirí
væri í Breiða firð in um og ég sló til. Ég
hringdi vest ur í Ó lafs vík og gat feng­
ið ver búð ar pláss þar. Við feng um
beitta lín una fyr ir okk ur og héld um
vest ur. Fór um ekki lengra en að Mal­
ar rifi og lögð um þar lín una. Auð vit að
þekkti ég ekk ert til stað hátta og vissi
ekk ert um nein mið. Þeg ar við vökn­
uð um í birt ingu til að draga lín una
sá ég Snæ fells nes í fyrsta sinn og það
frá sjó. Við vor um að fá þarna tvö til
þrjú tonn í róðri og ég flutti al veg til
Ó lafs vík ur þar sem ég bjó fyrstu árin
hér á Snæ fells nes inu.“
Ó lafs vík, Mal ar rif
og Gröf
Víð ir seg ir að ekki hafi ver ið erfitt
að hefja út gerð frá Ó lafs vík. Heima­
menn hefðu tek ið hon um vel og
hann hafi alls ekki fund ið fyr ir því
að þeim þætti hann ein hver að skota­
hlut ur sem væri að ráð ast inn á þeirra
mið. Frá Ó lafs vík lá leið Víð is svo að
Mal ar rifi, þar sem hann bjó í þrjú ár.
„Pét ur Pét urs son á Bárði SH hafði
búið þar en flutti sig svo á Arn ar stapa
þar sem hann byggði hús. Ég fékk þá
hús ið á Mal ar rifi leigt. Svo frétt um
við af því árið Gröf væri til sölu og
keypt um hana árið 1998 og höf um
ver ið hér síð an. Það er hent ugt að
vera svona stutt frá höfn inni á Arn­
ar stapa, að eins í nokk urra mín útna
fjar lægð. Hér er líka nóg af úti hús um
svo pláss ið fyr ir veið ar fær in og það
sem fylg ir út gerð er nóg.“
Víð ir seg ir að nokkr ar roll ur hafi
fylgt með í kaup un um en hann hafi
eft ir tvö ár hætt með þær. „Ragn­
hild ur harð bann ar mér að hafa sauð­
fé og seg ir það bara verða til þess að
ég verði enn lat ari að koma suð ur til
henn ar, en hún er bóka safns fræð ing­
ur og vinn ur í Reykja vík á vetr um og
býr þar þá.
Hesta mað ur allt frá
barnsæsku
Hest ar hafa fylgt Víði frá barn­
æsku á Norð firði og svo er enn. Þar
var hann með hesta og þeir eru eitt­
hvað um þrjá tíu á Gröf núna. Í sum­
ar ætla þau Ragn hild ur í hesta ferð ir
um Löngu fjör ur með út lenda ferða­
menn, sem eru um leið í gist ingu
og fæði hjá þeim viku í senn. „ Þetta
verða fá menn ir hóp ar, svona 8­10
manns og nú fer ég að und ir búa þær
ferð ir eft ir að vera bú inn að taka upp
grá sleppu net in. Þeir fyrstu fara að
koma.“
Bræla í þrjár vik ur á grá­
slepp unni
Víð ir var einmitt ný bú inn að taka
upp grá sleppu net in þeg ar spjall að
var við hann. Hann seg ir grá sleppu­
ver tíð ina hafa byrj að vel þetta vor­
ið. „ Fyrsti hálfi mán uð ur inn var fínn
og eft ir hann vor um við komn ir með
rúm ar fimm tíu upp salt að ar tunn­
ur af hrogn um. Svo komu bara þrjár
vik ur í brælu. Þá tók um við upp og
lögð um svo aft ur þeg ar fimm dag ar
voru eft ir af þess um fimm tíu sem við
mátt um hafa, þá var veið in að mestu
búin hérna, svo þetta varð svo lít ið
endaslappt.“
Grá leppu út gerð ar menn á kveða
sjálf ir hvenær þeir byrja ver tíð og
mega síð an vera með net í sjó næstu
50 daga á eft ir. Þeir mega ekki draga
frá þá daga sem þeir taka upp net in.
Víð ir er þó ekki svo ó sátt ur við það
þrátt fyr ir að hafa tap að þrem ur vik­
um úr að þessu sinni. „Þótt marg­
ir vilji lengja þetta núna út af verð­
inu þá geng ur það ekki. Það verð­
ur að stýra þessu út af mark aðn um.
Auð vit að er súrt að fá þessa brælu.
Vissu lega eru marg ir til sem vilja
veiða þetta fyr ir nán ast ekki neitt en
það geng ur ekki. Það verð ur að vera
eitt hvert verð fyr ir þetta. Við feng­
um sama verð núna og í fyrra og lík­
lega helst það. Nú er tal að um að það
geti jafn vel hækk að út af lé legri tíð.
Það má ekki skemma þenn an mark­
að með of fram boði. Við verð um að
byrja ver tíð mjög snemma hérna á
Arn ar stapa því grá slepp an hverf ur af
mið un um hér svo fljótt. Fyrsta hálf an
mán uð in er grá slepp an á mið un um
okk ar hér en þá geng ur hún úr, eins
og sagt er hér, sem er í aust ur, en sú
átt er bara ekki not uð hérna í dag legu
tali. Grá slepp an er mun erf ið ari við
að eiga hér en bæði fyr ir þá sem gera
út frá Akra nesi og fyr ir vest an okk­
ur. Mýr arn ar og Breiða fjörð ur inn er
miklu betra svæði til grá sleppu veiða.
Skaga menn irn ir Eið ur á Ísak og Fíi á
Keili gera það gott á grá slepp unni ár
eft ir ár enda geta þeir val ið um hvert
þeir fara. Skástu ver tíð arn ar hér gefa
10­12 tonn af hrogn um.“
Lít il tengsl aust ur
nú orð ið
Sem fyrr seg ir er Víð ir fædd ur og
upp al inn í Nes kaup stað, sem gjarn­
an var köll uð „ Litla Moskva,“ vegna
ára tuga meiri hluta sós í alista í bæj ar­
stjórn þar. Hann seg ir þó ekki vera
póli tísk ur flótta mað ur það an og eng­
an á huga hafa á póli tík. For eldr ar
hans voru þau Her bert Jóns son, sem
nú er lát inn, og kona hans Ragn heið­
ur Stef áns dótt ir. Víð ir á tvær hálf­
syst ur og og tvo al bræð ur. Hann
seg ist ekki halda mikl um tengsl um
aust ur á firði leng ur. „Í raun inni eru
tengsl in við Norð fjörð allt of lít il og
ég hef ekki rækt að þau nógu vel, það
er helst að einn og einn Nor firð ing­
ur hafi rek ið nef ið hér inn ef hann á
leið um,“ seg ir Víð ir Her berts son,
Norð firð ing ur sem fyr ir löngu er
orð in rót gró inn Snæ fell ing ur, enda
var hon um svo vel tek ið í upp hafi að
eng in á stæða er til að fara það an.
hb
Víð ir í báti sín um Reyni Þór í höfn inni á Arn ar stapa.
Á spjalli við Reim ar hafn ar vörð á Stap an um.
Víð ir á hlað inu heima í Gröf en þar má með sanni segja að sé bland að ur bú skap ur.
Víð ir á leið heim á bláa bíln um með grásleppu net in.