Skessuhorn - 01.06.2011, Blaðsíða 31

31MIÐVIKUDAGUR 1. JÚNÍ
Sjómannadagurinn
Sjómenn
til hamingju með daginn!

Afgreiðslutímar:Virka daga 9–18Laugardaga 10–14Sunnudaga 12–14
Öll þjónusta við skip og báta með lyf
og hjúkrunarvörur.
Smiðjuvellir 32 -300 Akranes -Sími 431 5090 -Fax 431 5091 -www.apvest.is
keypt um kvóta til að kom ast á
þorska net og síð an vor um við alltaf
að kaupa kvóta smátt og smátt til að
við gæt um stækk að við okk ur. Svo
komu stöðug ar skerð ing ar á kvóta
og við keypt um alltaf kvóta á móti
til að mæta þess um skerð ing um.
Árið 1989 skildu leið ir með okk­
ur fé lög un um og Guð mund ur fór í
eig in út gerð. Við hjón in stækk uð­
um við okk ur og við vor um bún­
ir að byggja okk ur það vel upp að
við vor um komn ir með 200 tonna
bát og rúm 500 þorskígildistonn
til að veiða. Þetta var árið 2006 og
þessi út gerð gekk bara vel en svo
kom 30 pró senta skerð ing kvóta
árið 2007 þannig að þau hund rað
tonn af kvóta, sem við keypt um árið
áður hurfu á einu bretti. Skuld irn­
ar vegna kvóta kaupanna stóðu hins
veg ar eft ir. Ég er svo sem ekk ert
ó sátt ur við þetta og lít á þetta eins
og hverja aðra sveiflu í nátt úr unni.
Hins veg ar var okk ur lof að að þeg ar
á stand ið í sjón um lag að ist þá yrði
okk ur bætt þetta upp. Geir Haar­
de for sæt is ráð herra og Ingi björg
Sól rún lof uðu því þá að þetta kæmi
til baka þeg ar auk ið yrði við kvóta
á ný. Ég trúi því enn að við fáum
þetta til baka, þrátt fyr ir allt sem ég
heyri af núna.“ Guð brand ur seg­
ir að orð skuli standa hjá þeim sem
vilji láta taka sig al var lega.
Úr 200 tonna báti
í 30 tonna bát
Þeg ar kvóta skerð ing in kom árið
2007 var út gerð in hjá Guð brandi
með 200 tonna bát og ell efu menn
í vinnu. „Svo kom hrun ið 2008 og
við seld um þenn an 200 tonna bát
til Nor egs og keypt um 30 tonna bát
frá Kefla vík, sem hét Happa sæll og
er mjög góð ur bát ur og hef ur nafn­
ið Arn ar í dag. Með þessu fækk­
aði starfs mönn um úr ell efu nið ur í
fjóra.“
Núna er Arn ar ein göngu gerð­
ur út á neta veið ar. „Frá sept em ber
til jóla erum við á skötuselsveið­
um og frá jan ú ar og fram til fyrsta
júní erum við á þorska net um. Við
erum með um 350 þorskígildistonn
í dag. Við leigj um til okk ar kvóta
og við erum með ýsu kvóta og aðr­
ar teg und ir sem við skipt um út fyr­
ir skötu sel þannig að þeg ar árið
er búið hafa ver ið veidd um 400
þorskígildistonn.“ Guð brand ur
seg ir skötu sel inn hafa gef ið vel af
sér allt þar til í fyrra er verð ið féll
á mark aði.
Mik ill fisk ur og fljót legt
að ná hon um
Guð brand ur seg ir út gerð ina
ganga með þeim kvóta sem hún
hafi. „ Þetta er hins veg ar eng in
nýt ing á fjár fest ing unni og tækj um
sem við erum með. Við erum að
róa svona sjö daga í mán uði og það
er fá rán lega lít ið en gert til þess að
kvót inn dugi í níu mán uði á ári.
Það er svo mik ill fisk ur hérna að
ég man aldrei eft ir öðru eins. Síð­
ustu þrjú ár hef ur ver ið svo mik­
ill fisk ur hér í Breiða firði að það er
með ó lík ind um. Ég get nefnt sem
dæmi síð ustu neta ver tíð hjá okk ur.
Hún slær öll met. Við veidd um 350
tonn af þorski upp úr sjó og not uð­
um til þess 55 net. Það held ég að
hafi ekki gerst áður. Fyr ir nokkrum
árum þótti eðli legt að nota eitt net
á tonn og sam kvæmt því hefð um
við átt að nota 350 net. Við byrj­
uð um með 40 net í sjó en skipt um
svo út 15 net um. Einn dag inn þeg­
ar við feng um 24 tonn sagði ég við
strák ana að við tækj um helm ing inn
af net un um í land svo við gæt um átt
ró leg an dag dag inn eft ir. Það gerð­
um við en þeg ar við dróg um næsta
dag voru 19 tonn í 20 net un um.
Það er bók staf lega allt fullt af fiski
þótt fiski fræð ing arn ir sjái það ekki
í ex eln um.“
At vinnu sjó menn at­
vinnu laus ir og hin ir fá
að veiða
Guð brand ur seg ir skrít ið að þeg­
ar all ir at vinnu menn í fisk veið um
séu að verða at vinnu laus ir vegna
kvóta leys is, sé reynt að þvinga í
gegn ný lög um strand veið ar fyr­
ir hobbýkarla sem séu upp til hópa
gaml ir kvóta karl ar sem eru bún­
ir að selja allt frá sér. „Ég segi það
enn og aft ur að gam an væri að vita
hvað an þeir koma sem eru að fá
þessi strand veiði leyfi. Eru þetta
fyrr ver andi kvóta karl ar eins og ég
held fram eða eru þetta menn sem
eru ný lið ar í grein inni? Það held
ég ekki en þessu þarf að svara. Ég
benti Jóni Bjarna syni sjáv ar út vegs­
ráð herra á það á síð asta ári, þeg­
ar hann kom hing að í Hólm inn,
að það væru ekk ert nema fyrr um
kvóta karl ar á strand veið um. Hann
sagð ist hafa fund ið einn ný liða hér
í Stykk is hólmi og ég sam þykkti það
og sagði hon um, að sá væri fast­
eigna sali í Hafn ar firði en þetta get­
ur hafa breyst núna, ég veit það
ekki.“
Ný lið ar fái á kveð inn
kvóta
Hann seg ist hafa aðra sýn á
hvern ig byggja eigi upp ný lið un
í út gerð. „Það þarf að vera ný lið­
un og það er til önn ur leið en þessi
strand veiði því ung ir menn geta
ekki svo létt keypt báta í sam keppni
við feit ar banka bæk ur brask ara til
að stunda strand veið arn ar. Ég vil
inn kalla strand veiði pott inn og mér
er al veg sama hvort hann er 6.000
tonn eða 10.000 tonn. Þetta þarf að
vera á kveð inn pott ur. Í ný liða pott­
inn eiga eng ir að fara nema þeir sem
hafi ver ið lög skráð ir á skip í fimm
ár og vilja því gera sjó mennsku að
at vinnu sinni. Þeir mega fá út hlut­
að 100 tonn um á mann í fimm ár án
end ur gjalds. Á þess um fimm árum
eiga þeir að geta tek ið út úr rekstr­
in um 20­30% til að byggja sig upp
og kaupa kvóta. Það eiga eng ir, sem
eru bún ir að selja sig út úr grein inni
á síð ustu 20 árum, að kom ast þarna
að. Þetta kalla ég raun veru lega ný­
lið un, að hleypa ung um mönn um,
sem vinna í grein inni, að henni.
Segj um sem svo að þrír ung ir menn
taki sig sam an og hafi100 tonn hver
og kaupi sam an bát. Þetta geta ver ið
skip stjóri, vél stjóri, há seti eða stýri­
mað ur. Þeir hafa sam an lagt góð an
rekstr ar grund völl fyr ir því að gera
út 20 tonna bát. Þetta er hægt og
miklu betra en að láta 800 menn
þvæl ast út um all an sjó án nokk­
urr ar fram tíð ar til að veiða ein hver
6.000 tonn. Við eig um að láta ungu
sjó menn ina okk ar, sem vilja gera
þetta að at vinnu sinni, njóta þess en
ekki gamla sæ greifa og æv in týra­
menn utan grein ar inn ar eins og nú
er,“ seg ir Guð brand ur Björg vins­
son skip stjóri og út gerð ar mað ur í
Stykk is hólmi.
Ein spurn ing í lok in
Guð brand ur seg ir að lok um að
sig langi til að leggja eina spurn­
ingu fyr ir les end ur:
„Hvor er sæ greifi, sá sem seldi
kvót ann og á feita banka bók, eða sá
sem keypti kvót ann og vinn ur við
að borga nið ur skuld irn ar af kaup­
un um?“ ­ Svari nú hver og einn.
hb
Frá Stykk is hólms höfn.