Skessuhorn - 02.11.2011, Blaðsíða 18

18 MIÐVIKUDAGUR 2. NÓVEBER
Ævar Þór Bene dikts son leik ari
og Borg firð ing ur hef ur haft í nógu
að snú ast frá því hann út skrif að­
ist sem leik ari frá Lista há skóla Ís­
lands vor ið 2010. Hann tek ur þátt
í ýms um upp setn ing um í Þjóð leik­
hús inu í vet ur, hef ur skrif að tvö út­
varps leik rit og gef ið út tvær bæk­
ur á jafn mörg um árum. Blaða mað­
ur náði tali af Æv ari að lokn um
æf ing um í Þjóð leik hús inu í síð ustu
viku og spurði út í vel gengn ina,
skrift irn ar og eft ir minni leg hlut­
verk.
Masterskúrs í leik list
Ævar var að koma af einni af
fyrstu æf ing un um á Heims ljósi,
stór verki Hall dórs Lax ness og jóla­
sýn ingu Þjóð leik húss ins í ár, þeg ar
við hitt um hann. Kjart an Ragn ars­
son, oft kennd ur við Land náms­
setr ið í Borg ar nesi nú í seinni tíð,
leik stýr ir verk inu. Ævar fer bæði
með nokk ur hlut verk í sýn ing unni
á samt því að starfa sem að stoð ar­
mað ur Kjart ans. „ Þessi upp setn ing
er mik ill skóli fyr ir mig,“ byrj ar
Ævar er við kom um okk ur fyr ir á
kaffi húsi í mið bæ Reykja vík ur. „Að
fá að vera hin um meg in við borð ið
og fylgj ast með lands lið inu í leik­
list, eins og til dæm is Birni Thors
og Hilmi Snæ sem fara með að al­
hlut verk in í sýn ing unni, er líkt og
að taka masterskúrs í leik list. Síð an
sit ég yfir Kjart ani eins og svamp ur
og reyni að taka inn eins mik ið og
ég get. Þar sem ég skrifa þó nokk­
uð sjálf ur er einnig mjög lær dóms­
ríkt að fylgj ast með hvern ig hann
tek ur þess ar fjór ar bæk ur og breyt­
ir í hand rit.“
Leik ur fyr ir
alla ald urs hópa
Ný ver ið skrif aði Ævar und ir árs­
samn ing við Þjóð leik hús ið en var
verk efna ráð inn strax að lok inni út­
skrift. „Ég kann mjög vel við mig í
Þjóð leik hús inu og fæ að gera mjög
fjöl breytta og skemmti lega hluti.
Auk Heims ljóss og Ves al ing anna,
sem frum sýnd ir verða eft ir ára­
mót, er ég að leika í Sögu st und­
inni í vet ur þar sem við bjóð um
börn um í elstu deild um leik skóla
í leik hús ið. Leik rit ið sem sýnt er
að þessu sinni skrif aði leik stjór inn,
Frið rik Frið riks son, á samt mér
og Þór unni Örnu Krist jáns dótt­
ur bekkj ar syst ur minni úr LHÍ.
Þá höf um við einnig ver ið með
fræðslu skemmt un ina Hvað ef? fyr­
ir ung linga á ein um af minni svið­
um leik húss ins. Þannig hef ur mér
gef ist tæki færi til að leika fyr ir alla
ald urs hópa hjá Þjóð leik hús inu.
Ég hef ver ið hepp inn með að
hafa mik ið að gera eft ir út skrift.
Það besta fyr ir ný út skrif að an leik­
ara er að fá að leika og leika mik ið.
Leik list in er að vissu leyti nán ast
eins og vöðvi eða í þrótt. Því meiri
æf ingu sem þú færð því betra.“
Leik list ar bakt er í an
Ævar er al inn upp á Stað í Borg ar­
firði, son ur Benna Lín dal og Siggu
Æv ars og hann seg ir að snemma
hafi kom ið í ljós að hann tæki ekki
við bú inu. En hvern ig kvikn ar leik­
list ar á hug inn í sveit inni? „Það var í
raun inni tvennt sem kveikti á hug­
ann. Í fyrsta lagi hef ur mig lang að
til að tal setja teikni mynd ir frá því
ég man eft ir mér. Ég var svo hepp­
inn að fá þann draum upp fyllt an í
fyrra og það er al veg jafn skemmti­
legt og ég hafði í mynd að mér. Í
öðru lagi þá átti ég Litlu hryll ings­
búð ina á kassettu og hlust aði á hana
þar til hún eyði lagð ist. Sem bet ur
fer hafði ég búið til af rit en eyði­
lagði það líka á of mik illi hlust un.
Þarna mátti sjá fyrstu smi tein kenn­
in af leik list ar bakt er í unni og síð an
þá hef ur það bara versn að.
Yngri bróð ir minn hef ur einnig
ver ið að leika og skrifa og við erum
stund um spurð ir hvað an við höf­
um þetta. For eldr ar okk ar eru bæði
mjög list rænt þenkj andi og þar
ligg ur hund ur inn graf inn. Pabbi
hef ur gef ið út bæk ur og mynd bönd
um hesta mennsku og mamma hef­
ur alla tíð teikn að mjög mik ið,
þannig að það er ekki langt að sækja
þetta.“
Grunn skóla ár un um var var­
ið í Varma lands skóla utan eins árs
sem Ævar fylgdi fjöl skyldu sinni
að Hól um í Hjalta dal. Að loknu
grunn skóla prófi lá leið in norð­
ur í Mennta skól ann á Ak ur eyri.
„Það var svo gam an á Hól um að ég
hugs aði með mér að því norð ar sem
ég færi því skemmti legra yrði. Þar
reynd ist ég sann spár. Fé lags líf ið í
skól an um er mjög gott og ef mað­
ur hef ur á huga get ur mað ur troð­
ið sér í allt mögu legt. Þarna lék ég
til dæm is í fyrsta sinn í leik sýn ingu
sem var sýnd oft ar en einu sinni,
sem var mik il upp lif un.“
Glósu bók Æv ars
vís inda manns
Eft ir út skrift að norð an flyt ur
Ævar suð ur en varð þó að bíða heil­
an vet ur áður en hann gat sótt um
í Lista há skól ann. Hann á kvað því
að sækja um vinnu sem gæti orð­
ið hon um að gagni síð ar meir og
hóf að starfa sem leik muna vörð­
ur í Borg ar leik hús inu og sá um
leið um barna þátt inn Vit ann hjá
Rík is út varp inu. „ Nokkrum árum
seinna kom nýr barna þátt ur á Rás
1, Leyni fé lag ið. Þeg ar önn ur þátta­
stjórn enda þess þátt ar varð ó létt var
ég beð inn að leysa hana af. Ég á kvað
því að búa til karakt er fyr ir þátt inn
og þannig varð Ævar vís inda mað ur
til,“ rifj ar Ævar upp en hann óraði
ekki fyr ir því hve vin sæll vís inda­
mað ur inn yrði. Leyni fé lag inu var
nefni lega boð ið að koma í Stund­
ina okk ar í sjón varp inu og leist
Björg vini Franz svo vel á Ævar að
hann bauð hon um að vera reglu leg­
ur gest ur í þætt in um. Þetta er núna
þriðja árið í röð þar sem Ævar vís­
inda mað ur er með reglu leg innslög
í þætt in um og í síð ustu viku kom
Glósu bók Æv ars vís inda manns í
bóka versl an ir. „ Þetta var hug mynd
sem hafði ver ið í koll in um á mér í
ein hvern tíma. Ég vildi skrifa bók
sem ég hefði sjálf ur haft gam an af
sem krakki. Hún er stút full af til­
raun um, upp lýs ing um um ým is leg
furðu leg fyr ir bæri og svo með sér­
kafla um hluti sem búið var að lofa
okk ur í bíó mynd um og skáld sög um
en komu aldrei. Seinni hluti bók­
ar inn ar eru bréf sem ég hef feng ið
send frá krökk un um sem hafa fylgst
með mér í Stund inni okk ar og svo
er líka spjall að við ís lenska vís inda­
menn.“
Helst í hend ur
En þetta er þó ekki fyrsta bók in
sem Ævar gef ur út, því á síð asta ári
gaf hann út smá sagna safn ið Stór­
kost legt líf herra Rós ar og fleiri
sög ur af ó trú lega venju legu fólki,
en bók in var með al ann ars styrkt
af menn ing ar ráði Borg ar byggð­
ar. „Þá bók skrif aði ég á með an ég
var í Lista há skól an um,“ seg ir Ævar
að spurð ur um fyrstu út gáf una. „Ég
var að prófa að vinna eft ir að ferð
sem ég lærði þar, það er að vinna
eft ir á kveðn um regl um sem ég setti
sjálf um mér. Fyrsta regl an var að
ég sett ist nið ur á Kaffi tári á Banka­
stræti á hverj um morgni fyr ir skóla
og skrif aði í einn klukku tíma. Önn­
ur regla var að ég mátti ekki á kveða
neitt fyr ir fram og sú þriðja að ég
varð alltaf að skrifa að minnsta
kosti eina blað síðu. Mér tókst
þetta í rúm lega fimm tíu daga en
varð þá frá í mán uð vegna lungna­
bólgu. Það sem ég klikk aði á í þessu
ferli var að ég vakn aði mun fyrr
en venju lega á morgn anna en fór
þó aldrei fyrr að sofa,“ seg ir Ævar
hálf skömmustu leg ur. ,,Ef ein hver
vill leika þetta eft ir verð ur sá hinn
sami að taka svefn með í reikn ing­
inn,“ bæt ir hann við og bros ir. Að
þessu loknu safn aði hann sam an
bestu sög un um og hafði sam band
við skálda­ og út gáfu fé lag ið Nyk ur
sem gaf bók ina út.
Ævar seg ir leik list ina og rit störf­
in hald ast mjög vel í hend ur. „Sem
leik ari er ég stöðugt að pæla í per­
són unni og per sónu sköp un er líka
mik il væg ur hluti af skrif um. Þá er
einnig mjög gott að fá stund um
smá hvíld frá leik list inni og setj ast
nið ur með sjálf um mér og skapa.“
Drap for set ann
Á samt bóka skrif un um hef ur
Ævar einnig skrif að nokk ur leik­
verk. Það fyrsta var söng leik ur inn
Ríg ur inn sem hann skrif aði á samt
fé laga sín um og var sett upp á veg­
um fram halds skól anna á Ak ur eyri
árið 2005. Þá hef ur hann skrif­
að tvö út varps leik rit, ann ars veg ar
Ná föl sem not að var sem apr ílgabb
á Rík is út varp inu í ár og hins veg ar
Í mynd að ar af stæð is kenn ing ar sem
frum flutt verð ur á næsta ári. Ævar
seg ir Út varps leik hús ið oft van met­
ið en ekk ert ann að leik hús á Ís landi
kem ur með fleiri ný ís lensk verk á
ári.
„Ná föl fór í loft ið sam tím is á Rás
1 og 2 og var verk ið kynnt líkt og
nýr út varps þátt ur. Þetta var týpísk­
ur FM957 út varps þátt ur, sem var
allt í lagi, en skaut hlust end um Rík­
is út varps ins þó skelk í bringu. Í
fyrstu var þátta stjórn and inn mjög
hress og var með alls kyns leiki þar
sem mað ur gat hringt inn og unn­
ið alls kon ar drasl, en þeg ar leið
á þátt inn fóru að ber ast frétt ir af
upp vakn inga far aldri í Reykja vík og
var Ó laf ur Ragn ar Gríms son með­
al ann ars ét inn í beinni í sér stök um
neyð ar frétta tíma. Það voru marg ir
sem hringdu inn; hlust end ur Rás­
ar 1 hringdu og hneyksl uð ust yfir
þess um við bjóð sem væri ver ið að
út varpa á með an hlust end ur Rás ar 2
reyndu að vinna mynda vél ar. Einn
hringdi frek ar ó hress og heimt aði
að fá að ræða við út varps stjóra því
hann hafði nærri því feng ið hjarta­
á fall þeg ar hann hélt að for seti vor
væri dá inn,“ sagði Ævar og við ur­
kenndi að leik rit ið minnti ó neit an­
lega á The War of the Worlds eft ir
Or son Welles.
Hann seg ir Í mynd að ar af stæð­
is kenn ing ar þó vera á öðr um nót­
um. „Verk ið varð til út frá setn ingu
sem ég fékk í haus inn einn dag inn:
„Ég var 16 ára gam all þeg ar ég átt­
aði mig á að ég væri í mynd un besta
vin ar míns.“ Þetta er saga um vin­
áttu, í mynd aða og raun veru lega.“
Komst ekki strax
inn í LHÍ
Eins og fram hef ur kom ið út­
skrif að ist Ævar frá leik list ar deild
Lista há skóla Ís lands vor ið 2010,
en hann komst þó ekki inn í skól­
ann í fyrstu til raun. „Það var tölu­
vert, en nauð syn legt, sjokk,“ seg­
ir hann. „Við vor um 18 eft ir og þar
af átta sem komust inn. Ég man
að ég fór með bréf ið í göngutúr í
Kópa vog in um og ætl aði aldrei að
þora að opna um slag ið. Eft ir á að
hyggja var höfn un in ör ugg lega það
hollasta sem hef ur kom ið fyr ir mig.
Það er öll um hollt að fá stund um
„nei“ í líf inu. Eft ir sorg ar ferl ið sem
fylgdi nei­inu fór ég yfir það sem
hafði klikk að í á heyrn arpruf un um
og reyndi að bæta mig áður en ég
sótti um aft ur að ári. Ég trúi því að
það sé á stæða fyr ir öllu. Bekk ur inn
sem ég lenti í var mjög sam rýmd ur
og við smull um ó trú lega vel sam an.
Þetta eru bestu vin ir mín ir í dag og
fyr ir það er ég mjög þakk lát ur.“
Vel gengni Æv ars hef ur ekki lát ið
á sér standa frá því hann út skrif að ist
úr LHÍ og marg ir muna ef laust eft­
ir hon um úr sjón varps þátta röð inni
Dag vakt inni sem sýnd var á Stöð 2
haust ið 2008. Þar lék hann sveita­
strák inn Óðin sem vakti eft ir minni­
lega að dá un Ge orgs Bjarn freð ar­
son ar sem leik inn var af Jóni Gnarr
borg ar stjóra Reykja vík ur.
Hinn ein lægi Óð inn
En hvern ig land aði Ævar þessu
hlut verki? „Í auka efn inu sem fylg­
ir Dag vakt inni á DVD seg ist Ragn­
ar Braga son leik stjóri hafa séð mig
fyrst á Prik inu og fannst ég vera
með mjög „sér stakt út lit“, eins og
hann orð aði það. Að sjálf sögðu tek
ég því sem hrósi,“ seg ir Ævar og
glott ir út í ann að. „Þá vissi hann
reynd ar ekki að ég væri leik ari.
Hann kom síð an og kenndi að eins
uppi í skóla, sá mig þá aft ur og bauð
mér hlut verk ið. Ég var ný kom inn
með spang ir á þess um tíma en hafði
dreg ið það á lang inn í nokk ur ár að
fara í tann rétt ing ar. Fannst held­
ur hall æris legt að vera með spang­
ir, kom inn yfir tví tugt. Þar sem við
vor um í fram komu banni á þess um
tíma í skól an um virt ist þetta til val­
inn tími til að láta loks ins verða að
þessu. Nokkrum vik um síð ar var
fram komu bann inu aflétt og ég full­
viss um það að ég myndi aldrei geta
leik ið nokkurn skap að an hlut með
þetta víra virki í kjaft in um. Það kom
þó ekki að sök því spang ir hent­
uðu Óðni bara nokk uð vel,“ seg­
ir Ævar og hlær. Að spurð ur hvort
ekki hafi ver ið erfitt að tengj ast per­
són unni seg ir Ævar að svo hafi ekki
ver ið: „Ég leit aldrei á það sem svo
að Óð inn væri hommi. Hann var
bara rosa lega ein læg ur, ekk ert nema
hjart að og smá væg is gelgja í þokka­
bót. Svo er auð vit að ým is legt gert
til að koma sér í karakt er; ég skrif aði
með al ann ars geisla disk frá Óðni til
Ge orgs og stofn aði MySpace síðu
und ir nafni Óð ins þar sem ég spjall­
aði við alls kon ar fólk.“
Leik list in og rit störf in hald ast mjög vel í hend ur
Spjall að við Ævar Þór Bene dikts son leik ara
Ævar Þór Bene dikts son.
Glósu bók Æv ars vís inda manns.
Ljósm. Lalli Sig. Hönn un. Hrafn
Gunn ars son.
Stór kost legt líf herra Rós ar og fleiri
sög ur af ó trú lega venju legu fólki.
Upp setj ari: Ómar Hauks son.