Skessuhorn - 25.07.2012, Page 24

24 MIÐVIKUDAGUR 25. JÚLÍ
Leir 7 ehf. nefn ist ker am ik fyr ir tæki
sem stofn að var í Stykk is hólmi árið
2007 af Sig ríði Erlu Guð munds­
dótt ur, en þang að flutt ist hún
á samt eig in manni sín um, Gunn­
ari Ein ars son, fyr ir nokkrum árum.
„Son ur okk ar býr hér einnig með
fjöl skyldu sinni svo að það eyk ur
á nægj una við að búa hér. Við eig­
um líka eyj ar hér í grennd inni, sem
skýr ir að ein hverju leyti af hverju
þessi stað ur varð fyr ir val inu hjá
okk ur.“
Meg in mark mið Leir 7 er að
fram leiða vör ur, bæði nytja hluti
og list muni, úr ís lensk um leir sem
kem ur frá Ytri­Fagra dal á Skarðs­
strönd í Dala sýslu. Þar er að finna
eitt af helstu leir svæð um lands ins
og því er ekki langt að fara með
hrá efn ið í vinnu stofu Sig ríð ar Erlu
í Stykk is hólmi.
„Leir - ég á nú fullt
af hon um!“
Sig ríð ur Erla hef ur í ár anna rás við­
að að sér þekk ingu á ís lenska leirn­
um og afl að sér fjöl þættr ar reynslu
af því að vinna með hann. „Það
var svo sem ekki auð velt að byrja
á þessu,“ seg ir hún, en það kost­
aði hana eins og hálfs árs vinnu að
ná að þróa úr leirn um frá Fagra dal
fljót andi leirmassa sem hún steyp ir
nú og mót ar úr ýmsa hluti, svo sem
kaffi­ og te bolla, öl krús ir, leir potta,
fiska diska, tómata þroskara, sus hi­
diska og sósu skál ar.
„ Þetta hófst þeg ar ég kynnt­
ist Stein ólfi Lárus syni, sem bjó í
Ytri­Fagra dal, og var af skap lega
skemmti leg ur mað ur. Hann kom
mér á bragð ið, sagði: Leir ­ ég á nú
fullt af hon um! þeg ar hann frétti
að ég hefði þekk ingu á efn inu. Síð­
an fór ég víða um Dal ina, tók sýn­
is horn af leir hér og þar en valdi
Fagra dals leir inn sem mitt efni.
Þetta var upp úr alda mót un um,
en fram að því not aði ég að mestu
bresk an jarð leir í verk um mín um.“
Ís lensk ker am ik saga
furðu stutt
Guð mund ur Ein ars son frá Mið dal
byrj aði um 1930 að nota ís lenska
leir inn og svo voru fleiri sem komu
í kjöl far ið. Eng ar heim ild ir benda
til að ís lensk ur leir hafi ver ið nýtt­
ur fyrr sem er at hygl is vert í ljósi
langr ar sögu leir kera gerð ar, sem
er ein elsta list grein mann kyns sög­
unn ar.
„Ker am ik saga Ís lands er stutt,
en svo lít ið merki leg hvað varð­
ar þenn an ís lenska leir,“ seg ir Sig­
ríð ur Erla. „Í dag eru marg ir sem
vinna með leir, en eng inn sem not­
ar ís lenska leir inn sem und ir stöðu­
hrá efni í rekstri fyr ir tæk is.
Ís lenski leir inn er um margt sér­
stæð ur. Hann er járn rík ur á dökk­
um og rauð brún um lita skala og það
hef ur kom ið skemmti lega á ó vart
hversu sterk ur hann er. Borð bún­
að ur sem ég hef unn ið úr leirn­
um hef ur til að mynda reynst vel í
harðri með ferð á veit inga hús um.“
Úr hreysi í höll
Stemn ing in í ný legri vinnu stofu
Leir 7 er bæði afslöpp uð og heim­
il is leg, og búð in, sem Sig ríð ur Erla
rek ur þar, læt ur ekki mik ið yfir sér
að utan. „Ætli ég haldi þessu ekki
bara samt á þess um nót um,“ seg ir
hún. „Hins veg ar er í far vatn inu hjá
mér að vera með mynd list ar sýn­
ing ar hér á sumr in, veita fólki auk
þess að stöðu til að koma hér og út­
færa hug mynd ir sín ar. Góð vinnu­
að staða og rými leyfa það.
Stykk is hólm ur er mik ill í þrótta­
og tón list ar bær, en mig lang ar að
auka vægi mynd list ar hérna. Í þessu
hús næði var áður vél smiðja, og eig­
in lega má segja að hús næð inu hafi
ver ið breytt úr hreysi í höll þeg­
ar við mað ur inn minn gerð um það
upp í vet ur. Það var eng inn hiti
hérna, allt autt, hrátt og kalt, svo að
við lögð um mikla vinnu í verk ið.“
Á með an á spjall inu stend ur vinna
tvær kon ur ein beitt ar að leir kera­
gerð inni. „Ég vinn hér að mestu
ein, en þess ar kraft miklu kon ur að­
stoða mig stund um við fram leiðsl­
una á mestu anna tím um,“ seg ir
Sig ríð ur Erla.
Leir inn læt ur ekki bjóða
sér hvað sem er
„Í dag for vinna þau merk is hjón
Halla Stein ólfs dótt ir í Ytri­Fagra­
dal og mað ur inn henn ar, Guð­
mund ur Gísla son, fyr ir mig all an
leir inn sem ég nota, grafa hann upp
og sigta í jafna korna stærð,“ seg ir
Sig ríð ur Erla. „Eins og sak ir standa
eru þau einu leir fram leið end urn ir á
Ís landi.
Mér finnst við hafa unn ið sam an,
ég og ís lenski leir inn. Hann hef ur
ó trú lega sterk an karakt er og vilja;
það þarf skoða eig in leika hans og
bjóða hon um til sam starfs, eins og
á við um önn ur efni sem unn ið er
með á sam bæri leg an hátt.“
Jafnt fyr ir ein stak linga
sem fyr ir tæki
Auk þess að fram leiða vör ur fyr ir
ein stak linga tek ur Leir 7 einnig að
sér ýmis verk efni fyr ir sveit ar fé lög
og fyr ir tæki. „Það hófst á því að ég
tók að mér verk efni fyr ir Narf eyr­
ar stofu og svo gerði ég ný lega all an
borð bún að fyr ir nýtt hót el í Stykk­
is hólmi,“ seg ir Sig ríð ur Erla og vís­
ar í síð ara til vik inu til Hót el Eg il­
sen.
„Ég hef sjálf mik inn á huga á mat
og hönn un borð bún að ar og því
hent ar mér full kom lega að vera hér
í þess ari mat ar kistu og fá að vinna
fyr ir fólk á svæð inu, sem er frá bært.
Hér er svo margt fram leitt, harð­
fisk ur, skel, lamb, og teng ing in svo
stutt, allt hrá efn ið lókal, og leir inn
auð vit að líka hrá efni af svæð inu.“
Fé lag ar til ævi loka
Á samt því að hafa not að leir inn
í eig in verk hef ur Sig ríð ur unn­
ið með og miðl að reynslu sinni
til nem enda ker am ik deilda MHÍ,
Lista há skóla Ís lands og Mynd lista­
skól ans í Reykja vík. Hún var bú sett
í Hafn ar firði áður en hún flutti til
Stykk is hólms.
„Ég kenndi í tutt ugu ár, er nú al­
veg hætt því. Ég segi það stund­
um að ég sé að byrja fyrsta er ind ið í
mín um svana söng, veit svo sem ekki
hvað er ind in verða mörg, en ís lenski
leir inn verð ur minn fé lagi það sem
eft ir er, við sigl um sam an alla leið,“
seg ir hún kími leit og kom inn tími
til að halda á fram störf um, kaff ið
í leir boll un um henn ar uppurið og
mál að gera fleiri.
sn
Bauð ís lenska leirn um í frum kvöðla sam starf
Sig ríð ur Erla fyr ir utan vinnu stofu sína.
Að störf um í vinnu stof unni.
Uppi á vegg í búð Sig ríð ar Erlu stend ur
haus kind ar inn ar Lukku, sem er por­
trett af þekkt um Breið firð ingi.
Lúðu haus, por trett af ó þekkt um Breið­
firð ingi.
Hót el
Eg il sen
og borð­
bún að­
ur inn
sem
Sig ríð­
ur Erla
hann­
aði.
Leir pott ur inn sem er ein að al var an í
hönn un Sig ríð ar Erlu.
Tómata þroskar ar.
Handverk og list á Vesturlandi Umsjón/Sverrir Norland