Skessuhorn - 06.02.2013, Blaðsíða 16

16 MIÐVIKUDAGUR 6. FEBRÚAR 2013
Það verð ur ekki sagt um hjón in
Selmu Ó lafs dótt ur og Sig urð Val­
geirs son í Neðra­ Skarði í Hval­
fjarð ar sveit að þau hafi sótt vatn ið
yfir læk inn um tíð ina, hvað þá fund­
ist gras ið grænna hin um meg in. Þau
ólust upp á sitt hvor um bæn um sem
báð ir eru kenndir við Skarð, Selma
á Efra­ Skarði og Sig urð ur á Neðra­
Skarði, og bara landa merkja girð­
ing in á milli. Þeg ar blaða mað ur
Skessu horns brá sér í Neðra­Skarð
á dög un um til að spjalla við Selmu
var hún ekk ert á því að til greina
hvenær það hafi ver ið sem þau
fóru að draga sig sam an, en Sig­
urð ur sagði að það væri nú svo ein­
falt að þau hafi þekkst vel þeg ar þau
voru ung. „Svo liðu nokk ur ár og
þá kynnt umst við bet ur sem hef ur
dug að til þess sem það er enn fram
á þenn an dag," sagði Sig urð ur.
Dans menn ing in
allt önn ur
Í spjalli við þau Selmu og Sig urð
yfir kaffi bolla kom í ljós að tím inn
hef ur ansi mik ið breyst frá þeim
tíma sem þau voru að al ast upp í
Skarði. Þá var þarfasti þjónn inn,
hest ur inn, enn að al tæk ið við helstu
landbún að ar störf og að drætti, véla­
öld in í þann mund að ganga í garð.
En þau segj ast ekki vilja skipta við
unga fólk ið í dag um margt, svo
sem hvað skemmt ana líf ið varð ar.
Þá voru sveita böll in um hverja helgi
yfir sum ar ið í flest um fé lags heim il­
um sýsl unn ar. Svo voru böll ann að
slag ið að Hreða vatni og ár legt ball
að Öl veri í Hafn ar skógi. Selma seg­
ir að þau hafi ver ið dug leg að sækja
böll in. Eitt sum ar ið hafi ekki marg­
ar helg ar fall ið úr, það hafi lík lega
ver ið sum ar ið 1958, en þá var það
Lúd ós extett og Stef án sem var hvað
vin sælasta dans hljóm sveit in og lék
á mörg um böll um í Borg ar firð in­
um. „Dans menn ing in var allt önn­
ur í þá daga og ég kenni hálf part­
inn í brjóst um ung ling ana í dag að
hafa misst af þessu. Þá mætt um við
á böll in klukk an níu eða tíu, þeg ar
þau byrj uðu og döns uð um út ball­
ið. Núna er fólk ekki að mæta fyrr
en á öðr um og þriðja tím an um."
Ljós móð ir in kom frá
næsta bæ
Selma er yngst fimm systk ina frá
Efra­ Skarði, barna Ó lafs Magn­
ús son ar og Hjörtínu Jóns dótt ur.
Selma fædd ist heima eins og þá
var títt um börn til sveita og ekki
þurfti að fara lengra en á næsta bæ
að ná í ljós móð ur ina, Ingi björgu
Helga dótt ur í Tungu. Selma kom í
heim inn 16. júní 1940, dag inn fyr­
ir þann dag sem síð ar varð þjóð há­
tíð ar dag ur Ís lend inga. „Síð an ólst
ég upp við störf í sveit inni, rak aði
úti á túni á samt systk in um mín um
og gekk að öll um al geng ustu stör f ­
un um. Að stæð ur til bú skap ar eins
og þær voru á þess um tíma, þættu
sjálf sagt frum stæð ar í dag. Raf­
magn ið kom til dæm is ekki fyrr en
1964. Kannski var það fyr ir það að
ég var yngst sem ég var mest heima
við, en Magn ús bróð ir minn sem
var næst ur mér í aldri tók svo við
bú inu. Ég fór ekki mik ið að heim an
á ung lings ár um. Vann þó um tíma í
mjólk ur búð á Akra nesi hjá Al þýðu­
brauð gerð inni og síð ar við þvotta
á Hvann eyri. Þá þurfti stund um
að gera við föt in af strák un um í
bænda skól an um."
Á Varma land í
hús mæðra skól ann
Selma seg ist eig in lega ekki hafa far­
ið að heim an fyrr en 19 ára göm ul
þeg ar hún fór í Hús mæðra skól ann
á Varma landi. „Mað ur hafði rosa­
lega gott af þess um vetri á Varma­
landi. Við vor um fjór ar sam an á
her bergi og marg ar af stelp un um í
skól an um eru góð ar vin kon ur mín­
ar enn þá. Ein þeirra kom meira að
segja í heim sókn til mín um dag inn.
Við lærð um ým is legt sem við höf­
um búið að síð an, ekki bara að búa
til mat og sauma. Þarna voru stúlk­
ur alls stað ar af land inu, að aust­
an, vest an og nefndu það," seg ir
Selma.
Þau Selma og Sig urð ur eign uð­
ust fyrsta barn ið 1970 og giftu sig
sama ár. Um þetta leyti taka þau við
bú skapn um á Neðra­ Skarði af for­
eldr um Sig urð ar. „Börn in komu í
einni bunu má segja, það var bara
rétt árið á milli þeirra fjög urra elstu,
en síð an kom fimm ára hlé þar til
það yngsta fædd ist," seg ir Selma.
Elst barn anna er Ein ar Sig ur dór
kenn ari í Heið ar skóla, þá kem ur
Bjarki sem býr á Neðra­ Skarði og
starfar hjá El kem á Grund ar tanga,
Ingi björg Elva er for stöðu kona
nytja mark að ar ins Búkollu á Akra­
nesi, Sig urð ur Arn ar er verk efn is­
stjóri í fjár fest ing um hjá Norð ur áli
og Berg lind sú yngsta starfar á leik­
skól an um Skýja borg í Hval fjarð ar­
sveit.
Fólk þarf að hjálp ast að
Oft er tal að um að hlut verk hús­
móð ur í sveit sé ann að en í kaup­
stað, og eins hitt að til að búa í sveit
þurfi hús móð ir in að vera bil bú­
in að taka full an þátt í bú stör f un­
um, svo að bú skap ur inn hrein lega
gangi upp. Selma tek ur heils hug ar
und ir þetta. „Já ég myndi segja að
það væri al veg tvennt ó líkt að vera
hús móð ir í sveit og kaup stað. Ef vel
á að vera þarftu að kunna meira til
verka í sveit inni. Það er bara nauð­
syn legt að geta skropp ið út ef að
vant ar hendi. Ég held það væri líka
ansi ein mana legt fyr ir hús bónd­
ann ef það væri ekki ein hver sem
tæki þátt í verk un um með hon um,"
seg ir Selma. Í Neðra­ Skarði hef ur
á vallt ver ið bland að ur bú skap ur og
búið í með al stærð. Þau Selma og
Sig urð ur drógu sig að stór um hluta
út úr bú skapn um 1995 þeg ar Bjarki
tók við kún um. Í dag búa þau með
hesta, fá ein ar kind ur og hænsni,
svona rétt til heim il is ins eins og
þau segja.
Ganga vörð ur
í Heið ar skóla
Þeg ar börn in voru kom in á legg fór
Selma að vinna með heim il inu, í
slát ur hús inu við Laxá, dval ar heim­
il inu Höfða á Akra nesi og síð ustu
15 árin sem ganga vörð ur í Heið ar­
skóla, eða þar til fyr ir fimm árum
að hún kom ast á eft ir launa ald ur.
Selma var þar ganga vörð ur, en það
er einmitt starf ið sem oft reyn ir á
ef hlut ir eins og ein elti er í upp sigl­
ingu, mál efni sem á vallt eru í um­
ræðu og erfitt virð ist að koma í veg
fyr ir í eitt skipti fyr ir öll. „Jú, við
vild um gjarn an koma í veg fyr ir
svo leið is. Ef ein hver var úti í horni
sem eng inn vildi leika við, þá var
það ekki lát ið við gang ast," seg ir
Selma. Úr eld hús krókn um þar sem
við sát um veitti blaða mað ur eft ir­
tekt úr komu mæli úti á lóð inni við
hús ið. Selma hef ur séð um úr komu­
mæl ing ar fyr ir Veð ur stof una í tutt­
ugu ár. Að spurð kveðst hún á líta að
úr koma á Neðri­ Skarði og bæj un­
um þar í kring sé ekki mik il á árs­
grunni, mið að við marga aðra veð­
ur at hug un ar staði í land inu.
Bú skap ur á ekki
eft ir að aukast
Selma seg ist alltaf hafa nóg fyr ir
stafni. „Mér leið ist ekki eina ein­
ustu stund. Ég er með handa vinn­
una mína og í búta saums klúbbi.
Hann heit ir Skradd ara lýsn ar og
við erum hérna átta hús mæð ur í
sveit inni sem hitt umst á þriðju­
dags kvöld um og saum um sam­
an. Svo eig um við Siggi 15 barna­
börn og eitt barna barna barn. Þau
koma stund um í heim sókn og það
er gam an að hafa þau hjá sér. Svo
fer ég í göngu ferð ir, les og er eitt­
hvað að dúlla," seg ir Selma.
Að spurð seg ist Selma ekk ert hafa
kom ið ná lægt sveit ar stjórn ar mál un­
um, Sig urð ur hafi hins veg ar ver ið í
hrepps nefnd inni í nokk ur ár.
En hvern ig finnst henni út lit ið
með þjóð fé lags mál in í dag? „Ég vil
líta björt um aug um á það, er bjart­
sýn að eðl is fari. Ég held að Ís land
hafi burði til að fram fleyta okk ur.
Við eig um svo mik ið að vel mennt­
uðu fólki. En ég held að bú skap ur
eigi ekki eft ir að aukast. Það er mjög
erfitt fyr ir ungt fólk að hefja bú skap
í dag vegna þess mikla kostn að ar
sem því fylg ir. Svo held ég að fólk
eigi ekki gott með að þola þessa
bind ingu eins og starf bónd ans er,"
sagði Selma að end ingu.
þá
Af kom end ur þeirra Selmu og Sig urð ar.
Hafa ekki sótt vatn ið yfir læk inn um tíð ina
Í heim sókn hjá hjón un um í Neðra­ Skarði í Hval fjarð ar sveit
Selma og Sig urð ur á Neðra­ Skarði.
Selma Ó lafs dótt ir.
Börn hjón anna á Neðra­ Skarði. Frá vinstri talið: Ingi björg, Bjarki. Ein ar Sig ur dór,
Sig urð ar Arn ar og Berg lind.
Séð heim að Neðra­ Skarði.