Skessuhorn


Skessuhorn - 10.04.2013, Qupperneq 18

Skessuhorn - 10.04.2013, Qupperneq 18
18 MIÐVIKUDAGUR 10. APRÍL 2013 Fyr ir skömmu var af hent um hverf is­ við ur kenn ing Hval fjarð ar sveit ar fyr­ ir árið 2012. Sex að il ar voru til nefnd­ ir til verð launa þetta árið. Að al verð­ laun in komu að þessu sinni í hlut Skóg rækt ar fé lags Skil manna hrepps sem á næsta ári verð ur 75 ára. Það var á jóla föst unni 1939, í lok krepp­ unn ar miklu og í stríðs byrj un, sem nokkr ir ung ir menn í Skil manna­ hreppi létu verða af því sem hafði ver ið hug ar efni þeirra um tíma að stofna fé lag. Fé lag inu var ætl að að efla fram far ir og fé lags líf í hreppn­ um. Í fyrstu var fé lag ið mál funda fé­ lag og fékk nafn ið Sam vinnu fé lag ið Hreyf ill. Síð an var nafn inu breytti í ung menna­ og skóg rækt ar fé lag Skil manna hrepps og nokkru seinna í Skóg rækt ar fé lag Skil manna hrepps, en fljót lega var ljóst að skóg rækt yrði einn meg in þátt ur inn í fé lags starf inu á samt því að efna til skemmt ana og af þrey ing ar fyr ir unga og gamla í sveit inni. Saga Skóg rækt ar fé lags Skil­ manna hrepps er merki leg, en henni var gerð ágæt skil í riti fé lags ins, Skil menn ingi, sem út kom á 70 ára af mæl inu árið 2009. Sýnt er að fé­ lag ið hef ur átt mik inn þátt í upp­ eldi margra í gamla Skil manna­ hreppi. Þeir sem stóðu í fylk ing ar­ brjósti í fé lags starf inu um langa tíð og voru heiðrað ir á 70 ára af mæl inu, Odd ur Sig urðs son frá Litlu­Fells öxl og Guð jón Guð munds son frá Ark­ ar læk, fóru snemma að leggja hönd á plóg í skóg in um með feðr um sín­ um. Bjarni Þór odds son frá Bek ans­ stöð um, nú ver andi for mað ur, fékk einnig á líka upp eldi í for eldra hús­ um, enda eru þau þrjú systk in in frá Bek ans stöð um í fé lag inu. Það hef­ ur í nokkurn tíma ver ið á dag skrá að taka Bjarna tali í Skessu horni og það gafst því á gæt is til efni til þess þeg ar Skóg rækt ar fé lag Skil manna hrepps fékk við ur kenn ing una á dög un um. Trjá rækt á 75 hekt ara svæði Fyrstu lands spildu til skóg rækt ar fékk fé lag ið strax á ár inu 1940, þeg ar Magn ús Sím on ar son á Stóru­Fells­ öxl lagði til land í kjöl far þess að Há­ kon Bjarna son þá ver andi skóg rækt­ ar stjóri Ís lands gerði út tekt á land­ kost um í Skil manna hreppi. Spild an var um hálf ur hekt ari og er þessi elsti hluti skóg ar ins í næsta ná grenni við fé lags heim il ið Fanna hlíð sem skóg­ rækt ar fé lag ið á samt fleir um réðst í bygg ingu á upp úr miðri síð ustu öld. Árið 1964 voru und ir rit að ir samn­ ing ar við hrepp inn um meira land og þá var rækt un ar svæði skóg rækt ar fé­ lags ins orð ið um þrír hekt ar ar. Meira land var feng ið tíu árum síð ar aust­ an Akra fjalls veg ar, þar sem er Álf­ holt. Síð asta stækk un var 2003, með svæði sem nær nið ur að Þjóð vegi 1. Alls er skóg ar svæð ið í um sjá fé lags ins 75 hekt ar ar. Skrán ing á gróð ur setn­ ingu plantna er til frá ár inu 1978, en frá þeim tíma hafa ver ið gróð ur sett ar um 170 þús und plönt ur. Á ætl að er að á fyrstu 40 ár un um hafi ver ið gróð ur­ sett ar um 20 þús und plönt ur. Einnig sá fé lag ið um gróð ur setn ingu í Mela­ hverf ið, í kring um byggð ina þar. Er það að mestu full plant að svæði. Ýms ar skemmt an ir og ferða lög Þeg ar skyggnst er í sögu Skóg rækt­ ar fé lags Skil manna hrepps sést að fé­ lag ið hef ur á fyrstu ára tugn um stað­ ið fyr ir ýms um skemmt un um í sveit­ inni, sem gjarn an voru haldn ar á bæj­ um við þröng an húsa kost áður en Fanna hlíð varð að veru leika. Það voru m.a. jóla trés skemmt an ir, leik­ sýn ing ar og spilakvöld. Pall ur var byggð ur þar sem fram fóru dans­ og úti skemmt an ir og efnt var til ferða­ laga. Einna sögu leg ust var ferð norð­ ur í Húna þing, þar sem m.a. Hvít­ serk ur var skoð að ur. Þá var gist á Sveins stöð um við Vatns dals hól ana, í þing hús inu og í hlöð unni á bæn um. Á leið inni suð ur var svo kom ið við á balli á Hreða vatni. Græðling ar í hag an um Bjarni Þór odds son seg ir að þeg ar hann ólst upp á Bek ans stöð um hafi snert ing in við nátt úr una ver ið sterk­ ur þátt ur í upp vext in um. Snemma hafi hann byrj að að veita eft ir tekt víði og öðr um trjá plönt um í hag an um. „For eld ar mín ir plönt uðu í trjáreit við gamla bæ inn og síð ar var lund­ ur inn flutt ur. Ég kom að því verki og einnig kynn ist ég rækt un ar starfi skóg rækt ar fé lags ins snemma þar sem að fað ir minn, Þór odd ur Odd geirs­ son, var virk ur í því starfi. Á upp eld is ár um Bjarna á Bek ans­ stöð um var far skóli á ýms um bæj um í Skil manna hreppi, en síð asta vet ur­ inn var skól inn kom inn í Fanna hlíð. Leið in lá síð an í Reyk holt og á þeim tíma var nem end um kennt að bjarga sér á ýms an hátt. Þeim var skylt að að stoða í eld húsi og borð stofu, sem og að þvo þvotta. Til þess var far ið að Klepp járns reykj um og þvott ur inn þveg inn þar í laug um. „ Þetta var lær­ dóms rík ur tími í Reyk holti, fé lags­ og mann líf gott og þrosk andi. Við höf um hald ið vel hóp inn minn bekk­ ur, hitt umst gjarn an á nokk urra ára fresti, með al ann ars þrisvar kom ið sam an í veiði hús inu við Laxá í Leir­ ár sveit og í fyrra fór um við sam an í ferða lag til Fær eyja." Ynd is skóg ur fyr ir fólk að njóta Bjarni er bygg inga tækni fræð ing ur. Fór til náms í Tækni skóla Ís lands eft ir að hafa lok ið sveins prófi í hús gagna­ smíði. Náms tím inn í iðn inni var hjá Akri á Akra nesi, hjá þeim meist ur­ um Stef áni Teits syni og Gísla Sig­ urðs syni. Meist ari hans í hús gagna­ smíði var Sig ur björn Jóns son. Það er einmitt gam all vinnu skúr frá Akri sem ver ið hef ur að al bæki stöð Skóg­ rækt ar fé lags Skil manna hrepps frá ár­ inu 1986, en um þess ar mund ir er unn ið að stækk un húss ins. Fram und­ ir þetta hef ur það ver ið að eins 28 fer­ metr ar, og þar hef ur oft ver ið þröng á þingi. Það er kall að Furu hlíð og er skammt frá Álf hól. Bjarni seg ir að eft ir náms ár in í Reykja vík, að hann sett ist að á Akra­ nesi og fór að starfa hjá Verk fræði­ og teikni stof unni, hafi á hug inn fljót­ lega vax ið að nýju fyr ir trjá rækt. „Ég skráði mig í fé lag ið um 1980 og síð an hef ég ver ið mik ið við loð andi fé lag ið. Var gjald keri í stjórn fé lags ins í 5­6 ár og hef síð an ver ið for mað ur þess frá 2005," seg ir Bjarni. Hann beitti sér fyr ir því á samt fleir um að skóg ur inn yrði að gengi leg ur fólki, en örfá ár eru síð an hann var opn að ur fyr ir al menn­ ing, það var í kring um 70 ára af mæl­ is fé lags ins 2009. Í áð ur nefndu af­ mæl is riti seg ir Bjarni að heim sókn um fjölgi í skóg inn og sé það hið besta mál, enda til þess leik ur inn gerð ur. „Það er gam an að sjá hvaða að drátt­ ar afl skóg ur inn hef ur þeg ar hann er orð inn svo há vax inn að ekki dug ir að standa upp til að sjá yfir trén. Það er nota legt að ganga í ró leg heit um um skóg ar stíga í góðu veðri í skjóli trjánna. Þetta er kall að ynd is skóg ur eða úti vist ar skóg ur og öll um er frjálst að ganga um hann með því skil yrði að ganga vel um," seg ir Bjarni. Og á fram held ur hann í svip uð um dúr. „Þeg ar ég kom inn í fé lag ið fyr ir tæp um 30 árum fannst mér að þetta væri dá lít­ ið lok að sam fé lag fyr ir nokkra sér vitr­ inga. Menn vildu ó gjarn an opna það mik ið. Það gætu kom ið of marg ir og spillt gróðr in um. En það hef ur ým is­ legt breyst síð an og menn orð ið víð­ sýnni. Með því að hafa gott stíga kerfi er hægt að koma í veg fyr ir að gróðri sé spillt. Ég hef alltaf lit ið svo á að við vær um að búa til úti vist ar svæði sem all ir mættu ganga um og njóta." Veð ur sælt svæði Bjarni seg ir fram tíð fé lags ins ó ræða. Fé lags menn eru 62, en með ald ur hár og lít ið um ný lið un í fé lag inu. Marg­ ir eldri fé lag anna eru enn mjög virk­ ir, svo sem Guð jón frá Ark ar læk sem sér um að hirða stíg ana í skóg ræt inni með því að slá þá með slátt ur tæt ara á hverju sumri. Þá hef ur Jó hann bróð­ ir Bjarna lán að sinn trakt or til starfa í skóg rækt inni. Bjarni seg ir að í raun sé skóg rækt ar svæð ið far ið að kalla á svo mikla um hirðu að gjarn an þyrfti þar fast an stafs mann að sumr inu, en fé­ lag ið hef ur feng ið skóg ar höggs mann til grisj un ar tíma bund ið í nokk ur ár. Auk þess hafa börn úr vinnu skól an­ um unn ið í skóg in um nokkra daga á sumri og eitt sum ar ið komu Ver­ ald ar vin ir til starfa, al þjóð leg ur hóp­ ur sem vinn ur að sam fé lags verk efn­ um. Fé lags menn í Skóg rækt ar fé lagi Skil manna hrepps leggja enn drýgsta hönd á plóg með því að skipu leggja snemma á vor inu gróð ur setn ingu og ým iss vor­ og sum ar störf í skóg­ rækt inni. Vinnu kvöld eru hjá þeim á hverj um þriðju degi frá miðj um maí og fram í júlí. Bjarni seg ir að mæt ing sé mis jöfn, en oft komi 10­15 manns til starfa á þess um vinnu kvöld um. Bjarni fór á samt blaða manni Skessu horns í skoð un ar ferð um Álf­ holts skóg, eins og hann heit ir við að­ kom una í skóg inn skammt frá krik an­ um við Þjóð veg 1 og Sel haga skóg þar sem geng ið er inn frá fé lags heim il­ inu Fanna hlíð og elsti hluti skóg ar ins er. Sitka greni er langal geng asta trjá­ teg und in í skóg in um. Bjarni bend ir á hvað trén í skóg in um eru bein vax in og fal leg og vöxt ur inn hafi ver ið mik­ ill á hverju ári. Það seg ir hann stafa af því hvað svæð ið norð ur und ir Akra­ fjall inu er veð ur sælt. „Það er ef til vill á stæð an fyr ir því að Há kon Bjarna son mælti með þessu landi til skóg ræk ar. Ég segi öll um sem heyra vilja að það sé alltaf gott veð ur hérna." þá Skjól gott er í skóg in um. Marg ur bit inn hef ur ver ið borð að ur í og við Furu hlíð. „Gam an að sjá hvaða að drátt ar afl skóg ur inn hef ur“ Spjall að við Bjarna Þór odds son for mann Skóg rækt ar fé lags Skil manna hrepps Bjarni Þór odds son í elsta hluta skóg ar ins, sem er rétt við fé lags heim il ið Fanna hlíð. Bjarni heiðr ar á 70 ára af mæli fé lags ins þá Odd Sig urðs son frá Litlu­Fells öxl og Guð jón Guð munds son frá Ark ar læk fyr ir langt og mik ið starf fyr ir fé lag ið. Bjarni við bauta stein inn sem frum herj um fé lags ins var reist ur í hlað inu á Furu hlíð húsi fé lags ins. Skóg ur inn séð ur til frá Álf hól, með Grunna fjörð í bak sýn.

x

Skessuhorn

Direct Links

Hvis du vil linke til denne avis/magasin, skal du bruge disse links:

Link til denne avis/magasin: Skessuhorn
https://timarit.is/publication/1096

Link til dette eksemplar:

Link til denne side:

Link til denne artikel:

Venligst ikke link direkte til billeder eller PDfs på Timarit.is, da sådanne webadresser kan ændres uden advarsel. Brug venligst de angivne webadresser for at linke til sitet.