Akureyri - 09.10.2014, Blaðsíða 20

20 37. tölublað 4. árgangur 9. október 2014
„Sá sem sér draug verður rekinn“
Síðastliðinn laugardag, 4. október,
voru 110 ár síðan skólastarf hófst
í Gamla skóla, upprunalegum
húsakynnum Menntaskólans á
Akureyri. Í bókinni Lifandi húsið
sem kom út á vegum Völuspár og
er eftir Tryggva Gíslason, fyrrum
skólameistara MA, segir í formála
að húsið sé með fegurstu timbur-
húsum á Íslandi, glæsilegur fulltrúi
svokallaðra Sveitserhúsa.
Húsið er órofa hluti af bæj-
armynd Akureyrar, burtséð frá
mennta- og menningarhlutverki
þess. Tryggvi Gíslason segir að
húsið hafi verið stórvirki í húsa-
smíði á Íslandi á sínum tíma, eitt
stærsta hús landsins og veglegasta
skólahús sem reist hafði verið á
landinu.
Víst er að margir eiga minn-
ingar frá þessu húsi, bæði nem-
endur, starfsmenn og ýmsir gestir.
Akureyri Vikublað hafði samband
við Valdimar Gunnarsson íslensku-
kennara sem hætti nýverið störfum
sem kennari eftir langan og far-
sælan feril við skólann. Valdimar
þekkir sögu Gamla skóla vel. Hann
reyndist sagnabrunnur þegar hann
leiddi blaðamann og ljósmyndara
um húsið, allt frá kjallara og upp á
loft. Þegar skyggnst var inn í sumar
stofurnar lifnuðu í huga MA-stúd-
ents löngu kulnaðar minningar af
kennurum og nemendum, húsið
kallar þær fram. Valdimar varpaði
einnig í göngutúrnum ljósi á hlut-
skipti þeirra nemenda sem bjuggu á
gömlu heimavistinni á lofti Gamla
skóla. Á loftinu er m.a. að finna
herbergi með gömlum húsgögn-
um sem er innréttað og haldið við
eins og það hefði getað litið út fyrir
hundrað árum. Valdimar sagði sög-
ur og eina af draugagangi á lofti
heimavistarinnar í Gamla skóla.
Fer hér á eftir endursögn eftir
minni:
Upp úr 1940 lögðu breskir her-
menn undir sig skólann að sum-
arlagi. Sá kvittur komst á kreik að
hermaður hefði framið sjálfsvíg í
nyrðri hluta heimavistarloftsins.
Héldu svo hermenn burt og skóla-
starf hófst með venjubundnum
hætti að hausti. Fyrir utan að sögur
um vofu hermannsins sem sögð var
ganga laus í skólanum urðu til og
mögnuðust upp eftir því sem á leið.
Urðu svo mikil brögð að meintum
reimleikum í umræðum nemenda
að skólameistari sá um síðir ekki
annað ráð en að kalla nemendur
á sal til að skamma þá vegna þess
sem talið var tilhæfulausar sögur
um draugagang í húsinu. Sögurnar
voru taldar ala á ótta nemenda og
hafa neikvæð áhrif á skólastarf.
„Sá sem sér draug verður rekinn,“
sagði skólameistari í þrumandi
skammarræðu á Sal.
Lögðust þá reimleikar af, hefur
Valdimar eftir Stefáni Þorlákssyni
kennara heitnum. Stefán er í hópi
ógleymanlegra kennara að margra
nemenda mati.
Röltið um Gamla skóla var
hverrar mínútu virði. Sagan af
nemandanum sem í gáska renndi
sér niður kaðal úr glugga á háaloft-
inu (brunavörn þess tíma) en ekki
vildi betur til en kaðallinn slitnaði,
er minnisstæð. Þar fór betur en á
horfðist en vonandi hafa skólayf-
irvöld endurbætt brunavarnirnar.
Sögur af dansleikjum á Sal, stuðið
sem var í stærsta heimavistarher-
berginu sem nefndist Baðstof-
an, ævafornt frelsisslagorð Þing-
eyinga á vegg, misgóðar minningar
úr kennslustofum, beinið þar
sem nemendur voru skammaðir.
Göngutúr um Gamla skóla sýnir vel
að húsið er sprelllifandi. Tryggvi
Gíslason skrifar:
„Stundum hefur verið um það
spurt hvað skóli væri. Ekkert eitt
svar er til við þeirri spurningu,
enda er skóli margt. En skóli er ekki
síst samfélag fólks – oft á ungum
aldri – og skóli er andblær, hugsun,
þroski og viðhorf – en skóli getur
einnig verið hús, þótt það þurfi ekki
að vera, enda áttu fyrstu skólar
Evrópu sér ekkert hús. En í gamla
húsi Menntaskólans á Akureyri –
Gamla skóla – hefur um langan
aldur verið samfélag, gott samfélag
sem einkennst hefur af samvinnu
nemenda og kennara og þar hefur
ríkt andblær með sterkum hefð-
um og því grunvallarviðhorfi að
samlíðan, vinátta og félagslíf skipti
miklu máli fyrir skólasamfélag-
ið – ekki síður en nám og kennsla
– til þess að þroska nemendur og
gera þá færa um að taka þátt í lýð-
ræðisþjóðfélagi í stöðugri þróun og
efla með þeim menntun og mann-
virðingu. Um þetta starf hefur
Gamli skóli – lifandi húsið – lokið
örmum sínum.“
TEXTI Björn Þorláksson
MYNDIR Völundur Jónsson
Hús Menntaskólans á Akureyri var á sínum tíma veglegasta skólahús sem reist hafði verið á landinu og ber aldurinn frábærlega.
Graffíti liðins tíma talar sínu máli.
„Sá sem sér draug verður rekinn,“ sagði skólameistari í þrumandi skammarræðu á
Sal.
Vistarvera nemanda eins og hún leit út fyrir hundrað árum.