Bæjarins besta - 03.04.2008, Page 14

FIMMTUDAGUR 3. APRÍL 200814
lengri og merkilegri sögu en
bara það sem gerðist á allra
síðustu árum. Engin sanngirni
væri í því að henda nafninu
og lógóinu vegna þess, heldur
væri það verðugt verkefni að
rétta ímyndina við. Ég féllst á
þetta en mér sýndust ekki
miklar líkur á því að það
tækist. Mér var sagt að hags-
munirnir væru miklu meiri
DV-megin en Mannlífsmegin
og mér fannst ég ekki geta
skorast undan þessu viðfangs-
efni. Hins vegar hef ég aldrei
orðið fyrir neinu ónæði frá
eigendunum eða orðið þess
var að þeir vilji ritstýra þessum
miðlum. Skiljanlega er það
samt þeirra áhugamál að þetta
sé rekið með hagnaði.
Síðan hafa málin þróast
þannig að við höfum náð að
minnka tapið mikið. Fram-
kvæmdastjóri DV og tímarita-
útgáfunnar er Elín G. Ragn-
arsdóttir, kraftaverkakona í
rekstri, sem hefur tekist að
gera tímaritaútgáfu arðbæra,
og hún er mjög einbeitt í því
að ná rekstri DV á réttan kjöl.“
Sparkað til baka
og sparkað fast
„Núna er ég á því að þetta
geti gengið. Tónninn í garð
DV hefur lagast mikið og það
er miklu síður en áður sagt að
þetta sé sorpblað og svo fram-
vegis. Enda höfum við ekki
unnið til þess að fá slíkt yfir
okkur. Við höfum ekki lent í
neinum stórvægilegum óhöpp-
um í fréttaflutningi í mjög
langan tíma. Auðvitað búa
allir fjölmiðlar við það að
menn geti gert mistök og það
mun ekki breytast. DV mun
gera mistök alveg eins og
Morgunblaðið eða Sjónvarpið
eða hver annar. Málið er þá að
bregðast rétt við mistökunum
og vera ekkert að draga lapp-
irnar heldur klára málið og
hreinsa strax út það sem kem-
ur upp á. Það er regla hjá okkur
að viðurkenna það sem okkur
verður á og leiðrétta það sem
leiðrétta þarf.
Það er líka algerlega skýr
regla, að ef einhver sparkar í
okkur að ósekju, þá er sparkað
til baka og þá er sparkað fast.
Það voru einhverjar ófriðar-
klíkur komnar í gang vegna
þess að afstaða mín til olíu-
hreinsistöðvar á Vestfjörðum
er hin sama og afstaða mín til
fyrirhugaðrar ratsjárstöðvar á
Barðanum, sem ég nefndi áð-
an. Olíuhreinsistöð er sam-
kvæmt minni persónulegu skoð-
un ekkert annað en skemmd-
arverk á Vestfjörðum. Þetta
yrði til lýta og myndi skapa
mengunarhættu og allt það.
Mín afstaða er sú að þetta sé
ekki það sem yrði Vestfirð-
ingum til bjargar.
Þessi skoðun mín varð til
þess að ég fékk á mig dembur
vegna þess að ég skrifaði leið-
ara sem hét Portkonur Pútíns.
Svo var einhver bæjarfulltrúi
á Ísafirði sem reis upp á aftur-
endann og ég varð fyrir hálf-
undarlegu aðkasti sem er
reyndar iðulega notað. Ég fékk
það frá Þorsteini Jóhannessyni
yfirlækni á Ísafirði að ég væri
trausti rúinn. Ég skildi nú ekki
hvernig hann gat úrskurðað
það einn og sér. Svo mátti ég
ekki hafa skoðun af því að ég
var brottfluttur. Ef út í það er
farið, þá hef ég varla minni
rétt á því að hafa skoðun á
málefnum Vestfjarða heldur
en hann. Ég gaf Vestfjörðum
25 ár og stundaði sjómennsku
og var auk þess lengst af í
mínu eigin húsnæði.
En ég kannast alveg við
þetta viðhorf, ég var svona
sjálfur á tímabili, að helvítis
Sunnlendingarnir ættu ekki að
vera að rífa kjaft, þeir kynnu
ekki einu sinni að keyra í snjó.
Það ætti bara að saga Vest-
fjarðakjálkann frá. En síðan
hafa viðhorfin breyst. Ég held
að allir hafi rétt til að hafa
skoðun á hverju sem er.
Þannig held ég til dæmis að
Ísfirðingar hafi fullan rétt til
að hafa skoðun á því hvort
heppilegt sé að hafa flugvöll-
inn áfram í Vatnsmýrinni eða
ekki. Á sama hátt á ég fullan
rétt til að hafa skoðun á því
hvort það eigi að vera olíu-
hreinsistöð á Vestfjörðum.
Þetta er reyndar mesta aðkast
sem ég hef orðið fyrir lengi.
Það er einkenni á ákveðnum
hópi Vestfirðinga, að það
megi ekki skrifa um nema
sumt. Þegar ég var nýbyrjaður
á DV gerði ég úttekt á Vest-
fjörðum í nokkrum hlutum um
það hvernig togararnir væru
að fara þaðan, hvernig kvótinn
væri að fara. Það þótti alveg
svakalegt að vera að setja þetta
á prent. Sagt var að ég hefði
skrifað illa um Vestfirði og
Vestfirðinga. Ég hef oft beðið
um dæmi en aldrei fengið neitt
raunhæft dæmi. Kannski er
það bara hinn napri sannleikur
sem er svo erfiður. Þetta svæði
er á undanhaldi og það er mjög
sorglegt. Ég hef skrifað allar
mínar bækur vestur á fjörðum
og mér líður mjög vel á Flat-
eyri. Atvinnu minnar vegna
get ég ekki búið þar en hins
vegar get ég alveg hugsað mér
að búa þar aftur í fyllingu
tímans þó að allt sé gjör-
breytt.“
Skrifar í Ömmuhúsi
– Þú grípur sem sé ekki í
bókaskrifin á kvöldin og um
helgar heldur tekurðu frá tíma
til þeirra hluta ...
„Ég tek þetta venjulega í
fimm til sjö daga skorpum.
Þá fer ég einn vestur. Ég hef
reynt að skrifa heima hjá mér
fyrir sunnan en ég næ engri
hugarró til þess. Ég hef ekki
skrifað neina minna bóka fyrir
sunnan. Ég verð að fara vestur.
Þar er kyrrðin og umhverfið
og ekkert að glepja mann
heldur er bara setið fast við.
Við eigum hús á Flateyri
sem heitir Ömmuhús og þar
skrifa ég sextán til átján tíma
á sólarhring ef því er að skipta.
Er þá auðvitað búinn að viða
að mér efni og allt það. Þá er
aldrei dregið frá gluggum og
enginn kemur í heimsókn
nema hvað læknirinn Lýður
Árnason vinur minn lítur inn
öðru hvoru. Hann virðir engin
svona mörk og kemur alltaf
og heimtar að ég fari út að
labba svo að ég verði ekki
geðveikur.“
– Ertu með bók í takinu
núna?
„Nei, öll orkan fer í DV og
veitir ekkert af. En ég mun
auðvitað skrifa fleiri bækur
og það er á teikniborðinu
barnabók sem ég lofaði Hörpu
dóttur minni að við myndum
skrifa. Draumurinn er sá að fá
stórvin minn, Reyni Torfason
á Ísafirði, til að myndskreyta
bókina.
Ég hef aldrei skrifað eftir
pöntun. Ég hef alltaf getað
valið mér bókarefni sjálfur og
skrifað bækurnar vegna þess
að mig hefur langað til þess.
Það er gríðarlegur munaður
að þurfa ekki að kreista fram
úr sér einhverja bók eftir pönt-
un. Ég hef fengið mörg tilboð
um að skrifa ævisögur en það
hefur einfaldlega ekki heillað
mig á þeim tímapunkti.“
Gagntekinn af
blaðamennskunni
– Þegar þú byrjaðir á DV á
sínum tíma, þá varðstu fljót-
lega fréttastjóri ...
„Ég var nú bara sjóari sem
kom þarna og varð heltekinn
af starfinu. Eftir humartúrinn
sem ég nefndi mætti ég á
mánudegi. Síðan keyrði ég
daglega á milli í eitt ár meðan
við áttum heima í Þorláks-
höfn. Ég varð svo gagntekinn
af því sem ég var að gera að
ég keyrði líka í vinnuna á
sunnudögum þó að ekki væri
til þess ætlast. Mér fannst ein-
faldlega svo asnalegt að vera
ekki með efni í blaðinu á
mánudögum líka. Þetta var
bara svo skemmtilegt að ég
sleppti aldrei úr degi og skrif-
aði líka um jól og áramót ef
ég var í einhverju sérstöku
efni.
Þessi mikla þörf hjá mér að
skrifa þótti mjög skrítin en
þetta skilaði sér í því að ég
fékk fljótlega meiri ábyrgð.
Ég var gerður að fréttastjóra
einu eða tveimur árum eftir
að ég byrjaði en var síðan dá-
lítið lengi fastur í þeim spor-
um. Ætli ég hafi ekki verið
fréttastjóri í ein átta ár, en alltaf
án formlegs titils. Ég stóð
alltaf vaktina aðra hverja viku
á móti Jónasi Haraldssyni,
sem var fréttastjóri blaðsins
en skrifaði fréttir hina vikuna.
Ég bar mig ekkert eftir frétta-
stjóratitlinum því að þetta var
svo gaman að mér var eigin-
lega sama um alla titla. Það
var síðan árið 2001 minnir
mig sem ég fékk titilinn rit-
stjórnarfulltrúi en hætti á DV
fljótlega eftir það og færði mig
yfir á Fréttablaðið. Útgáfufé-
lag Fréttablaðsins keypti síðan
DV eftir niðurlæginguna miklu
þegar Óli Björn Kárason og
félagar áttu þetta og DV fór
að ganga erinda Sjálfstæðis-
flokksins og hálfu ári seinna
fór ég aftur þangað yfir sem
fréttastjóri.“
Þegar DV fór
fram af brúninni
„Það var margt gott sem
ritstjórarnir Mikael Torfason
og Illugi Jökulsson voru að
gera á þeim tíma en samt sem
áður fannst mér einsýnt að
þeir færu fram af brúninni fyrr
eða síðar. Fréttastjórastaða
mín þar var ekkert annað en
nafnið innantómt, því að það
var bara Mikael sem stjórnaði
þessu. Ritstjórinn var allt í
blaðinu og það er mjög hættu-
legt þegar menn treysta bara á
sína eigin dómgreind og ekk-
ert annað. Í tíð Jónasar á DV
tóku ritstjórar og fréttastjórar
ákvarðanir sameiginlega og
þegar efasemdir komu upp
voru þær látnar gilda.
Mikael gerði mjög gott blað
ef þú byrjaðir að fletta aftan
frá, en svo þegar þú sást for-
síðuna var viðbúið að þú feng-
ir taugaáfall. Forsíðan var æst
upp úr öllu valdi og iðulega
farið langt fram úr fréttunum
og enginn annar hafði neitt
um það að segja. Mér fannst
líklegra en ekki að einn góðan
veðurdag yrði farið fram af
brúninni með blaðið.
Ég hætti í desember 2004
og tók því fegins hendi að
verða ritstjóri Mannlífs. Ég
skrifaði leiðara í Mannlíf sum-
arið 2005 þar sem þemað var
á þessa leið: Þú getur verið
strangheiðarlegur og lifað
góðu lífi en svo lemurðu eitt
högg og ert um leið orðinn
morðingi. Ég benti þessum
gömlu félögum mínum á DV
á það að sama gilti um fjöl-
miðil. Eitt vanhugsað högg
gæti orðið til þess að miðillinn
væri búinn að vera. Þetta var
tónninn í leiðaranum en auð-
vitað sá ég ekki fyrir það sem
átti eftir að gerast hálfu ári
síðar, þegar þjóðin snerist
gegn blaðinu út af einni for-
síðu frá Ísafirði. Þá kom það
fram sem sagt hafði verið í
þessum leiðara.
Það er gott að hafa nokkrar
meginreglur til leiðsagnar eins
og ég gerði þegar ég varð rit-
stjóri DV í fyrrasumar. Svo
sem að uppnefna ekki fólk í
fréttaflutningi, að búa ekki til
skrímsli úr þeim sem eru til
umfjöllunar, hversu alvarlega
sem menn virðast hafa brotið
af sér, að fjalla um alla með
sömu virðingu undir nafni án
þess að afskræma þá. Við höf-
um alveg haldið þessari línu
og það er betra að stíga eitt
skref til baka og selja fimm
hundruð eintökum minna
heldur en að ganga of langt.
Helsta boðorð okkar hefur
einmitt verið að ganga aldrei
of langt. Það gengur ágætlega.
Þetta er samstilltur hópur og
allir með sama skilning á
blaðamennsku, held ég, og við
höfum ekki lent í neinum stór-
um áföllum. Þetta er vissulega
erfiðasta blaðamennskan að
vera á miðli eins og DV sem
verður að halda sig nálægt
brúninni.“
Lífslíkur DV
og fleiri blaða ...
– Starfsfólkið á DV núna er
frekar ungt og frekar óreynt,
a.m.k. ef miðað er við Morg-
unblaðið og fleiri dagblöð ...
„Jú, þetta er ungt og létt-
leikandi fólk. Sumu af því
kynntist ég á Ísafold en flest
þekkti ég ekki áður. Ég lít svo
á að hér séu kynslóðaskipti,
að það þurfi einfaldlega ungt
fólk sem maður getur þá mót-
að að einhverju leyti. Án þess
að ég sé neitt að gera lítið úr
reynslu, þá er DV einfaldlega
þannig miðill að hann þarf
fólk sem er ungt og áhugasamt
og með brennandi þrá eftir að
skúbba.
Þannig er ritstjórnin á DV.
Auk mín er aðeins einn yfir
fimmtugu, Kjartan Gunnar
Kjartansson, sem er gríðar-
legur burðarás í blaðinu með
ættfræðina. Hún var hvorki
fugl né fiskur þegar ég kom
að blaðinu í fyrra en ég lagði
mikla áherslu á að hafa eina
síðu á dag og fleiri um helgar
bara með ættfræði. Þessi
grunnur er allur til frá fyrri tíð
og Kjartan Gunnar kann utan
að hvernig á að gera þetta. Ég
held að þetta sé gott í bland
við poppið. Það er ákveðin
kúnst að reyna að blanda
saman því besta sem var í DV
einu sinni og vera með þessar
tabloid-fréttir, sem kallaðar
eru, eða götufréttir, að vera
með snarpar fréttir og hrein-
skilnina í öndvegi.
Úr því að þú spurðir um
lífslíkur DV, þá held ég að
okkar staða ætti að geta verið
betri en staða Morgunblaðs-
ins. Við erum alveg sér á báti.
DV er af þeirri gerð blaða
sem lifir bestu lífi á Norður-
löndum, þ.e. blaða sem gera
út á human interest eða mann-
legar fréttir, en Mogginn er
eiginlega í óbærilegri stöðu
með fríblöð til beggja handa
sem gera út á sömu frétta-
miðin. Kannski má segja að
DV geri út á lífið en Mogginn
geri út á dauðann. Við gerum
út á ættfræðina en þeir gera út
á minningargreinarnar. Það er
gríðarlega erfiður tími fram-
undan hjá Morgunblaðinu.
Það er líka erfiður tími fram-
undan hjá okkur, en við erum
léttleikandi, við erum með
kraftmikla, snarpa ritstjórn en
Mogginn er gömul stofnun
sem á ekki hægt um vik í
nútímanum. Ef við höldum
rétt á spilunum og umhverfið
verður okkur hagstætt, þá eig-
um við alla möguleika.
– Hlynur Þór Magnússon.
Reynir ásamt einum blaðamanna sinna, Dóra DNA, dóttursyni Laxness.