Bæjarins besta - 22.01.2009, Qupperneq 16

16 FIMMTUDAGUR 22. JANÚAR 2009
Kvóti, siðleysi og sýndarmennska
Stakkur hefur ritað vikulega pistla í Bæjarins besta í mörg ár. Skoðanir hans á mönnum og málefnum
hafa oft verið umdeildar og vakið umræður. Þær þurfa alls ekki að fara saman við skoðanir útgefenda blaðsins.
Þrátt fyrir það bera ábyrgðarmenn blaðsins ábyrgð á skrifum Stakks á meðan hann notar dulnefni sitt.
Stakkur skrifar
Vestfirska lamba-
kjötið er langbest
– segir Sigurður Arnfjörð Helgason, verkefnastjóri hjá Háskólasetri Vestfjarða
og hótelrekandi á Núpi í Dýrafirði, sem eitt sinn var villingur í skóla á Núpi
„Sagt var um Núpsskóla, að
nemendurnir hefðu verið sam-
bland af krökkum úr héraðinu og
villingum úr Reykjavík. Það má
segja að ég hafi tilheyrt báðum
hópunum. Þegar ég var níu ára
var ég þar meira sem sveitastrák-
ur í Hjarðardal. Síðan kem ég í
áttunda bekkinn gamla, sem er
níundi bekkur í dag, og það var
út af því að ég var þá á nokkrum
árum orðinn vandræðagemsi í
101 Reykjavík. Og það er skemmst
frá því að segja, að það er eins og
það sé eitthvað við Núp. Ég náði
mér aftur á strik í lærdómnum og
róaðist eitthvað. Við getum sagt
að það sé grunnurinn að lang-
skólamenntun minni löngu síðar.“
Þetta segir Sigurður Arnfjörð
Helgason, verkefnastjóri hjá Há-
skólasetri Vestfjarða, sem sam-
hliða því starfi tók í fyrravetur
við rekstri hótelsins á Núpi í
Dýrafirði. Hann er því kominn
„heim“ að Núpi á nýjan leik, þótt
í gerólíku hlutverki sé.
„Ég skilgreini mig sem fyrstu
kynslóð Vestfirðings sem fæddur
er í 101 Reykjavík. Báðar ömmur
mínar og annar afi minn eru að
vestan og þar af leiðandi báðir
mínir foreldrar. Móðir mín ólst
upp til tólf ára aldurs á Patreks-
firði. Faðir minn ólst upp fyrstu
árin á Þingeyri. Ég var bara skyn-
samur að koma til baka!“
Sigurður er með A.Sc.-gráðu
í hótelstjórnun frá César Ritz,
B.Sc.-gráðu í stjórnun frá Coastal
Carolina University og MBA-
gráðu frá Webster University í
St. Louis í Bandaríkjunum. Hann
hóf störf við Háskólasetur Vest-
fjarða í september 2007. Sigurður
er 42 ára að aldri og lærði ungur
þjóninn á Hótel Sögu. Löngu
seinna settist hann á skólabekk á
nýjan leik og hafði nýlokið lang-
skólanámi sínu þegar hann réðst
til starfa hjá Háskólasetrinu.
Tvöfaldur Sandari
– Af hverju Arnfjörð?
„Guðmundur langafi minn er
fæddur og uppalinn í Lokinhömr-
um í Arnarfirði og þaðan er nafn-
ið tekið. Soffía amma mín ólst
þar upp í nokkur ár en fluttist
mjög ung til Þingeyrar.
Mér finnst gaman að nefna, að
ömmur mínar voru vinkonur á
Þingeyri á uppvaxtarárum sínum
og þess vegna kynntust foreldrar
mínir í höfuðstaðnum eftir að
ömmur mínar fluttust með mönn-
um sínum á suðvesturhornið,
önnur á Akranes og hin til
Reykjavíkur.
Ég á mjög mikið af ættingjum
hérna fyrir vestan. Ásamt því að
vera ættaður frá Lokinhömrum
er ég það sem kallað er tvöfaldur
Sandari, og þykir víst nokkur
heiður. Föðurættin er frá Hrauni
á Ingjaldssandi og móðurættin
frá Brekku á Ingjaldssandi.
Á æskuárum er maður nú ekki
mikið að velta því fyrir sér hver
sé hverra manna, en það vaknar
með aldrinum. Það kom mér
mjög á óvart hvað ég á mikið af
skyldfólki hérna út um allt, sér-
staklega í Dýrafirði og þar í kring.
Brynjólfur langafi minn var
bóndi á Brekku á Ingjaldssandi.
Í útvarpinu í vetur var lesin frá-
sögn af því þegar hann sótti lækni
til Þingeyrar við annan mann og
þótti mikil svaðilför. Þeir voru
sólarhring í ferðinni og voru
nálægt því að verða úti á leiðinni.
Þá var langamma mín að eignast
sitt fyrsta barn. Í þessari ferð
gekk Brynjólfur fram hjá Núpi í
báðum leiðum og hefur eflaust
gert það margoft á sinni ævi.
Hann byggði húsið sem núna er
verið að gera upp í Klukkulandi
í Núpsdal í Dýrafirði. Ættarsaga
mín er á annarri hverri þúfu.
Binna móðursystir mín var í
mörg ár bóndakona, eins og það
kallaðist hér áður, í Hjarðardal í
Dýrafirði, og þar var ég sex
sumur í sveit þegar ég var dreng-
ur.“
– Og þaðan færðu lömbin sem
verða að steikum á borðum hót-
elgesta á Núpi.
„Já, þar voru hæg heimatökin.
Við Steini í Hjarðardal erum
systrasynir. Hann hefur líka verið
mér mjög hjálpsamur með að
bjóða upp á veiðiferðir á gæs og
fleira til að draga að ferðamenn.
Og þegar ég nefndi við hann að
fá að koma í heimsókn og velja
mér kannski einhverja sauði í
fjárhúsunum, þá var það meira
en sjálfsagt.“
Í skólanum á Núpi
– Hvernig var á Núpi?
„Það var mjög gott að vera á
Núpi. Fyrsta veturinn sem ég var
þar var ég í barnaskólanum. Þá
var kennari Svava Thoroddsen í
Ytribæ, sem er einbýlishúsið fyrir
neðan barnaskólann. Hún kenndi
okkur börnunum í Mýrahreppi,
en þann vetur var ég áfram hjá
Binnu frænku minni í Hjarðardal
eftir sumarvistina.
Svava var mjög góður kennari.
Ég var þá, níu ára gamall, búinn
að vera í tveimur grunnskólum á
höfuðborgarsvæðinu, en ég tel
mig hvergi hafa lært meira og
betur en hjá Svövu.
Eftir að ég kom vestur í hitteð-
fyrra hitti ég við mismunandi
tækifæri tvo af kennurum mínum
á Núpi sem ég hafði ekki séð í 28
ár og kastaði á þá kveðju. Annar
þeirra var Finnbogi Hermanns-
son, síðar fréttamaður, og hinn
var Valdi á Mýrum í Dýrafirði.
Þeir mundu báðir vel eftir mér,
Einar K. Guðfinnsson,
sjávarútvegs- og landbúnaðarráð-
herra hefur, líkt og hér var spáð, aukið þorskvótann um 30.000
tonn. Það er stefnumarkandi pólitísk ákvörðun og er talin geta
fært þjóðarbúinu auknar tekjur sem nemur 11 milljörðum
íslenskra króna. Fyrir landsbyggðina hefur slík tekjuviðbót mikil
áhrif, gangi hún eftir. Áður hefur verið varað við því að fisksala
til útlanda kunni að dragast saman. Því miður virðist ástandið
ekki gott eins og er. Sala á þorski til Evrópu hefur dregist saman
og óvitað enn hve lengi íbúar álfunnar draga við sig í neyslu
gæðaþorsks vegna bágs efnahagsástands.
Heimurinn er að fást við mikil fjárhagsvandræði. Alvarleg
kreppa sem nú stendur hefur áhrif í sjávarbyggðum á Íslandi.
Gæðafiskur af Íslandsmiðum selst verr ef kreppir að heimilum í
Bretlandi og á meginlandi Evrópu. Vonir um að auknar aflaheim-
ildir færi okkur auknar tekjur gætu brugðist. En fleira kemur til.
Um leið og Einar K. Guðfinnsson sýnir ákveðinn pólitískan
kjark með því að heimila auknar veiðar má ekki gleyma því að
orðspor Íslands og Íslendinga erlendis hefur beðið hnekki við
hrun bankanna. Það mun taka langan tíma að vinna traust aftur.
Því lengra sem líður frá hruni bankanna kemur æ betur í ljós full-
komið siðleysi þeirra sem þar réðu.
Enn verra er að gagnsleysi Fjármálaeftirlits hefur opinberast
glöggt á sama tíma. Nánast verður því líkt við viljaleysi til að
takst á við viðfangsefnin þegar raunveruleg þörf var aðgerða.
Nú er það of seint. Ríkisstjórn ber mikla ábyrgð að hafa ekki
greint getuleysi þessarar stofnunar sinnar. En ábyrgð alþingis er
ekki síðri. Ekki var fylgst með því að lög um stofnunina dygðu
til þess sem ætlunin var. Um Seðlabankann mætti hafa mörg orð.
Eftir stendur að sá rammi sem tekinn var upp fyrir harða baráttu
þáverandi formanns Alþýðuflokks, Jóns Baldvins Hannibalsson-
ar utanríkisráðherra, skapaði grundvöll fyrir skelfilegustu að-
gerðir einkaframtaksins á Íslandi.
Siðlausir bankamenn léku lausum hala meðan forseti lýð-
veldisins og ríkisstjórn upphófu þá sem útrásarmenn. Siðferði er
þessum mönnum framandi ef marka má fréttir síðustu daga um
kaup fjársýslumanns frá Katar, sem ekki lagði krónu til kaupa á
25 milljarða hlut í Kaupþingi, en skildi bankann eftir með 37,5
milljarða tap ef rétt er. Sami maður og stuðlaði að kaupunum,
einn stærsti eigandi Kaupþings sáluga heimtar milljarða vegna
gjaldeyrisskiptasamninga. Hve djúpt sökkva menn í skort sið-
ferðis og hve langt ætla stjórnmálamenn að ganga til móts við
siðleysingja sýndarmennskunnar?
Kvótaaukning hefði lofað góðu við aðrar aðstæður, en hver
eru viðbrögð erlendis þar sem fiskur selst illa nú? Batnar orð-
sporið? Vonandi verður Vestfirðingum og öðrum landsmönnum
styrkur af þessari djarfmannlegu ákvörðun. Tíminn einn sker úr
um það.