Dagblaðið Vísir - DV - 14.02.2011, Blaðsíða 15

Hugsum um umhverfið Við notum allt of mikið
af þvottaefnum, mýkingarefnum og sápum. Það er sparnaður
í því að þynna þessi efni eða einfaldlega nota minna magn.
Fljótandi handsápu má drýgja með volgu vatni og það sama á
við uppþvottalög. Þvottaefnin, hvort sem það er í uppþvotta-
vélina eða þvottavélina, eru mjög sterk efni og tilvalið að nota
einungis helming þeirrar skammtastærðar sem sagt er til um.
Það hefur engin áhrif á þvottinn eða leirtauið og það sem betra
er, það hefur góð áhrif á umhverfið.
Við getum það líka Ömmur okkar og mömmur
gátu það, af hverju ekki við? Það þótti ekki tiltökumál
hér áður fyrr að nota taubleyjur en nú eyðum við miklum
fjármunum í einnota bleyjur. Það er ekki eins erfitt og það
virðist að nota taubleyjur. Gott er að hafa bala fyrir notaðar
bleyjur sem skolað hefur verið úr. Þær eru svo þvegnar á
suðu, þurrkaðar og tilbúnar til notkunar. Það er ótvíræður
sparnaður í þessu því spara má háar upphæðir þann tíma
sem barnið er á bleyju.
Neytendur | 15Mánudagur 14. febrúar 2011
Gefum afgöngum
annað tækifæri
Fer afgangurinn af kvöldmatnum í
ruslið? Eitt albesta sparnaðarráðið
er að henda sem minnst af mat en
þetta má finna í sparnaðarráðum á
matarkarfan.is. Þar segir að séu mat-
arafgangar borðaðir fljótt eða frystir
til síðari nota fari buddan fljótt að
finna fyrir því. Gott sé að kaupa glær
plastbox og geyma í þeim og stilla
þeim upp þannig að sjáist vel hvað
er í þeim. Afgangur af kvöldverði í
frystinum getur nefnilega verið afar
freistandi þegar heim er komið úr
vinnu, úrvinda af þreytu og stressi.
Sýróp í stað
sykurs
Agave-sýróp er eitt af því sem get-
ur komið í stað sykurs. Rætt er
um sýrópið á heimasíðu Heilsu-
bankans. Þar segir að Agave-sýr-
óp sé með mjög lágan sykur-
stuðul og valdi því miklu minni
sveiflum í blóðsykri en venju-
legur sykur. Þetta geri það að
verkum að margir með sykur-
sýki II eða candida geti notað
Agave- sýróp í hófi. Neysla á sýr-
ópinu er því einnig góð fyrir alla
þá sem vilja reyna að komast hjá
hvíta sykrinum en til að breyta
uppskriftum sem innihalda sykur
skal nota 1/3 til 1/2 af uppgefnu
magni sykurs.
Hvað er í matnum?
Við vitum að við eigum að borða
hollan og næringarríkan mat en
vitum við hvað er í þeirri fæðu sem
við teljum holla? Hvaderimatnum.
is er heimasíða sem er rekin af Matís
en þar má finna tölur um efnainni-
hald matvæla á íslenskum markaði.
Á síðunni segir að hún sé tilkomin til
að mæta eftirspurn kröfuharðra Ís-
lendinga sem leggja hart að sér þeg-
ar kemur að heilbrigðu mataræði og
hreyfingu. Þar má finna upplýsingar
um fitu í matvælum, prótein, kol-
vetni og viðbættan sykur. Auk þess
eru upplýsingar um bætiefni, svo
sem vítamín og steinefni. 
Stjórnvöld verða að meta stöðuna út frá hagsmunum almennings:
Gagnrýna sinnuleysi stjórnvalda
Sóttvarnalæknir mun standa að
rannsóknum á fólki til að ganga úr
skugga um hvort díoxín hafi borist
í fólk og í hvaða magni. Mikið hef-
ur verið fjallað um díoxínmengun í
fjölmiðlum upp á síðkastið en tal-
ið er að hún komi frá þremur sorp-
brennslustöðvum á landinu. Þær
eru staðsettar á Ísafirði, Kirkjubæj-
arklaustri og í Vestmannaeyjum
og óttast er að mengunin hafi bor-
ist í fólk sem býr í nágrenni þessara
stöðva.
Á heimasíðu Neytendasamtak-
anna er greint frá því að samtök-
in gagnrýni sinnuleysi stjórnvalda í
þessu máli. Þau hafi hvorki sinnt eft-
irlitshlutverki sínu né upplýsinga-
skyldu sinni gagnvart almenningi.
Eins sé ljóst að díoxínmengað kjöt
hafi farið á almennan markað. 
Þess er krafist að stjórnvöld sjái
til þess að kjötið, sem talið er vera
mengað, sé tarfarlaust tekið af mark-
aði og bent á að það sé réttur neyt-
enda að fá upplýsingar um hvar kjöt-
ið hefur verið selt auk rekjanleika
þess. 
Eins er þess krafist að varúðar-
reglan sé látin gilda. Í ljósi þess verði
stjórnvöld að meta út frá hagsmun-
um almennings hvort sorpbrennslu-
stöðvunum verði lokað þegar í stað.
Heimaey Ein af sorpbrennslustöðvunum þremur er í Vestmannaeyjum.
Skiptu bensínbílnum
út fyrir metanbíl
„Löggjöfin segir til
um að á haugum
sem fari yfir vissa stærð
verði að beisla gasið svo
að það fari ekki óhindrað
út í andrúmsloftið
meira. Svo við tölum nú ekki um
umhverfisáhrifin, sem eru í raun-
inni alltaf aðalatriðið.“
Fleiri metanstöðvar
verða opnaðar
Metankútar sem settir eru í bílana
eru 78 lítra og ef bíll eyðir um það
bil 10 á hverja hundrað kílómetra
getur hann farið tæpa 200 kíló-
metra á einum kút, að sögn Ólafs.
Bíllinn fer alltaf í gang á bensíni
en skiptir svo yfir í metanið þegar
hann er orðinn heitur. Ef metanið
klárast skiptir hann svo sjálfkrafa
yfir í bensínið aftur og gengur á
því þar til bensínið klárast. Í dag er
hægt að fá metan á bílinn á N1 við
Bíldshöfða og að Tinhellu í Hafn-
arfirði. Nýtt félag í eigu Íslenska
gámafélagsins ráðgerir að opna
metanstöð við Keili í Reykjanes-
bæ á næstu vikum en einnig hefur
verið sótt um lóðir fyrir metanaf-
greiðslustöð í Kópavogi. Auk þess
hefur Akureyrarbær sýnt því áhuga
að koma upp slíkri stöð.
Metanlán
Í haust hóf Landsbanki Íslands að
veita yfirdráttarlán fyrir breyting-
um á bílum í metanbíla. Á heima-
síðu bankans segir að ekkert há-
mark sé á lánsfjárhæð en standast
þurfi greiðslumat. Lántaki þurfi að
skila inn reikningi vegna breyting-
anna og gera svo skriflegan samn-
ing við bankann um reglubundna
greiðslu af launareikningi sínum
inn á lánið. Lánstíminn geti verið
allt að 48 mánuðir en á láninu séu
breytilegr vextir samkvæmt vaxta-
töflu. Í dag eru vextirnir 8,5 pró-
sent. Ekki þarf að greiða lántöku-,
seðil- eða stimpilgjöld og ekkert er
uppgreiðslugjaldið.
Finnur fyrir
metaninu í
buddunni
„Ég er búin að
eiga hann í að
verða sex ár
og hann hefur
reynst mér mjög
vel,“ segir Ævar
Örn Jósepsson,
útvarpsmaður
og rithöfundur,
sem keypti sér
nýjan metanbíl
árið 2005. Aðspurður um ástæðuna
fyrir því segir hann að þau hjónin hafi
viljað bíl sem mengi minna og spara um
leið pening. „Ég finn engan mun á því
að keyra hann og bensínbíla, nema þá
bara í buddunni.“ Hann segir að fyrst
um sinn hafi fáir verið á metanbílum og
þau hjónin oft verið einmana við met-
andælurnar. Nú fari metanbílaeigend-
um fjölgandi sem sé mjög ánægjulegt.
„Nú lendir maður í því aftur og aftur
að þurfa að bíða eftir dælunni sem er
í senn ánægjulegt og pirrandi,“ bætir
hann við. Ævar Örn mælir hiklaust með
því að kaupa sér metanbíl og bendir á
að eftir því sem þeim fjölgar á götunum
verði meiri pressa á að fleiri stöðvar
verði opnaðar.
Ýmislegt óvænt getur gerst þegar
maður er á ferðalögum erlendis. Nú
þegar landsmenn fara að huga að
ferðalögum erlendis er vert að hafa
í huga hvaða úrræði eru til staðar ef
maður lendir í vanda erlendis. Borg-
araþjónusta utanríkisráðuneytis-
ins aðstoðar Íslendinga erlendis og
stendur vaktina árið um kring. Starfs-
menn í ráðuneytinu, sendiskrifstofur
Íslands erlendis og ræðismenn um
allan heim veita slíka aðstoð. Auk
þess hefur utanríkisþjónustan sam-
starf við utanríkisþjónustur annarra
Norðurlanda á vettvangi borgara-
þjónustu. Á heimasíðu ráðuneytis-
ins má finna eftirfarandi upplýsingar
auk annarra sem gott er að kynna sér
áður en lagt er af stað í ferðalög:
n Kanna hvort utanríkisráðuneyt-
ið eða sambærileg erlend stjórn-
völd hafi gefið út ferðaviðvaranir þar
sem ráðið er frá ferðalögum til þess
svæðis sem áætlað er að heimsækja.
n Gefa nánustu ættingjum og vin-
um upplýsingar um ferðatilhögun
og hvernig hægt er að ná sambandi
við þig.
n Þegar ástæða þykir til er mælt
með að skrá upplýsingar um ferða-
lag á vef utanríkisráðuneytisins.
n Kynna sér hvar næsta íslenska
sendiráð og/eða ræðisskrifstofa er-
lendis er staðsett og hvernig hægt
sé að hafa samband við hana. Sjá
heimasíðu.
n Hafa ávallt gilt vegabréf með-
ferðis. Einnig getur verið gagnlegt að
hafa ljósrit af vegabréfi meðferðis.
n Kynna sér tímanlega hvort vega-
bréfsáritunar eða annarra leyfa sé
krafist í því landi sem heimsækja á.
Útvegun áritunar getur tekið nokkr-
ar vikur.
n Ætlir þú að aka erlendis er rétt
að kanna hvort ökuskírteini þitt sé
viðurkennt í viðkomandi landi.
n Hafa nægilega fjármuni (reiðufé,
ferðatékka og/eða kredit- eða debet-
kort) svo unnt sé að greiða ferða-
kostnað auk annars óvænts
kostnaðar. Ef nota á kredit-
eða debetkort er rétt að huga
að gildistíma og hámarks-
úttekt.
n Gott ráð er að skilja eft-
ir afrit af farmiða hjá ein-
hverjum nákomnum. Hafi
miði verið bókaður rafrænt
er ágætt að hafa upplýs-
ingar um bókunarnúmer á
sama stað.
n Aldrei ætti ferðast án
viðunandi ferðatrygg-
inga.
n Æskilegt er að hafa
evrópska sjúkratrygg-
ingakortið meðferð-
is. Það staðfestir rétt til
heilbrigðisþjónustu sem
verður nauðsynleg með-
an á tímabundinni dvöl í
EES-landi stendur.
n Huga skal að því
hvort bólusetning sé
nauðsynleg.
n Þegar annar tveggja
forsjáraðila ferðast með
barn eða börn er nauðsynlegt að
hafa meðferðis skriflegt leyfi þess
forsjáraðila sem ekki er með í för.
n Ávallt skal fylgja þeim lögum og
reglum sem gilda í því landi sem þú
heimsækir. Það ber að athuga að lög
og ýmsar siðvenjur geta verið ólíkar
því sem þú kannt að venjast. Gott er
að kynna sér þessi atriði áður en
lagt er af stað.
Forðastu vand-
ræði í útlöndum
n Á að ferðast til útlanda í sumar? n Ertu nógu
vel undirbúinn? n Veistu hvert þú átt að snúa
þér ef vanda ber að höndum? „Það ber að athuga
að lög og ýms-
ar siðvenjur geta ver-
ið ólíkar því sem þú átt
að venjast. Gott er að
kynna sér þessi at-
riði áður en lagt er af