Listin að lifa - 01.06.2013, Blaðsíða 26

Einfaldara kerfi en engin frítekjumörk
Hvaða áhrif mun nýtt frumvarp um Tryggingastofnun hafa á sparnaðinn?
Ekki tókst að afgreiða umfangsmiklar
breytingar á lögum um almannatrygg-
ingar fyrir lok síðasta þings. Frum-
varpið, sem byggir á þverpólitískri
vinnu starfshóps um allsherjar endur-
skoðun á kerfinu, felur í sér töluverða
einföldun og ný viðmið sem mikilvægt
er að ellilífeyrisþegar þekki.
Verði frumvarpið að lögum tekur
nýtt kerfi gildi um áramót og því höf-
um við í VÍB hvatt lífeyrisþega til að
kynna sér breytingarnar vel, einkum
þær sem snúa að meðhöndlun vaxta
og annarra fjármagnstekna.
Núverandi kerfi
Samkvæmt núgildandi lögum er
tryggingakerfið svo flókið að fáir átta
sig á raunverulegum ávinningi þess
að ávaxta fé og þeim skerðingum sem
Tryggingastofnun (TR) beitir. Þannig
eru bótaflokkarnir fjórir, hver með
sitt frítekjumark og skerðingarhlutfall.
Skerðingar eru þó ekki króna á móti
krónu og því halda sparifjáreigendur
alltaf einhverju eftir af sinni ávöxtun.
Nýtt frumvarp
Þær breytingar sem helst ber að
nefna í hinu nýja frumvarpi eru:
• Bótaflokkar TR verða sameinaðir
í einn. Sérstök framfærsluuppbót
(sem nú skerðist um krónu á móti
krónu) aðlagast nýja kerfinu í skref-
um til ársins 2017.
• Allar tekjur (m.a. lífeyris- atvinnu- og
fjármagnstekjur) skerða bætur um
45%
• Engin frítekjumörk verða (skert verð-
ur frá fyrstu krónu)
Greiðslur frá TR
aukast til muna
Verði hið nýja kerfi að lögum er
ljóst að þeir sem þiggja þaðan greiðslur
munu ekki eiga í erfiðleikum með að
skilja það, sem er sannarlega til bóta.
Vantraust og misskilningur vegna nú-
verandi fyrirkomulags hefur því miður
haft í för með sér að margir lífeyris-
þegar hafa talið sig betur setta undan-
farin ár með sparifé undir koddanum.
ísland sker sig nokkuð úr í alþjóð-
legum samanburði þar sem verðbólga
hefur hér meiri áhrif á afdrif sparnaðar
en annars staðar. Því er afar dýrt að láta
spariféð í hendur verðbólgunnar án
allrar ávöxtunar og þannig geta miklir
fjármunir tapast að raunvirði.
Tekur því að ávaxta fé?
I dag gera skerðingarhlutföll og frí-
tekjumörk það að verkum að lífeyris-
þegar halda alltaf talsverðum hluta
sinna vaxta eftir. En vegna fyrirhugaðra
breytinga er eðlilegt að sparifjáreig-
endur spyrji sig hvort einhver breyting
verði þar á. Eins og sést á meðfylgjandi
mynd verður svo áfram, þó svo hærra
skerðingarhlutfall og niðurfelling frí-
tekjumarka dragi vissulega úr ávinn-
ingnum. A móti skerðingunum koma
umtalsvert hærri greiðslur frá TR og
því er ólíklegt að margir eigi á hættu
að verða fyrir tekjumissi vegna breyt-
inganna.
Enn verður sparifé sem ávaxtað er í
ríkisskuldabréfasjóðum þó meðhöndl-
að með öðrum hætti. Þar sem enginn
skattur er greiddur fyrr en eigandinn
ákveður sjálfur að innleysa sparnaðinn
skerðir TR engar greiðslur vegna sjóða
fyrr en við innlausn.
Ráðgjafar VÍB veita nánari upplýs-
ingar um sparnað eldri borgara í síma
440-4900.
55%
54%
420.000
45% skerðing á móti vöxtum
300000 4,2% vextir
Frítekjumark RSK 200.000 kr.
1.000.000 kr.
S.000.000 kr.
■ Ávöxtun
■ Ávöxtun að frádregnum sköttum og skerðingum
10.000.000 kr.
Hlutfall ávöxtunar sem haldið er eftir
26