Dagblaðið Vísir - DV - 06.05.2013, Blaðsíða 10

Þ
að sem kom fram þarna var
allt samkvæmt veruleik-
anum. Þetta var erfitt það
sem snýr að mér,“ segir Erla
Bolladóttir, einn sakborn-
inganna úr Guðmundar- og Geir-
finnsmálunum, eftir frumsýningu
leikverksins Hvörf. Verkið er byggt á
sakamálunum og er meðal annars
farið ofan í það hvernig yfirheyrslum
var háttað og fáránleiki þeirra dreg-
inn fram. Hvernig þau voru þvinguð
til játninga með ofbeldi og ýmsum
brögðum. Það er Rúnar Guðbrands-
son sem leikstýrir verkinu sem er að
miklu leyti unnið í samstarfi við leik-
arana.
Blaðamaður náði tali af Erlu eftir
sýninguna og tárvot augu hennar
báru vott um hve sýningin hafði tekið
á hana.
Sársaukinn skín í gegn
Erlu fannst mjög átakanlegt að sjá at-
burðina lifna við aftur fyrir framan
sig á leiksviðinu. Sérlega átakan legt
fannst henni að sjá sjálfa sig á sviðinu,
en það er Birna Hafstein sem túlkar
hana í leikverkinu. „Þessi sem leikur
mig, hún gerir það ótrúlega vel,“ seg-
ir Erla sem er þó ekki alveg búin að
átta sig á þeirri upplifun. „Hún var
yfirheyrslunum sem ég var í og mér
fannst hún gera það mjög vel, ekkert
of mikið af neinu og ekki of lítið held-
ur. Mér fannst koma einhver sárs-
auki í gegn og það gerði þetta enn-
þá erfiðara. Ef hún hefði leikið þetta
illa þá hefði þetta verið miklu auð-
veldara,“ segir Erla og skellir upp úr.
Það er stutt í gleðina hjá henni þrátt
fyrir að hún sé nýbúin að fara í rússí-
banareið um þetta erfiða tímabil.
„Hún var eitthvað svo umkomulaus,“
bætir hún við, en þannig var Erla sjálf
á þessum tíma.
Skipt úr leik yfir í raunveruleika
Hvörf er svokölluð flökkusýning, en
hún hefst í Kúlunni í Þjóðleikhúsinu
og endar í húsnæði gamla Hæstarétt-
ar, sem er staðsett þar við hliðina.
Í sýningunni er einnig nokkrum
sinnum skipt úr leik yfir í blákaldan
raunveruleikann. Eitt slíkt atvik kom
Erlu í töluvert uppnám. Bróðurdóttir
hennar, Svandís Dóra Einarsdóttir,
fer með hlutverk í sýningunni og hún
lýsir því einnig hvernig sakamálin
höfðu áhrif á föður sinn, Einar Bolla-
son.
Hann flæktist inn í Geirfinnsmálið
fyrir tilstilli Erlu þegar yfirheyrslur
fóru að snúast um smygl. Hún sagði
rannsakendum frá því að Einar hefði
einhvern tíma gefið föður þeirra
smyglaðan bjór, en það vatt upp á
sig og hann sat í gæsluvarðhaldi í 105
daga. Þau systkinin hafa ekki verið í
neinum samskiptum síðan.
Sár fjölskylduharmleikur
Aðspurð hvernig henni hafi orðið við
þegar Svandís Dóra stóð skyndilega
ein á sviðinu og talaði frá hjartanu,
svarar Erla: „Það var mjög skrýtið. Hún
var bara að tala frá sínu eigin brjósti og
þetta var svolítið sýrt.“ Hún stoppar og
tekur sér smá tíma áður en hún held-
ur áfram. Það er stutt í tárin hjá Erlu þó
hún berjist við að halda aftur af þeim.
„Mér finnst sérstaklega sárt að það
skuli koma fram í miðju leikriti að
bróðir minn taki mest nærri sér svik
systur sinnar við sig. Það er svo sárt að
öll þessi ár hafi farið í fjölskylduharm-
leik, sem hefur tætt fjölskylduna, þegar
engin svik áttu sér stað.“ Erla bendir á
að hún hafi sjálf verið fórnarlamb að-
stæðna sem enginn sá fyrir og að allt
sem hún sagði í yfirheyrslunum hafi
verið sagt af eintómri skelfingu. „Ef við
hefðum sameinast fyrr, þá er ómögu-
legt að segja hvernig hlutirnir væru í
dag. Ef við hefðum öll borið gæfu til
að leggja okkar krafta í að þetta yrði
rannsakað eða réttlætinu yrði fullnægt
í þessu máli. En sem betur fer er sá tími
runninn upp þó seint sé,“ segir Erla og
vísar þar til skýrslu starfshóps innan-
ríkisráðuneytisins um Guðmundar-
og Geirfinnsmálin. En þar kemur skýrt
fram að það sé hafið yfir allan skyn-
samlegan vafa að framburður Erlu í
málunum hafi verið óáreiðanlegur.
Auðvelt að kenna Erlu um
Svandís Dóra tók fram í sýningunni
að hún hefði sjálf ekki verið fædd á
þeim tíma sem málin skóku íslenskt
samfélag og að þetta hefði aldrei
verið rætt á hennar heimili. „Hún
er það ung að hún er núna fyrst að
gera sér grein fyrir þessu. Auðvitað
er þetta pabbi hennar og það er alltaf
svo stutt í það þegar eitthvað hræði-
legt gerist, að næstu viðbrögð séu
að spyrja hverjum það sé að kenna.
Það hefur lengi verið svo auðvelt að
kenna mér um þetta og mér fannst
það koma mjög skýrt fram í leikritinu
hver ber ábyrgð á þessu öllu saman.“
Það tekur virkilega á Erlu að ræða
þetta og tárin sem hún hefur reynt að
halda aftur af brjótast fram.
Veit að ábyrgðin er ekki hennar
Þegar Erla hefur jafnað sig örlítið
höldum við spjallinu áfram. Hún
bendir meðal annars á að það um-
hverfi sem lögreglan starfaði í á sín-
um tíma hafi verið brenglað og það
hafi haft þau áhrif að svo fór sem fór.
Í fyrsta þætti leikverksins er einmitt
reynt að setja áhorfendur inn í þetta
brenglaða umhverfi á háðslegan
hátt. Erlu finnst mjög gott að það sé
gert til að sýna hvar ábyrgðin liggur.
„Menn voru bara að valsa um í ein-
hverju ótakmörkuðu rými. Hver er
ekki að fara að misstíga sig þar?“
Erla veit innst inni að hún ber ekki
ábyrgð á því að allt hafi farið á ann-
an endann í íslensku samfélagi, en
þeirri hugsun lýstur engu að síður
oft niður í huga hennar. Hún gerir sér
þó grein fyrir því að málið er miklu
stærra en svo að hún hafi einhverju
ráðið og rætur þess dýpri. Í raun má
segja að hún hafi verið leikmunur
í höndum lögreglunnar sem færði
hana til og frá á sviðinu eftir þörfum,
í harmleik raunveruleikans á sínum
tíma.
„Mér fannst þau öll
gera þetta mjög vel“
Þrátt fyrir að sýningin hafi verið
átakanleg fyrir Erlu þá eru hún
ánægð með útkomuna. „Mér
finnst þetta bera leikstjóranum
gott vitni sem listamanni. Mér
fannst þau öll gera þetta mjög vel.
Þau taka saman erfiðan og við-
kvæman veruleika og setja hann
fram á mjög skapandi hátt. Og ef
fólk fer heim ringlað, miður sín
eða reitt þá er eitthvað unnið í leik-
húsi. Ef menn eru reiðir út í þetta
leikrit og segja að þetta sé eitthvað
rugl, þá er það bara fínt. Þannig á
leikhús að virka.“ n
10 Fréttir 6. maí 2013 Mánudagur
„Mér finnst sérstak-
lega sárt að það
skuli koma fram í miðju
leikriti að bróðir minn taki
mest nærri sér svik systur
sinnar við sig.
n Erla Bolladóttir þurfti að berjast við tárin á frumsýningu á nýju leikverki
Sólrún Lilja Ragnarsdóttir
blaðamaður skrifar solrun@dv.is
Sárt að sjá
fjölskyldu-
harmleik
á sviði Átakanlegt Erla var ánægð með sýninguna þó hún væri mjög átakanleg. „Mér finnst þetta bera leikstjóranum gott vitni sem listamanni,“ segir hún.
Erfitt að sjá sjálfa sig Birna Hafstein
túlkar Erlu Bolladóttur í leikverkinu og
finnst Erlu hún gera það ótrúlega vel.
Myndir ÞorMAr Vignir gunnArSSon
Brenglað umhverfi Reynt
er að gefa áhorfandanum
innsýn inn í brenglað umhverfi
lögreglunnar á háðslegan hátt.