Hagskýrslur um sveitarsjóðareikninga - 01.01.1959, Blaðsíða 7

POEMALI .
P r e f a c e .
I þessu hefti eru fyrstu skýrslur um fjármál sveitarfélaga, sem Hagstofan lætur frá
sér fara. Pykir rétt að gera hér stutta grein fyrir tildrögum að útgáfu þessa heftis með
reikningum sveitarfélaga 1952.
Hagstofan hefur um langt skeið safnað reikningum sveitarfélaga og haft til þess sér-
stök eyðúblöð, sem hreppsfélög hafa jafnframt notað til eigin reikningsskila. Hefur þar
af leiðandi yfirleitt gengið greiðlega að innheimta reikninga hreppsfélaga, en öðru máli
gegnir um reikninga bæjarfélaga og stofnana þeirra. Er reikningsfærsla þeirra með mjög
mismunandi hætti og ekki í samræmi við reikningseyðublöð Hagstofunnar, þannig að það hefur
kostað mikla vinnu að færa reikninga á þau. Hefur því ávallt verið mikil tregða á skilum
reikninga bæjarfélaga til Hagstofunnar. Afleiðingin hefur orðið sú, að ekki hefur verið
unnt að gefa út á prenti hagskýrslur með reikningum sveitarfélaga og stofnana þeirra.
Fram að reikningsárinu 1952 voru eyðublöð Hagstofunnar tvenns konar, önnur fyrir
bæjarfélög og hin fyrir hreppsfélög, en þá samdi Hagstofan ný eyðublöð, er skyldu vera
sameiginleg fyrir bæjarfélög og hreppsfélög. Var gert ráð fyrir, að hafin yrði regluleg
útgáfa hagskýrslna með reikningum sveitarfélaga frá og með reikningaárinu 1952. En sem
fyrr gekk mjög erfiðlega að fá bæjarfélögin til að láta reikninga 1952 í té í tilskildu
formi, og þegar það að lokum tókst, var orðið svo langt um liðið og svo margar aðrar út-
gáfur Hagstofunnar á döfinni, að ekki var talið fært að láta prenta reikninga sveitar-
sjóða 1952 að svo stöddu. Var því handrit þeirra lagt til hliðar m sinn.
Um nokkurt skeið hefur Hagstofan haft á prjónunum áform um fjölritun hagskýrslna
eftir "masterum", er gerðir væru á Hagstofunni. Yrði þá haldið áfram að gefa helztu rit
Hagstofunnar út prentuð á venjulegan hátt, en ýmis ný rit yrðu fjölrituð, þó þannig að
þau yrðu í sama broti og prentaðar hagskýrslur og með líkri leturstærð. Rétt þótti að
gefa út eitt fjölritað hagskýrsluhefti í tilraunaskyni og urðu reikningar sveitarfélaga
1952 fyrir valinu, enda lá handrit þeirra fyrir fullsamið. Allt efni þeirra var vélrit-
að á "mastera" á Hagstofunni, og var þar reynt að hafa uppsetningu sem líkasta því, sem
er í prentuðum hagskýrslum. Pjölritunarstofa tók að sér verkið að öðru leyti. Ihrí miður
voru ekki tök á að hafa þetta hefti í sama broti og Hagskýrslur, og var það því ekki haft
með í útgáfuflokki þeirra. Þar sem hér er einnig um tilraunaútgáfu að ræða, var og talið
rétt að þetta hefti yrði gefið út sem handrit. Verður það aðeins sent sveitarfélögum og
nokkrum öðr\am aðilum. Upplag er 400 eintök.
Vonir standa til, að ekki líði á löngu, unz út verður gefið hagskýrsluhefti með reikn-
ingum sveitarfélaga 1955 —55 í einu lagi.
Þótt skýrslur þær um fjármál sveitarfélaga, sem hér eru birtar, séu orðnar úreltar og
hafi því nánast aðeins sögulegt gildi - og þótt þær séu hvergi nærri eins öruggar og tæm-
andi og æskilegt væri - er það von Hagstofunnar, að þær bœti eitthvað úr tilfinnanlegri
þörf sveitarfélaga og annarra aðila fyrir skýrslur um þessi mál.
Hagstofa Islands, í ágúst 1959
Klemens Tryggvason