Fréttablaðið - 24.12.2014, Page 18

24. desember 2014 MIÐVIKUDAGUR| JÓL | 18
Fyrir fimmtán árum fæddi ég yngri son minn á aðfangadagskveldi á Bræðraborgarstíg 13, viðstaddar voru tvær ljósmæður, tvær vin-
konur, mamma mín og eldri sonur
minn, þá níu ára, ein síams kisa
sem var í pössun hjá mér og inni í
stofunni píptu kanarífuglar í búri
sínu. (Gleðileg jól, öllsömul.)
Af hverju ég lét aka mér heim
til mín til að fæða veit ég ein, alla
vega fékk ég mínu framgengt og
urraði bara að ég vildi komast
heim þegar mér var ekið fram hjá
fæðingardeildinni á leiðinni úr
Kópavogi vestur í bæ. Sjálfsagt er
fyrir þá sem nenna að hafa skoð-
anir á því hversu skynsamlegt
það var af mér, einstæðri að bæta
á mig barni að annast um, lífið er
stundum algjörlega laust við skyn-
semi og kannski bara sem betur
fer, annars væru ekki svona marg-
ir á ferðinni í dag til að hugsa um
og það er reynsla mín að helm-
ingur mannkynsins hefur sterka
tilhneigingu til þess að hugsa um
hinn helminginn hvað sem geng-
ur á.
Nema ég var búin að plana
heimafæðingu lauslega, var með
símanúmer hjá ljósmóður sem
brást svo fallega við þegar ég
hringdi til hennar másandi milli
hríða, vegna þess að eiginmaður
hennar og systir eiga líka afmæli
á þessum góða degi, þannig að
mér leið ekki eins og að ég væri
að trufla hana of mikið þó svo ég
tæki hana frá fjölskyldu sinni í
miðjum hátíðarmatnum.
Fæðingin gekk fljótt og vel
fyrir sig, það er ekki ólíklegt að
ég hafi verið extra dugleg sjálf
vegna nærveru fólksins og þá
sérstaklega eldri sonarins sem
reyndi staðfastur að halda jól-
unum gangandi með því að ein-
beita sér að því að opna gjafirn-
ar inni í stofu. Og það var meira
en sérstakt að hafa nýburann
sinn í fanginu og taka upp gjöf-
ina frá þeim eldri, sem var teikn-
uð ástaryfirlýsing: Ég elska þig
MAMMA, inní stóru hjarta með
öðrum litlum í kring. Auðvitað er
þessi mynd ein af dýrgripunum
mínum ásamt annarri teikningu
sem er eftir þann yngri og hann
gaf mér fyrir tæpum fimm árum
þar sem hann heldur utan um mig
undir stóru hjarta og sömu yfirlýs-
ingu: Ég elska þig MAMMA. En
þá var ég ekki að eignast annað
barn heldur að glíma við veikind-
in sem ég er enn að glíma við, en
það er önnur saga og leiðinlegri.
Ég hef aldrei séð eftir því að hafa
leyft eldri syni mínum að vera við-
staddur fæðingu bróður síns, enda
skildi hann strax að svona litla og
viðkvæma veru þyrfti að passa vel
og honum datt engin betri í hug en
ég til þess að sinna því hlutverki
svo að ég hafði hans skilning mín
megin frá og með þeirri stundu að
hann hélt á bróður sínum á meðan
ég fæddi fylgjuna.
Ári síðar hafði mér tekist að
bjóða pabba hans hingað til þess
að skrifa undir faðernispappíra
og hélt nafnaveislu á hinum eina
og sanna fæðingardegi, þar sem
íbúðin fylltist af fullorðnu fólki og
ég trúði því andartak að allt þetta
fólk væri þorpið okkar og að við
værum partur af hópnum þrátt
fyrir að hafa stolið aðalpakkadegi
ársins.
Ég hafði ekki rétt fyrir mér,
hefðirnar eru sterkari og ég varð
að skilja að öðrum þætti ekki eins
mikið til afkvæmis míns koma og
mér sjálfri, svo að ég hef oftar en
ekki lánað honum minn afmæl-
isdag til hátíðarhalda og þegar
honum fór að finnast það asna-
legt þá hættum við því og höfum
bara hagað seglum eftir vindi og
boðið hvern sem er velkominn
í tilefni dagsins og hann fær að
skipuleggja skemmtun með vinum
sínum.
Ég hefði ekki trúað því að
óreyndu að þessi dagsetning gæti
flækt framtíðina, en þið sem deil-
ið þessum degi með honum hér á
Íslandi vitið sjálfsagt vel hvað ég
er að tala um. Það er flókið fyrir
fimm ára að skilja að enginn má
vera að því að koma í afmælið þitt
af því sumir eru uppteknir við að
halda upp á afmæli annars stráks
frá Nasaret eða verða að fram-
kvæma sín ritúöl svo ljósið komist
fyrir í myrkasta skammdeginu, en
núna á 15da aðfangadeginum skil-
ur hann alla betur og finnst bara
fallegt að hugsa til þess að svona
mörgum líði jafnvel vel á þessum
degi og séu vænir hver við annan.
Árin sem hafa liðið eru ekki
búin að vera auðveld eða einföld,
oft erfið og stundum hrikaleg og
hann hefur fengið að finna fyrir
því að vera sonur mömmu sinnar
og uppskorið meiri fordóma vegna
mín, heldur en að eiga föður sem
er frá Jamaíku. Og það eru senni-
legast hin jákvæðustu merki á
voru samfélagi að húðlitur er ekki
eins mikið tabú þó svo að seint
fyrirgefist kvenmanni að fara
sínar eigin leiðir þó hún sé ekki að
reyna mikið meira en að komast
af. Á þessum 15 árum hefur hann
flutt níu sinnum og búið lengst
þar sem við erum núna eða þrjú
ár (gleðileg jól, Félagsbústaðir!).
Þess má geta að eldri bróðir hans
hefur flutt nítján sinnum og ég
nokkuð oftar, blessað basl þetta
líf og best að vera alltaf tilbúin
að hreyfa sig skyldi eitthvað fýsi-
legra finnast.
Þegar ég sýndi honum frétt
fyrir skömmu þess eðlis að hann
væri í hópi þeirra barna og ung-
linga sem verst hefðu það í sam-
félaginu út frá félagsvísindalegri
rannsókn sem mat stöðu hans út
frá tekjum mínum, þá rak hann
upp stór augu, var eiginlega alveg
steinhissa því honum finnst hann
aldrei hafa haft það eins gott og
núna: við eigum heimili sem okkur
líður vel á og þú ert ekki eins veik
og í fyrra og hittifyrra og þar
fyrrað, það er bara skólinn sem er
stundum leiðinlegur og allt þetta
áhyggjufulla fólk sem er alltaf að
segja mér að ég hafi það slæmt og
vill ekki leyfa mér að vinna svo ég
geti hjálpað til!
Og svo varð hann móðgaður
fyrir okkar hönd sem er skiljan-
legt því ég hef heldur aldrei skilið
tilganginn með þessum útreikn-
ingum á því hver hefur það verst
ef því fylgja engar aðgerðir. Staða
er bara staða sem hægt er að færa
sig úr, vandamál eru nokkuð sem
hægt er að leysa og ef það kemur
nýr dagur á morgun þá hoppum
við öll samferða í áttina að fram-
tíðinni vitandi að við gerum það á
öxlum einhverra sem eru líka að
paufast áfram því: Það gerir eng-
inn meira en hann getur og gerir
varla mikið meira betur, þú ríst
eins hátt og sá sem boginn ber þig
inn á hamingjunnar lendur og um
ill einstigi.
Mér finnst ég heppin að vera
samferða sonum mínum og þó
svo að ég hefði alltaf viljað þeim
auðveldari og skemmtilegri tíma
þá þarf ég ekki að gera neitt lítið
úr því sem ég hef áorkað fyrir þá
með því einu að vera alltaf til stað-
ar hvernig sem mín staða er eða
verður. Á aðfangadag munum við
borða mat frá Mæðrastyrksnefnd
(gleðileg jól!) sem afmælisbarn-
ið mun matreiða og komi nokkur
þá verður ekki tómur kofinn og
allir sem láta sjá sig fá kraftmik-
ið og heiðarlegt knús frá afmælis-
barninu. Hann er kannski krakk-
inn sem stal jólunum á vissan hátt,
en hann er líka hiklaust krakkinn
sem minnir mig á jólin allt árið,
ekki skrautið og skrumið, heldur
tilganginn sem gengur út á sam-
veruna og tilfinningalega viður-
kenningu á tilhlökkun barnshjart-
ans sem við öll finnum fyrir þegar
jólin koma sér fyrir í hálsakotinu
hjá okkur.
Mér er það minnisstætt þegar
amma mín, skjálfrödduð, reyndi
að útskýra fyrir mér að ég ætti að
passa upp á Jesúbarnið í mér með
því að passa öll börn og hún hafði
nokkuð til síns máls með þeirri
áminningu, enda af kynslóð sem
mátti hafa fyrir lífinu og ég hugsa
oft til hennar því hún var alltaf og
ævinlega vakandi fyrir því litla,
mikið til út af því að hún hafði
særst sjálf. Enginn verður óbar-
inn biskup eða óbrenndur bak-
ari og barnið sem fæðist í dag er
manneskja morgundagsins, bless-
uð framtíðin er böðuð í barns-
hjörtum sem fyrirgefa manni
bröltið í baslinu ef maður gleymir
ekki hvar á að kveikja á kertinu
sem skreytir afmælistertu dags-
ins jafnvel þótt hún sé teiknuð,
eða bara pappírshjarta með örfá-
um einlægum orðum: Ég elska þig.
Gleðileg jól og lifið heilust.
Hvar eru jólin?
Jólasaga eftir Diddu
M
YN
D
: H
AL
LD
Ó
R
BA
LD
U
RS
SO
N