Fréttablaðið - 24.12.2014, Síða 32

24. desember 2014 MIÐVIKUDAGUR| MENNING | 28
SKYLDU ÞAÐ VERA LJÓÐAJÓL?
Ljóðabókaútgáfa stóð með miklum blóma á árinu sem fer að kveðja. Konur áttu þar stóran þátt og hver skáldkonan á fætur annarri sendi frá sér
magnaðan skáldskap. Við grípum niður í nokkrar þessara ljóðabóka í tilraun til að endurspegla þá margbreytni sem ríkir í ljóðaútgáfunni.
Haustlaufin yfir mér
Víst væri gott að geta
safnað saman völdum
ævistundum
og örfáum fölskum minn-
ingum
líkt og haustlaufum
sem leikskólabörn tína úti
á túni.
Þurrkað þær og slétt
límt á stór pappaspjöld
hengt á vegg
horft á þær með öðru
auganu eða báðum
meðan skammdegið
umvefur bæinn
og fyrir löngu orðið leiði-
gjarnt
að laumast með Face-
book-veggjum.
Þórdís Gísladóttir,
Velúr
Faðmlag
Bara eitt faðmlag, það er
nóg
en í staðinn er búið að
gera allt
segja allt, ræða málin allt
til dauða
sofa hjá í svörtum nælon-
sokkum
reyra korselettið
gera við allt húsið
mig langar bara í eitt
faðmlag
eitt faðmlag og hvíla þar
styrkjast þar
finna fyrir þér
að þú getur eitthvað lítið.
Elísabet Kristín
Jökulsdóttir,
Enginn dans við
Ufsaklett
Drápa (brot)
Stjörnur hafa fallið
úr festingunni
sáldrast yfir götur
Brotin stingast
eins og hnífsoddar
upp úr mjöllinni
Flugvél brýst
út úr skýjunum
strýkst við
marglit þökin
í miðbænum
Í Reykjavík
fellur nóttin
með hvini
eins og öxi
Gerður Kristný,
Drápa
KOK (brot):
við söfnum míniatúrum
úr gleri
hreyfum okkur eftir kerfi
rífumst sjaldnar en flestir
en þegar það gerist
þegar það gerist
það gerist
gerist
agnarsmáum dýrum
úr gleri
hendurnar úr gleri
kynfærin úr gleri
fötin úr gleri
áform okkar úr gleri
loforðin draumarnir
gæludýrin úr gleri
ásjóna hvors annars úr
speglagleri
og við blásum litlar lygar
út í gleri
litlar tilgangslausar lygar
út í gleri
Kristín Eiríksdóttir,
KOK
Gleðilegt ár
Árið
kemur í frakka
með spæl
sem mér virðist löngu úr
móð
setur upp hanska
úr fórum Harry Klein,
ég segi: hættu nú alveg
‚Spennan, kona, spenn-
an,’
hvíslar árið
um hæl
og
stingur hnífi
og þjóðsöng í vasann
Torvelt að vita
upp á hverju það tekur
næst
enginn
hefur áður tekið viðlíka
tilhlaup
Sigurbjörg Þrastardóttir,
Kátt skinn (og gloría)
erindi
enn
koma farfuglarnir
á hverju vori
um langan veg
kvikir
eins og kompásnál
með lífsins þyt
í vængjaslætti
komnir
til að skapa
himin í höfði þínu
jörð í brjósti þínu
ljós í hjarta þínu
einu sinni enn
Guðrún Hannesdóttir,
Slitur úr orðabók
fugla
„Það er nú ekki alveg rétt að ég hafi þýtt þess-
ar þrjár bækur á árinu,“ segir Friðrik Rafns-
son þýðandi sem sendi frá sér þýðingar á þrem-
ur bókum árið 2014; Sannleikur um mál Harrys
Quebert eftir Joël Dicker, Ævintýraferð fakírs-
ins sem festist inni í IKEA skáp eftir Romain
Puértolas og Hátíð merkingarleysunnar eftir
Milan Kundera. „Sannleikurinn um mál Harrys
Quebert var fullþýdd um síðustu áramót og kom
út í febrúar.“
Fyrir þá þýðingu hlaut Friðrik Ísnálina fyrir
best þýddu glæpasöguna á Iceland Noir-hátíð-
inni í nóvember. „Þetta eru mjög ólíkar bækur;
spennubók, ekta gamansaga og sú þriðja, Kund-
era, er sambland af gamni og alvöru. Allar þessar
bækur standa undir nafni sem fagurbókmenntir,
mjög vel skrifaðar og vandasamt að þýða þær,
hverja á sinn hátt.“
Þú hefur þýtt allar bækur Milans Kundera, sit-
urðu við á aðfangadagskvöld og stúderar hann?
„Ég hef þýtt hann allan, já, nema hálft ritgerða-
safn sem ég geymi mér eins og konfekt á jólun-
um,“ segir Friðrik og hlær. „En, nei, ég tek mér
frí á aðfangadagskvöld og borða gæsalifur og
rjúpu.“
Hver af þessum bókum var mesta glíman fyrir
þýðandann? „Það var nú kannski Fakírinn vegna
þess að húmor er svo vandmeðfarið fyrirbæri og
huglægt. Það var bæði ofsalega gaman og vanda-
samt að ná öllum húmornum og orðaleikjunum
hjá Puértolas. Sú glíma var mesta ögrunin fyrir
mig sem þýðanda.“
Ég veit það er ekki hægt að gera upp á milli
barnanna sinna, en er einhver þessara bóka í
meira uppáhaldi hjá þér en önnur? „Mér fannst
mjög gaman að glíma við þær allar, enda mjög
góðar bækur. en ég get sagt að ég hafði mest
gaman af að vinna við Fakírinn, ef það er ein-
hver mælikvarði. Ég hef ekki áður þýtt gaman-
sögu þar sem maður fær að leika sér svona mikið
með tungumálið, en ég get alls ekki gert upp á
milli þessara bóka.“
Allar bækurnar eru til þess að gera glænýjar,
Sannleikurinn um mál Harrys Quebert kom út
haustið 2012 og hinar tvær á árunum 2013 og
2014 og Friðrik segir það vera til mikillar fyrir-
myndar hversu fljótir íslenskir útgefendur eru að
bregðast við því sem hæst ber erlendis. Spurður
hvaða bók verði jólalesningin hjá þýðandanum
upplýsir hann að það verði nýjasta bók Michels
Houellebecq, Undirgefni, sem ekki kemur út í
Frakklandi fyrr en 7. janúar 2015. Það kallast að
hafa puttann á púlsinum.
Er þig ekki farið að dreyma á frönsku eftir
allan þennan lestur á frönskum bókmenntum?
„Nei, það verður að passa sig að halda sig rétt-
um megin í tungumálinu. Ég reyni alltaf að lesa
talsvert mikið af íslenskum bókum til þess að
stæla og næra eigin málvitund. Maður má ekki
hverfa inn í frummálið og mín reynsla er sú að
ég læri alltaf heilmikið í íslensku þegar ég þýði
nýtt verk. Þýðingar eru mjög skemmtileg aðferð
til að dýpka málvitund sína í eigin tungumáli.“
fridrikab@frettabladid.is
Heldur sig réttu megin í tungumálinu
Friðrik Rafnsson er einn afk astamesti þýðandi landsins, ekki færri en þrjár bækur í hans þýðingu komu út á
árinu og sú fj órða kemur fl jótlega eft ir áramótin. Er hann ekki farið að dreyma á frönsku?
FRIÐRIK
RAFNSSON
„Mín reynsla er
sú að ég læri
alltaf heilmikið
í íslensku þegar
ég þýði nýtt
verk.“
FRÉTTABLAÐIÐ/DANÍEL
MENNING