Vestfirska fréttablaðið - 15.02.1980, Blaðsíða 7

vestfirska
rRETTABLASID
Skíðaskóli
Oddvars Brá og Ivars Formo
TEXTI: KRISTEN KVELLO - TEIKNINGAR: ROAR HORGEN - UMSJÓN OG ÞÝÐING: GUÐJÓN HÖSKULDSSON.
Gangiö í braut án stafa. Reynid aö renna á skíðunum
milli skrefa.
Gangiö létt og liðlega (óþvingaö) og látiö handleggina
sveiflast fram og aftur.
Þú ert fljótari aö þjálfa upp jafnvægió meö því aö
ganga án stafa.
Reynið að renna á öðru skíðinu, meðan hinn fóturi n er
afslappaður.
Effir því sem jafnvægiö eykst, skaltu reyna aö renna á
öðru skíðinu í einu.'Þyngdin færist af ööru skíðinu yfir
á hitt, þannig aö fæturnirfá hvíld á milli skrefa.
Mikilvægasta hreyfingin sem skilar manni er spyrnan
(ca 70%). Afgangurinn kemur frá staftakinu.
Þú getur tekiö bæöi styttri og lengri skref.
Beygja í ökla, hné og mjaömarliö og þrýsta skíðinu vel
niður. Þetta gerirðu til aö fá betri festu.
Þú þjálfar jafnvægiö mjög vel með því aö standa á ööru
skíðinu. Finndu létta brekku og reyndu að renna þér
niður á ööru skíðinu. Renndu þér til skiptis á hægra og
vinstra skíði.
Um smurningu
Nokkur fróöleikur um smurningu gönguskíöa mun
birtast í þessu blaði og hinum næstu, meö skíðaskól-
anum.
Mörgum kann aö virðast smurning gönguskíöa hin
mesta ráögáta og á það atriði vafalítið stóran þátt í því
aö aftra mönnum frá aö fá sér gönguskíði. Smurningin
er svo veigamikill þáttur í iðkun skíöagöngu aö þeir
sem leggja hana fyrir sig mega til meö að þekkja a.m.k.
einföldustu atriði. Grátlegt þykir manni oft að sjá til
fólks sem jafnvel nýbúið er aö kaupa sér skíði en er alls
ófrótt um smurningu, standa einhversstaðar fast meö
margra sentimetra þykkt snjólag undir skíöunum, eða
spólandi upp brekkur og jafnvel renna jafn mikið aftur
á bak eins og áfram. Þetta stafar mestmegnis af
upplýsingaskorti um þessi mikilvægu atriöi skíöagöng-
unnar. Enginn veröur þó fullnuma í smurningu þó svo
hann lesi á prenti einhverjar upplýsingar, því smurning
er fyrst og fremst reynsla og aftur reynsla. Það er þó
von mín aö þær upplýsingar sem hér fara á eftir megi
auðvelda fólki á byrjunarbrautinni og örfa þaö til aö
stunda þessa heilsusamlegu íþrótt.
f andrúmsloftinu er ætið nokkur raki og fer hann eftir
hitastigi og loftþrýstingi. Talaö er um mettað loft þegar
þaö hefur bundiö eins mikinn raka og það getur haldið
hverju sinni. Ef hitastigiö lækkar, getur andrúmsloftiö
fyrst mettsat og síðan ofmettast þannig aö rakinn
þéttist og verði að dropum og ef hitastigið fer undir 0
gráður, myndast snjókristallar. Oftast eru snjókristall-
arnir stjörnulaga (sexhyrndir). Stærö þeirra fer eftir
hitastigi og myndast stærstir snjókristallr við 0 gráður
C. Ef snjórinn fellur veröur hann fyrir áhrifum frá
loftlögum sem eru ööruvísi en þar sem hann uppruna-
lega myndaðist. Snjókristallarnir geta breytt um lögun
rakamettast eða bráðnaö. Sama gildir eftir aö snjórinn
hefur falliö til jarðar. Hann verður fyrir stööugum
áhrifum vegna rakabreytinga, hitabreytinga og vinda.
SNJÓGERÐIR.
Nýr snjór.
Snjókristallarnir hafa sömu lögun og gerö og þegar
þeir féllu. Er því hægt aö tala um nýsnævi mörgum
dögum eftir aö snjórinn féll, ef aðstæðurnar eru þannig
aö kristallarnir breytast ekki.
Þurr nýr snjór er laus og léttur í sér en snjór sem fellur
viö 0°, C er þéttur og rakur.
Kornóttur snór (gamall snjór)
Fyrir áhrif veðurfars breytist lögun og gerö snjókrist-
allanna, þeir veröa aö ávölum kornum. Kornóttum snjó
er hægt aö skipta í: fínkornóttan snjókornstærð (um-
mál) innan viö 2 mm, grófkornóttan snjó: kornstærö
meiri en 2 mm.
Skari myndast þegar votur snjór frýs og efsta lagið
veröur aö harðri skorpu.
Reglur um rennsli og festu.
Þær kröfur sem gera verður til skíðasmurningar eru
tvennskonar og andstæðar. Hún veröur aö auka hæfni
skíöanna til að renna áfram og jafnframt gefa full-
komna festu við spyrnu. Festan sem skíðin ná viö
spyrnu fer eftir þ ví hversu greiðlega snjókristallarnir
geta þrengt sér inn í smurninguna. Þegar skíöi rennur
áfram myndast varmi við núningin og snjórinn bráönar
örlítið, skíöiö rennur því áfram á þunnri vatnshimnu og
er því nauðsynlegt að smurningin hrindi frá sér vatni.
Ef skíði er smurt meö mjúkri smunringu fæst góö festa
en samtímis getur þaö minnkað rennslishæfni skíöisins
áfram. í vissum tilfellum klessist snjór jafnvel neðan í
skíöið.
Ef notuð er of hörö smurning (þurr miðaö viö
snjógerö) fá skíðin ekki festu og skrika aftur á bak.
Grunnsmurning fyrir gönguskíði með trésóla.
Grunnsmurning er til þess aö verja sólann fyrir raka,
ásamt því aö hin venjulega smurning festist betur ef
sólinn e r grunnsmurður. Ekki er gengiö á grunn-
smurningunni einni. Til eru margar geröir af grunn-
smurningu, sumar eru brenndar inn í sólann, öörum er
smurt á skíðin. Flestir nota smurningu sem inniheldur
tjöru og er brennd inn í sólann. Þá er eftirfarandi
aðferð notuö:
Skíðin hreinsuð, gamalli smurningu náö burt meö því
að hita hana meö gaslampa og þurrka síðan sólann
með klút. Einnig má skafa með siklingi og stálull (ekki
sápu). Eftir hreinsun veröur sólinn að vera fullkomlega
hreinn og sléttur.
Grunnsmurningin borin á allan sólann meö pensli.
Smurningin er hituð þar til hún sýöur en gætiö vel að
því að vera meö lampann á stööugri hreyfingu. Öll
smurning, sem ekki hefur gengiö inn í sólann, er
þurrkuö burt og eftir meöferöina á sólinn aö vera alveg
þurr. Þaö krefst bæöi kunnáttu og æfingar aö grunn-
smyrja skíði, og getur rönt notkun hitalampans breitt
spennunni í skíðinu og er mönnum því rálagt aö æfa
sig meö gömul skíði.
Vaxsmurning.
Undirlagssmurning er notuð þegar hætta er á að hin
venjulega smurning slitni af sólanum. Undirlagssmurn-
ing er ekki notuö sem grunnsmurning heldur til þess
aö gera aöra smurningu endingarbetri og eins og
nafnið bendir til er reiknað meö því aö annarri smurn-
ingu sé smurt yfir hana. Grunnvax getur dregiö úr
rennsli skíöanna ef gengið er á nýjum snjó.