Vestfirska fréttablaðið - 19.04.1984, Blaðsíða 14

14
vestfirska
rRSTTABLAÐIP
■
„Kvenþjóðin hefur verið kúguð nokkuð lengi... Hún hefur átt að vera manninum
undirgefin, verið notuð sem vinnuvél."
sýslumaður samgöngubann á sýsl-
una til að spoma gegn smitun.
Geirólfsgnúpur var á milli sýsln-
anna. Ég man að einu sinni kom
maður labbandi þama norðuryfir.
Það var farið til móts við hann og
honum sagt að hann mætti ekki
koma heim. En þetta var mikill
kaffimaður og vildi endilega fá
kaffi. Svo báru þeir honum kaffi
útá tún og skildu það þar eftir.
Smithræðslan var svona mikil.
Spánska veikin var bara slæm
innflúensa og hún drap þannig að
menn fengu hita og síðan lungna-
bólgu upp úr því. Menn voru líka
illa undir þetta búnir, voru kannski
illa klæddir og illa nærðir og fóru
kannski að vinna hálflasnir.“
Það var ég sem
hékk þar í bandinu
„Ég var í 25 ár kirkjuvörður á
ísafirði, allan þann tíma sem ég bjó
í Amardal. Stundum var erfitt að
fara þama á milli. Ég labbaði
stundum, en stundum fór ég á hjóli.
Þetta var tveggja og hálfs tíma
gangur í góðu.
— Hvað fólst í þínu starfi sem
kirkjuvörður?
„Það var mitt starf að sjá um
kirkjuna og hringja líka, og svo sá
ég um jarðarfarir.“
— Er mikil kúnst að hringja?
„Neinei, það þarf bara svolítið
lag. Það voru tvenns konar hring-
ingar, fyrir messur og fyrir jarðar-
farir. Einu sinni var þetta tekið
uppá band og spilað í Klukkum
landsins til skamms tíma. Og það
var ég sem hékk þar í bandinu.“
Líkin svartar klessur
— Hvemig var að taka grafir?
„Það gat verið erfitt þegar mikið
var frost. Það náði stundum 1
metra niður og þetta hjakkaði mað-
ur allt með hjökku. Það var ansi
erfitt og tók langan tíma.“
— En heimspeki grafarans?
„Mönnum sem ekki kynnast
þessu finnst þetta ákaflega merki-
legur hlutur, dauður maður. En
þegar maður kynnist því þá finnur
maður að þetta er ekki neitt neitt.
Þetta er bara eins og hver annar
dauður hlutur.
Ég man eftir því að það fundust
þrjú bresk lík á Ströndum eftir stríð
og var komið með þau hingað og
þau grafin í kirkjugarðinum. Þetta
var áður en ég kom. Svo þegar ég
byrja þama kemur amerískt herskip
að sækja líkin. Þau voru grafin upp
og sett í nýjar kistur. Þau voru
orðin svona þriggja ára. Þetta var
svona svartur dröngull, runninn
saman, ekkert sköpulag á þessu. Og
sá ameríski tók þau bara í fangið og
færði þau til. Þriðja líkið var aftur
ekkert nema bein, þannig að það
var miklu eldra. Þarna hefur orðið
villa, en þeir tóku það án þess að
gera nokkra athugasemd.
Það kom fyrir að maður kom
niður á eldri grafir og þá fór maður
ekki lengra. Einu sinni var ég að
grafa þarna og var kominn niður á
kistu. Svo ætla ég að fara útá hana
en þá dunkar allt niður. Það var allt
í lagi, ég breiddi bara mold yfir
þetta.
Hauskúpur sá ég oft. Ég lagði
þær bara upp á vegginn og tíndi
þær svo niður aftur þegar ég var
búinn að moka fyrir kistunni.“
„Hinir dauðu
yrðu hreykniru
„Einn maður kom til mín einu
sinni og beiddi mig um beinagrind.
Hann átti son sem var að læra
læknisfræði og þurfti á beinagrind
að halda. Hann sagði mér að
kirkjugarðamir væru allir orðnir
uppumir af því menn væru búnir
að selja öll bein úr þeim. Ég sagði
honum að það kæmi ekki til mála
að ég hreyfði við slíku nema hann
fengi leyfi biskups og prestsins líka.
En það kom aldrei til þess. Maður
þessi sagði mér að þetta væru bara
dauðir menn og þeir yrðu hreyknir
af því ef bein þeirra yrðu notuð
svona.“
Konan notuð
sem vinnuvél
Svo við snúum okkur að öðru.
— Þú kaust Vigdísi, er það ekki?
„Jú, ég gerði það. Skrifaði líka
grein henni til stuðnings. Menn
voru nú að segja að hún hefði verið
góð, ég veit það ekki.
— Studdirðu Vigdísi bara af því
hún var kona?
„Nei, en ég tók það fram í þessari
grein að mér fyndist það sjálfsagður
hlutur að koma henni að meðal
annars vegna þess að þá yrði hún
fyrsta kona í heimi sem kosin væri
forseti í lýðræðislegum kosningum.
Þetta vakti líka athygli víða um
heim.“
— Hvað segirðu um jafnréttisbar-
áttu kvenfólksins?
„Það er náttúrulega ágætt. Kven-
þjóðin hefur verið kúguð nokkuð
lengi, þannig að það hefur verið
litið niður á hana. Hún hefur átt að
vera manninum undirgefin, verið
notuð sem vinnuvél. En þetta er nú
að lagast. Ég veit þó ekki nema þær
gangi of langt í þessu núna sumar
þeirra. Þær benda til dæmis á að
ekki séu eins margar konur á þingi
og karlar, en það held ég sé bara af
því þær eru hlédrægari. Það gæti
setið í þeim úr uppeldinu. Svo eru
karlarnir í eðli sínu árásargjarnari
og þegar verið er að berjast í kosn-
ingum þá eru árásir á andstæðing-
inn oft á tíðum og kannski það falli
verr í hlutverk kvenna. Ég benti nú
á það í greininni um Vigdísi að
konur væru friðsamari en karlar, en
það er nú sjálfsagt misskilningur
eins og sumir bentu mér á. Það
hafa komist konur til valda sem
ekki hafa reynst minni herkarlar en
karlmennirnir. Maður hélt kannski
að konumar væru blíðlyndari.“