Feykir - 19.12.1984, Blaðsíða 8

8 FEYKIR
Minning Böðvars Emilssonar
Bróðir minn, Böðvar Emilsson,
er dáinn, hann lést á
Sjúkrahúsinu á Sauðárkróki 11.
nóvember s.l. eftir langvinnar
þrautir og þjáningar, útslitinn af
erfiði lífsdaganna, hvíldinni
feginn. Böðvar var fæddur í
Hamarkoti á Akureyri 20.
desember 1904 og skorti því
rúman mánuð í áttrætt þegar
dauðann bar að. Foreldrar hans
voru: Emil Petersen fæddur á
Akureyri 1866 og Þuríður
Gísladóttir fædd á Hofstöðum í
Hálsasveit í Borgarfirði 1870,
bæði dáin á Akureyri, hún 19.
okótber 1908, hann 11.
nóvember 1936. Foreldrar
Emils voru: H.P. Emil Petersen,
danskur að ætt og uppruna,
beykir á Akureyri um árabil,
hann dó í hafi á leið til
Danmerkur sumarið 1866. Og
Guðrún Jónsdóttir fædd 1835 í
Pálmholti á Arskógsströnd. 1
Pálmholti bjuggu foreldrar
hennar, foreldrar þeirra og
niðjar alla nítjándu öldina og
hluta af tveim þeim næstu.
Guðrún var eyfirskra ætta.
Þuríður, móðir Böðvars, var
Gísladóttir smiðs og bónda á
Hrísum í Flókadal í nær tvo
áratugi, síðan á Grímarsstöðum
í Andakíl. Hann var fæddur
1828 (Böðvarsson smiðs og
bónda á Skáney), og Kristínar
Sighvatsdóttur fædd 1844. Bæði
voru þau Gísli og Kristín af
Deildartunguætt.
Böðvar var á fjórða aldursári
þegar hann missti móður sína,
hún dó af barnsförum þegar
yngsta barnið hennar fæddist,
systkinin sem jifðu hana voru
átta, öll innan ellefu ára aldurs.
Hamarkotsheimilið leystist upp
og börnin fóru sitt á hvað.
Böðvar fór fyrst að heiman
nokkrum dögum eftir jarðarför
móður sinnar. Fátæk hjón í
Glerárþorpi, Pétur og Kristín
búsett í Glerárholti tóku Böðvar
í gustukaskyni til bráðabirgða,
þar á heimili átti Böðvar góðu
atlæti að mæta og gustukavistin
entist honum í fimm og hálft ár.
Þá komu boð frá föður hans, að
Pétur í Holti var beðinn að skila
drengnum heim á Strandgötu 39
þangað sem faðir hans bjó þá.
Erindið við Böðvar var, að
kominn var frændi loður lians
úr Skagafirði og bauðst til að
taka drenginn í fóstur og gera
hann að uppeldissyni. Frændinn
var Skarphéðinn Símonarson frá
Litladal í Blönduhlíð. með
honum fór Böðvar vestur í
Litladal, en þótt Böðvari væri
vel tekið í Litladal þá varð sú vist
honum skammgóður vermir,
Skarphéðinn drukknaði í Héraðs-
vötnum þann 15. nóvember þá
um haustið.
Strax á næsta vori var-Böðvar
sendur norður til föðursíns með
langferðamönnum sem áttu
þarna leið um. Það sama vor
1915, flutti Emil faðir Böðvars,
að Bakkaseli í Öxnadal, ekki var
hann kominn i dalinn þegar
ferðamennina bar þar að garði
og því brugðu þeir á það ráð að
skilja drenginn eftir á Varma-
vatnshólum, tveim bæjarleiðum
utar í dalnum. Bóndinn á
Varmavatnshólum, Karl Hall-
grímsson, og Guðrún móðir
hans sáu aumur á hraknings-
drengnum og réðu hann til sín
sem smala um sumarið og síðan
léttadreng árið út. Næstu árin
var Böðvar vistaður á ýmsum
bæjum í Öxnadal og nefndur
léttadrengur í kirkjubók, á þeim
árum fékk hann oftast nokkuð í
sig en lítið á, fólkið í Öxnadal
var fátækt á flestum bæjum í
dalnum, en það var gott fólk.
Vorið 1920 hætti faðir Böðvars
búskap í Öxnadal og flutti með
sitl fólk vestur yfir Héraðsvötn.
Það vor réði hann Böðvar að
Litladalskoti í Tungusveit til
Guðmundar Eiríkssonar sem
þar bjó. Þar á bæ mætti Böðvar
góðu atlæti, hann vann fyrir mat
sínum. Eftir tveggja ára vist á
þessu heimili var ekki lengur
þörf fyrir vinnumanninn og þá
réði Böðvar sig að Þorsteins-
stöðum í Tungusveit. Við þau
vistaskipti urðu þáttaskil í lífi
vinnumannsins sem alltaf hafði
verið fjárhirðir frá því hann var
barn í Glerárholti en aldrei
eignast kind og var mjög fatafár.
Það var vorið 1922 sem
Böðvar gekk í hlað á
Þorsteinsstöðum. Heimilisfólk-
ið þar var: Margrét Bjarnadóttir
hálf-áttræð atorkukona sem
lengi hafði ráðið húsum á
Þorsteinsstöðum og átt þá jörð
og bú, en hafði þá fyrir nokkrum
árum látið það allt í hendur
fósturdóttur sinnar, Kristínar
Jónsdóttur. Bóndinn á Þor-
steinsstöðum frá 1915 varStefán
Jónatansson maður Kristínar,
hann var góður búþegn og hélt
vel við jörð og búi. Þau hjón áttu
einn son barna, Finnboga, sem
fæddur var 1919 og því þriggja
ára þegar Böðvar réðist
vinnumaður til Stefáns bónda.
A Þorsteinsstöðum ílentist
Böðvar og var þar meðan ævin
entist. Fyrst hjá Stefáni og
Kristínu þar til þau hjón voru
öll, síðan hjá Finnboga syni
þeirra, núverandi bónda á
Þorsteinsstöðum. Saga Böðvars
verður ekki sögð nema sem hluti
af sögu Þorsteinsstaða og þess
fólks sem þar bjó þau rúmlega
sextíu ár sem hann átti þar
staðfast heimili.
Fljótlega eftir að Böðvar kom
að Þorsteinsstöðum eignaðist
hann nokkrar kindur og hest,
þar var hans kaup og þær
skepnur voru, kind fram af
kind, hans auðlegð þar frá.
Böðvar giftist ekki og var
barnlaus.
Við Böðvar áttum oft samleið
á lífsgöngunni. í Öxnadalnum
vorum við báðir 1915-20 og við
fylgdumst að vestur yfir
Héraðsvötnin og vorum þar
nágrannar í nokkur ár, síðan
höfðum við samband eins gott
og verða má fram á hans síðustu
stund.
Strax á fyrstu vinnumanns-
árum sínum á Þorsteinsstöðum
varð Böðvar virkur þátttakandi
í öllum heimilisstörfum þar
innan húss sem utan og lagði öll
störf að jöfnu á gjörva hönd,
hann var þrekmikill og létt um
vinnu og var svo hóglyndur a?
hann skipti sjaldan skapi og þvi
var hann hvers manns hugljúfi.
Aldrei var um það rætt að
Böðvar sliti vistabönd á
Þorsteinsstöðum enda átti hann
þangað ævilangt erindi. A seinni
árum kom Böðvari oft í hug vísa
föður okkar í því sambandi:
Lífsins kljáður vefur vófst,
viljans ráði unninn.
Minn var áður ævin hófst,
æviþráður spunninn.
Erindi Böðvars á þetta eina
heimili kom þá fyrst fram þegar
veikindi tóku að herja á
Þorsteinsstaðahjónin. Stefán
bóndi lést 7. júní 1931, og um
það leyti fór að bera á
langvinnum veikindum hús-
freyjunnar, hún hélt þó
búskapnum áfram með tilstyrk
vinnumannsins þar sem Finn-
bogi var þá aðeins 12 ára, og
síðar þegar honum óx fiskur um
hrygg var hann mjög hneigður
fyrir ferðalög, var því oft að
heiman, en þó dró hann að það
sem , með þurfti. Veikindi
Kristínar ágerðust með hverju
árinu sem leið og þá var hún oft
fárveik og Böðvari mjög erfið í
sinni neyð, þar fyrir lögðust
honum þungar byrðar á herðar,
því heimilisböl var þyngra en
tárum taki, það var gleðisnautt
líf, hann var hjúkrunarmaður-
inn við mjög erfiðar aðstæður
þar sem tíðlega varð að leggja
nótt með degi. Þannigliðu næstu
sautján árin frá andláti Stefáns
bónda, þá loksins fékk Kristín
hvíldina, hún dó 1. júní 1948. Þá
var Böðvar 43 ára, bestu
aldursárin voru gengin um garð
og hann gamall maður að
þrautafullri lífsreynslu, óviss
um sinn hag. Þeim Finnboga
hafði ætíð samið mjög vel, hann
bjó áfram, Böðvar var kyrr.
í janúarmánuði 1949 gekk
ung kona í hlað á Þorsteinsstöð-
um, Fríða Edvarðsdóttir, vinnu-
kona í fyrstu, síðar húsfreyja
eftir að þau Finnbogi gengu í
hjónaband. Gamli bærinn á
Þorsteinsstöðum, fámennur og
hljóður, byggður þrjátíu árum
fyrir aldamót, fékk nýjan hreim
í sitt mál — eftir að Fríða settist
þar að, og varð áður en langt um
leið einn meðal glöðustu og
gestrisnustu heimila sem um
getur, og það allt vegna einnar
vinnukonu sem kom í tólftu
viku vetrar og fór ekki aftur.
Finnbogi og Fríða eignuðust
fjögur börn, Kristín fæddist
1952, síðan hvert af öðru, Berta,
Böðvar og Stefanía. Böðvar
bróðir minn var sem fyrr önnur
hönd Þorsteinsstaðahjóna við
bústörfin og eftir að börn komu
á pallinn bar hann fyrir þeim
umhyggju eins og hann væri afi
þeirra, það haföi birt yfir og líka
honum féll sú hamingja í skaut
að umgangast börn daglega og
annast þau, hann unni þeim
öllum og sannlega voru þau
honum góð og eftirlát. Og síðar
þegar þau systkini voru öll
gengin í hjónabönd og
eignuðust sín börn, fjölgaði
vinum Böðvars, hann umgekkst
þau börn í ellinni og unni þeim á
sama hátt. Þar sem börnin voru,
þar var hugur hans allur.
Böðvar bróðir minn var að
hugarfari barnslega trúhneigður
og efaðist ekki um framhaldslíf
eftir dauðann. Þegar hann var
síðast gestur á mínu heimili
töluðum við stundum um hans
trúarvissu og þá fann ég að trúin
var hans helgidómur og
vissulega virti ég hans skoðanir.
Á þeim dögum raulaði hann oft
fyrir munni sér erindi úr Ijóði
föður okkar frá þeim tíma að
hann minntist látinna lífsfélaga:
—Mildur Drottinn leggur lið,
lífs þá togni bandið,
ég kem síðar eins og þið,
yfir á friðarlandið.
Og nú hefir Böðvar stigið á
ströndina sína hinum megin og
vonandi hafa þá ræst hans
heitustu óskir að vera fagnað
með glöðum söngvum. Hann
var söngelskur frá barnæsku og
unni mjög fögrum ljóðum og vel
kveðnum vísum og naut þess að
rifja upp það sem í minninu bjó.
Ævistörf Böðvars hafa hljótt
um sig, öll hans miklu
vinnuafköst á sextíu ára
vinnumannsferli birtast í ljósi
þess að hann vann öll sín verk af
þeirri trúmennsku og skyldu-
rækni sem gera búþegn að
bústólpa, bú að landstólpa.
Hann hugsaði hvern sinn
starfsdag um hag heimilisins
sem sinn eiginn. Á undan
Böðvari voru tvö af hans
alsystkinum gengin fyrir ætt-
ernisstapann, fimm eru enn á
lífi, öll við háan aldur.
Böðvar Emilsson var jarð-
settur í Goðdalakirkju í
Vesturdal í Skagafirði 17.
nóvember 1984, honum fylgdu
til grafar auk fjölskyldunnar frá
Þorsteinsstöðum, fjölmargir sveit-
ungar hans, hér að sunnan
stóðum við þrjú systkini hans
yfir hans moldum meðal margra
nánustu ættmenna sem einnig
fórum um langan veg til að
fylgja honum til grafar. Séra
Olafur Hallgrímsson á Mælifelli
jarðsöng og nokkrir menn úr
karlakórnum VísFsungu i kirkju
og við gröfina, með ágætum.
Með þessum fáorðu eftirmæl-
um, sendi ég þeim Finnboga og
Fríðu á Þorsteinsstöðum,
börnum þeirra, tengdabörnum
og barnabörnum hugheilar
samúðarkveðjur með innilegum
þökkum fyrir þá miklu
umhyggju sem þau auðsýndu
Böðvari í hans þungbæru
veikindum með heimsóknum
hvern dag og aðhlynningu sem
var honum svo mikils verð.
Böðvar bróðir minn og vinur
allt frá barnæsku, var gæddur
þeim dýrmætu kostum, þrek-
mennið með barnshjartað, að
hann var hlutvandur í öllu sínu
líferni og vildi hverjum manni
gott gera, viðmótsþýður var
hann í framgangsmáta og þó
hlédrægur, og þannig mun hann
ganga fram fyrir sinn dómara,
þangað heim fylgja honum
margir góðir hugir.
Tryggvi Emilsson
t
Þökkum innilega auðsýnda samúð og hlýhug
við andlát og jarðarför
JÓHANNS GUÐJÓNSSONAR
byggingafulltrúa á Sauðárkróki.
Svanur Jóhannsson og Aðalbjörg Vagnsdóttir.
t
Innilegar þakkir til allra sem veittu okkur samúð sína
við fráfall
JÓHANNS EYMUNDSSONAR
frá Saurbæ.
Sérstaklega sendum við þakkir til
Bílstjórajélags Skagajjarðar.
Fyrir hönd aðstandenda.
VIKTORÍA SÆRÚN GESTSDÓTTIR

Innrítun
nemenda
Innritun nemenda á vorönn stendur yfir og
lýkur 4. janúar. Sérstök athygli er vakin á
samningsbundnu iðnnámi í vélvirkjun og
rennismíði, húsasmíði, bifvélavirkjun og
rafiðnum.
Skólameistari