Jökull - 01.12.1980, Qupperneq 77

Hagafellsjöklar taka á rás
THEÓDÓRTHEÓDÓRSSON
Eins og flestir vita, hefur Hvítá verið afar
gruggug í sumar og ástæðan fyrir því er sú,
að Hagafellsjöklarnir báðir, eystri og vestari,
hafa hlaupið fram. Aurburðurinn í Hvítá
margfaldaðist og það hefur valdið töluverðum
truflunum á lax- og silungsveiði í ánni. Aurinn
berst í Hvítá með Tungufljóti og Sandá, sem
báðar eiga upptök sín í Hagavatni. Vatns-
rennsli í Tungufljóti tók að aukast verulega í
maí—júní og náði hámarki í júlí—ágúst.
Lengdarmælingar hafa verið gerðar á
Hagafellsjöklum allt frá árinu 1934, er Jón
Eyþórsson hóf þær. Síðast hljóp Hagafellsjök-
ull vestari fram árið 1971 og mældist það
hlaup um 700 m. Hagafellsjökull eystri hljóp
síðast fram 1975 og mældist það hlaup um
1200 m.
Dagana 25. og 26. október 1980 fóru 4
mælingamenn frá Reykjavík í leiðangur að
Hagafellsjöklunum, til að mæla þessar síðustu
lengdarbreytingar. Það var dumbungsveður
þegar lagt var af stað úr Reykjavík og þannig
hélst það allan daginn. Fyrst fórum við að
Hagavatni. Farið var gulmórautt og Nýifoss
var í samlitum klakaböndum. Af hálsinum
norðaustan við Nýjafoss sáum við hvar jökul-
sporðurinn lá á kafla út í Hagavatni. Vatnið
var ísi lagt og auðséð á ísnum, að hann hafði
hreyfst nýlega, því hann var allur út í sprung-
um, sem höfðu svo frosið saman á ný. Einstaka
ísjakar sátu frosnir í ísnum. Við gengum stystu
leið yfir vatnið á ísnum að jökulsporðinum,
þar sem mælingavörðurnar voru síðast þegar
við vorum hér. Jökulsporðurinn var um
Myndl. Hagafellsjök-
ull eystri. Lengdar-
breytingar og frávik árs-
meðalhita frá meðallagi
áranna 1930—1960.
Fig. 1. Glacier variations
and. lemperature variations.
JÖKULL 30. ÁR 75