Skólavarðan - 01.09.2004, Qupperneq 5

5
GESTASKRIF
Gæðamat er eitt af lausnarorðum mark-
aðsfræða nútímans og þykir sjálfsagt
að því sé beitt innan fyrirtækja sem
standa í rekstri og eru í einkaeign. Hug-
takið hefur verið fært yfir á háskóla,
og þá einnig Háskóla Íslands, þó svo
að hann sé í eigu ríkisins og framleiði
sjálfur ekki neitt (ekki er annað en orð-
hengilsháttur að tala um að háskólar
framleiði þekkingu). Reynt er að gera
störf kennara við skólann sem árangurs-
ríkust með því að láta þá gangast und-
ir slíkt mat. Matið er fólgið í nokkrum
þáttum og nær til kennslu, rannsókna
og stjórnunar. Í fyrsta lagi gerir kennari
árlega grein fyrir störfum sínum á þar
til gerðu eyðublaði. Skýrsla hans er svo
send sérstökum nefndum sem gefa hon-
um stig fyrir alla þætti starfsins. Í öðru
lagi er framkvæmd í lok hvers nám-
skeiðs kennslukönnun meðal nemenda
þar sem frammistaða kennarans er veg-
in og metin og færð til bókar. Í þriðja
lagi eru við lýði svokölluð starfsmanna-
samtöl í deildum (orðið viðtal hefur lík-
lega ekki þótt nógu jafnræðislegt) og
er viðmælandi kennarans deildarforseti
hans. Tilgangurinn með samtalinu er sá
að fara yfir störf kennarans á liðnu ári,
bera saman árangurinn í starfi við ár-
angur annarra ára, eins og hann birtist í
kennslukönnunum og ársskýrslu, og fá
hann til að ræða áætlanir sínar um fram-
haldið. Hafi kennarinn áunnið sér rétt
til framgangs í starfi er auk þess sett á
laggirnar sérstök dómnefnd til að fjalla
um störf hans.
Ofangreind atriði kunna að líta vel út
á blaði, en þó hljóta ýmsar spurningar að
vakna. Sú mikilvægasta er: Þjónar svona
eftirlit þeim tilgangi sem að er stefnt?
Ekki hefur farið fram mat á því svo ég
viti. Manni sýnist að einfaldlega sé geng-
ið út frá að svo sé. Samræmist eftirlitið
akademískum viðhorfum? Einnig virðist
gengið út frá að svo sé, jafnvel þótt
eftirlitsferlið sjálft minni óneitanlega á
fyrirtæki í framleiðslu. Breytir eftirlitið
akademískri afstöðu kennarans? Ég hef
ekki orðið vör við að nokkur hafi áhuga
á að kanna það. Raunar er mér til efs að
aðrar starfsstéttir í ríkisgeiranum sæti jafn
stöðugu eftirliti.
Stigin sem kennari fær fyrir störf sín og
SKÓLAVARÐAN 7.TBL. 4. ÁRG. 2004
Gæðamat og háskólastofnanir
Er hið nútímalega í
alvörunni nútímalegt?
Álfrún Gunnlaugsdóttir
Eftirlitið bólgnar út eins og púkinn á fjósbitanum og ríkir óvissa um
hvort það þjóni settu marki. Ekki er nóg að ganga út frá að svo sé.
Eftirlit af þessum toga leiðir hugann að öðrum tímum, til að mynda
Stórabróður hans Orwells, og byggist einmitt á hugmyndafræði.
Þeirri sem kennd er við markaðshyggju.