Fréttablaðið - 19.09.2016, Qupperneq 10

Frá degi til dags
Útgáfufélag: 365 miðlar ehf. Stjórnarformaður: Ingibjörg Stefanía Pálmadóttir forStjóri: Sævar Freyr Þráinsson Útgefandi og aðalritStjóri: Kristín Þorsteinsdóttir kristin@frettabladid.is
aðStoðarritStjórar: Andri Ólafsson andri@frettabladid.is, Hrund Þórsdóttir hrund@stod2.is, Kolbeinn Tumi Daðason kolbeinntumi@365.is. Fréttablaðið kemur út í 90.000 eintökum og er dreift ókeypis á heimili á höfuðborgarsvæðinu og Akureyri.
Einnig er hægt að fá blaðið í völdum verslun um á landsbyggðinni. Fréttablaðið áskilur sér rétt til að birta allt efni blaðsins í stafrænu formi og í gagnabönkum án endurgjalds. ISSn 1670-3871
fréttaBlaðið Skaftahlíð 24, 105 reykjavík Sími: 512 5000, ritstjorn@frettabladid.is ÞróunarStjóri: Tinni Sveinsson tinni@365.is helgarBlað: Kristjana Björg Guðbrandsdóttir kristjanabjorg@frettabladid.is menning: Magnús Guðmundsson
magnus@frettabladid.is lífið: Sara McMahon sara@frettabladid.is ljóSmyndir: Vilhelm Gunnarsson villi@365.is framleiðSluStjóri: Sæmundur Freyr Árnason sfa@frettabladid.is ÚtlitShönnun: Silja Ástþórsdóttir siljaa@frettabladid.is
Halldór
Magnús
Guðmundsson
magnus@frettabladid.is
Öll helstu tilþrifin og mörkin!
Skotheldur sportpakki sem þú færð bara í kvöldfréttum Stöðvar 2
Af einhverjum ástæðum virðist stjórnvöldum á hverjum tíma nánast fyrirmunað að sjá tækifærin sem felast í vexti og viðgangi lista og menningar í landinu. Öll hugsun ríkis-valdsins virðist taka mið af því að reyna að
halda í horfinu fremur en að nýta sér sóknarfærin. Að
líta á þessa atvinnugrein sem eitthvað sem við sitjum
uppi með fremur en að fjárfesta í henni og uppskera
í framhaldinu eins og til er sáð. Birta Guðjónsdóttir,
sýningarstjóri Listasafns Íslands, gagnrýnir þröngan
og hamlandi kost safnsins í viðtali við Fréttablaðið
um helgina. Birta bendir réttilega á að hagræn áhrif
listsköpunar séu löngu útrætt mál og að þá standi ekki
annað eftir en meðvitað skeytingarleysi stjórnvalda.
Í gegnum tíðina hefur málum verið þannig háttað
á Íslandi að byggðasvæði og hagsmunahópar hafa
átt sína fulltrúa á þingi. Hreppapólitíkin er því miður
landsmönnum öllum kunn og afleiðingar hennar hafa
ósjaldan kostað þjóðarbúið gríðarlega peninga. Oftar
en ekki sökum illra ígrundaðra ákvarðana þingmanna
sem fannst rétt að leggja „sínu fólki“ lið við þróun
atvinnureksturs eða annarra ævintýra sem enga áttu
sér framtíðina en skiluðu þó atkvæðum þegar mest
á reyndi. Á sama tíma höfum við fylgst með því að
skapandi greinar eru farnar að skila fleiri ársverkum en
sjávarútvegur og landbúnaður til samans. Og það án
þess að nokkur virðist skilja atvinnuþróunar- og fjár-
festingatækifærin sem felast í greininni.
Eflaust þykir einhverjum í stjórnmálunum að hér
sé illa að þeim vegið. Að á Íslandi sé rekin skynsamleg
stefna varðandi menningu og listir en það er því miður
ekki þannig. Árið 2013 samþykkti Alþingi mennta- og
menningarmálastefnu, en lengi hafði verið kallað eftir
slíku framtaki, sem er ætlað að ná yfir helstu þætti
greinarinnar. Þessi stefna er forvitnilegt plagg að mörgu
leyti og þar kemur fram eitt og annað um ábyrgð og
skyldur menningarstofnana, opinbera stefnu í mál-
efnum listarinnar og jafnvel markmiðasetning sem er
auðvitað vita tilgangslaust að henda framan í fjársveltar
stofnanir.
Myndlistin virðist reyndar fara sérstaklega illa
út úr þessu meðvitaða skeytingarleysi stjórnvalda.
Skýringanna er kannski helst að leita í því að þar er
dýpra á tengslum við afþreyingarflóð samtímans. Engu
að síður er vart til það heimili eða fyrirtæki þar sem
daglegt umhverfi fólks á sér ekki rætur í listsköpun auk
þess sem íslenskir listamenn hafa náð alþjóðahylli á
undanförnum árum. Það er því einfaldlega eins og Pétur
Arason listaverkasafnari benti á, í áðurnefndu viðtali
við hann og Birtu, „hreint út sagt plebbalegt af stjórn-
völdum að átta sig ekki nógu vel á því hvað við erum í
mikilli sérstöðu.“
Íslensk stjórnvöld þurfa því að fara að vakna fyrir
möguleikum þessarar mögnuðu atvinnugreinar og átta
sig á því að það er fleira matur en feitt kjet. Nú þegar
stutt er til kosninga þá hlýtur það fólk sem hefur viður-
væri sitt af hinum skapandi greinum að hafa í huga,
hvort einhver hinna fjölmörgu flokka sem ætla sér á
þing geti lagt fram almennilega fjárfestingastefnu fyrir
greinina.
Plebbaskapur
Myndlistin
virðist
reyndar fara
sérstaklega
illa út úr
þessu með­
vitaða skeyt­
ingarleysi
stjórnvalda.
Óvenjulegt og óvænt
Svavar Halldórsson, fram-
kvæmdastjóri Landssambands
sauðfjárbænda, beitti því
óvenjulega bragði í Vikulok-
unum á Rás 1 um helgina, að
heimta sannanir fyrir öllum
fullyrðingum sem fram komu
í umræðum. Og virtist engu
skipta þótt um væri að ræða
nokkuð almenn sannindi.
Örugglega sniðug taktík hjá
þeim sem nálgast umræður í
fjölmiðlum sem einhvers konar
kappleiki sem vinnast eða
tapast.
Hvar er sönnunin?
Til dæmis vildi framkvæmda-
stjórinn ekki fallast á þá
fullyrðingu að nýsamþykktir
búvörusamningar væru býsna
umdeildir í samfélaginu, fyrr
en beinharðar sannanir væru
lagðar fram í beinni útsend-
ingu. Eins og gefur að skilja
komust viðmælendur fram-
kvæmdastjórans ekki langt í
þessum umræðum. Kannski var
það ætlunin.
Sönnunin í tölunum
Þótt það sé líklega ekki til
mikils, þá má benda fram-
kvæmdastjóranum á að stuðn-
ingur við búvörusamningana
hefur verið mældur. Í könnun
sem gerð var í mars af Maskínu
voru 46 prósent aðspurðra
andvíg samningunum en tólf
prósent hlynnt.
andri@fréttablaðið.is
Búvörusamningurinn var nýverið samþykktur á Alþingi af 19 þingmönnum sem er innan við þriðjungur þingheims. Innan við helmingur
þeirra greiddi atkvæði. Þingmenn skuldbundu þjóðina
til um 150 milljarða greiðslna auk annars óbeins stuðn-
ings; álögur upp á svona 250.000 kr. á hvert 4 manna
heimili á ári. Til tíu ára! Málin gerast vart stærri.
Undirritaður er ekkert á móti stuðningi við land-
búnað í dreifbýlinu, en þessi samningur er beinlínis
vondur. Hann er gamaldags sýn á byggðaþróun, hann
er umhverfisfjandsamlegur og stuðlar að offramleiðslu
og tekur ekki mið af breyttum aðstæðum í samfélaginu
og mismunandi þörf fyrir slíkan stuðning út um landið.
Nú eru yfir 30% sauðfjárframleiðslunnar flutt út og
líkur á að það hlutfall hækki verulega. Auka á fram-
leiðslu burtséð frá landkostum. Bændur geta meira að
segja hafnað niðurstöðu á endurskoðun samningsins
að þremur árum liðnum.
Stjórnarandstöðuflokkarnir aðrir en Björt framtíð
múruðu sig inn í „Gamla Ísland“ við þessa atkvæða-
greiðslu. Græni flokkurinn guggnaði. Annar hafði ekki
„mannskap til að kynna sér málið“, enda þótt það sé af
stærðargráðu Icesave. Afstaða Samfylkingar er vægast
sagt einkennileg, flokkur sem hefur barist gegn þessu
kerfi í áratugi og koðnar svo niður þegar á hólminn er
komið. Þær skýringar hafa birst að hér sé um að ræða
hræðslu vegna atkvæða í dreifbýlinu sem vega tvöfalt
á við atkvæði þéttbýlisbúanna. Ja hérna! Þessir flokkar
geta vart brotist aftur úr viðjum „Gamla Íslands“ öðru
vísi en með því að koma þessum samningi í þjóðarat-
kvæði, líkt og Icesave. Það opnar dyr fyrir aðra nálgun
fyrir þessa samningagerð, sem ætti að fela í sér hlut-
lausa, víðtæka og opna skoðun á stöðu og þróun land-
búnaðarins og dreifbýlis í heild.
Alþingi axlaði ekki ábyrgð á búvörusamningnum,
en almenningur, dreifbýlið og náttúra landsins sitja
uppi með afleiðingarnar. Afgreiðsla Alþingis felur í
sér ofbeldi gagnvart lýðræði í landinu. Vísum honum í
þjóðaratkvæði!
Þingið brást –
þjóðin axli ábyrgð
Ólafur Arnalds
prófessor við
Landbúnaðar-
háskóla Íslands
Afgreiðsla
Alþingis felur
í sér ofbeldi
gagnvart
lýðræði í
landinu.
Vísum honum
í þjóðar­
atkvæði!
1 9 . s e p t e m b e r 2 0 1 6 m Á N U D A G U r10 s k o ð U N ∙ F r É t t A b L A ð i ð
SKOÐUN
1
9
-0
9
-2
0
1
6

0
4
:3
0
F
B
0
6
4
s
_
P
0
5
8
K
.p
1
.p
d
f
F
B
0
6
4
s
_
P
0
5
5
K
.p
1
.p
d
f
F
B
0
6
4
s
_
P
0
0
7
K
.p
1
.p
d
f
F
B
0
6
4
s
_
P
0
1
0
K
.p
1
.p
d
f
A
u
to
m
a
ti
o
n
P
la
te
r
e
m
a
k
e
:
1
A
9
F
-1
A
D
C
1
A
9
F
-1
9
A
0
1
A
9
F
-1
8
6
4
1
A
9
F
-1
7
2
8
2
7
5
X
4
0
0
.0
0
1
7
A

F
B
0
6
4
s
_
1
8
_
9
_
2
0
1
6
C
M
Y
K